Câu 1
Trả lời câu hỏi 1 về Bài tập tiếng Việt, SBT trang 8 Ngữ văn 6 - Cánh diều, tập 2
(Bài tập 2, SGK) Theo em, nhân vật Dế Mèn được hình dung như thế nào qua các từ mẫm bóng, hủn hoẳn?
Phương pháp giải:
Hãy tưởng tượng và hiện thực
Lời giải chi tiết:
Em tưởng tượng:
- Mẫm bóng: (đôi càng Dế Mèn) cực kỳ mập mạp và bóng như gương → Dế Mèn có hình dáng cường tráng (với đôi càng mập mạp, chắc chắn).
- Hủn hoẳn: (đôi cánh Dế Mèn) quá ngắn (không che được cơ thể) → Dế Mèn đang ở giai đoạn phát triển (cánh ngắn không che được cơ thể).
Câu 2
(Bài tập 4, SGK) Nhận diện chủ ngữ là cụm danh từ trong các câu sau:
a) Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. (Tô Hoài)
b) Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba. (Tô Hoài)
c) Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng hiện ra trước mắt em bé. (Cô bé bán diêm)
Phương pháp giải:
Đọc và xác định
Lời giải chi tiết:
a) chủ ngữ là cụm danh từ: những cái vuốt ở chân, ở khoeo.
b) chủ ngữ là cụm danh từ: những gã xốc nổi.
c) chủ ngữ là các cụm danh từ: hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng.
Câu 3
Trả lời câu hỏi 3 về Bài tập tiếng Việt, SBT trang 8 Ngữ văn 6 - Cánh diều, tập 2
(Bài tập 5, SGK) Xác định danh từ trung tâm và các thành phần phụ trong mỗi cụm danh từ làm chủ ngữ nêu trên. Nêu ý nghĩa của việc mở rộng chủ ngữ.
Phương pháp giải:
Đọc và xác định
Lời giải chi tiết:
- Danh từ trung tâm: cái vuốt, gã, ngọn nến, bức tranh.
- Các thành phần phụ:
+ Các thành phần phụ đứng trước trung tâm (chỉ số lượng): những, hàng ngàn, rất nhiều.
+ Các thành phần phụ đứng sau trung tâm (chỉ vị trí, đặc điểm, tính chất): ở chân, ở khoeo; xốc nổi; sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi; màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng.
- Ý nghĩa của việc mở rộng chủ ngữ: Các thành phần phụ giúp làm cho ý nghĩa của danh từ trung tâm và ý nghĩa của câu trở nên rõ ràng, đầy đủ hơn, phù hợp với ngữ cảnh và mục đích diễn đạt. Ví dụ, trong các câu 2a), 2b), nếu loại bỏ các thành phần phụ ở trước trung tâm (những) và ở sau trung tâm (ở chân, ở khoeo; xốc nổi), ý nghĩa của các câu sẽ thay đổi hoàn toàn và không thể hiện được thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt. Ở câu 2c), các từ chỉ số lượng hàng ngàn, rất nhiều được kết hợp với các từ mô tả đứng sau trung tâm (sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi; màu sắc rực rỡ ...) để tạo ra một bối cảnh cực kỳ sinh động, rực rỡ trong trí tưởng tượng của cô bé bán diêm.