
Bài tập 1
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Giáo viên mới
Sáng nay, chúng tôi chào đón thầy giáo mới.
Đến giờ học, thầy ngồi vào bàn, thường xuyên nhận ra một học sinh cũ đến chào hỏi. Cũng có người đến bắt tay và thăm hỏi thầy một cách lễ phép. Đủ biết học sinh cũ đều thân mật và muốn gần gũi với thầy. Đến phần viết chính tả, thầy xuống bục, đi dạo trong các hàng ghế để cho chúng tôi viết. Thấy một học sinh có mặt đỏ như cà chua, thầy dừng lại, đến gần và hỏi: “Con ổn chứ?”. Khi thầy quay lưng đi, một học sinh ở bàn dưới bật dậy, vụt lên ghế như đang trượt patin. Thầy bất ngờ quay lại, bắt gặp, và học sinh đó ngay lập tức ngồi xuống, chờ đợi phạt. Nhưng thầy nhẹ nhàng vỗ vai học sinh đó, nói: “Đừng làm như vậy nữa”. Sau đó thầy quay lại bài chính tả.
Khi kết thúc, thầy nhìn chúng tôi một lúc rồi nói nhẹ nhàng:
- Các em ạ! Hãy lắng nghe thầy nói! Chúng ta sẽ cùng trải qua một năm học. Các em phải học hành chăm chỉ, ngoan ngoãn. Thầy không có gia đình. Các em chính là gia đình của thầy. Năm ngoái, mẹ thầy còn sống, nhưng bây giờ đã khuất. Thầy chỉ còn một mình. Ngoài các em, thầy không còn ai nữa; ngoài tình yêu thương của các em, thầy không yêu thương ai hơn nữa. Các em giống như con của thầy. Thầy sẽ yêu thương các em. Đáp lại, các em cũng phải yêu thầy. Thầy không muốn phạt ai cả. Các em phải là những người trẻ có tâm hồn. Trường học của chúng ta sẽ là một ngôi nhà, các em sẽ là niềm an ủi và tự hào của thầy. Thầy không cần phải hỏi lại các em vì thầy tin rằng trong trái tim của các em, ai cũng “vâng lời”, nên thầy xin cảm ơn các em.
Khi thầy nói xong, tiếng trống trường vang lên. Chúng tôi im lặng rời khỏi lớp. Một học sinh không lễ phép từ trước lại tiến lại gần thầy giáo, run run nói:
- Thưa thầy, con xin thầy tha lỗi.
Thầy gật đầu và nói:
- Rất tốt! Con có thể về.
(Theo Những trái tim cao cả - A-mi-xi)
a/ Hành động của các học trò khi qua cửa lớp và cúi chào thầy diễn đạt điều gì?
b/ Hành động thầy giáo mới sờ trán một bạn học sinh diễn đạt điều gì?
c/ Thầy giáo dặn dò học sinh về điều gì? Tình cảm của thầy giáo đối với học sinh như thế nào?
Phương pháp giải:
a. Con đọc đoạn đầu của truyện.
b. Con suy luận hành động sờ trán và hỏi thăm khi thấy cậu học sinh mặt đỏ như cà chua thể hiện điều gì?
c. Con hãy đọc phần cuối của câu chuyện.
Giải thích chi tiết:
a. Hành động của các học trò cũ khi qua cửa lớp và cúi chào thầy cho thấy sự quyến luyến và mong muốn gần gũi với thầy của họ.
b. Hành động thầy giáo mới sờ trán một học sinh cho thấy sự quan tâm, ân cần và nhẹ nhàng của thầy đối với học trò.
c. - Thầy giáo dặn dò học sinh rằng: Hãy chăm chỉ và ngoan ngoãn. Trường lớp là như một gia đình, thầy trò phải quan tâm và yêu thương lẫn nhau như người thân trong gia đình.
- Thầy giáo rất quý trọng học sinh của mình, thầy coi các bạn như con cái của mình.
Câu 2
Phân loại từ không thuộc cùng nhóm với các từ còn lại và giải thích tại sao từ đó không thuộc nhóm.
(nhi đồng, con nít, trẻ con, trẻ ranh, trẻ em, tuổi trẻ, nhóc con)
Phương pháp giải:
Hãy xem xét từ trên chỉ những người ở độ tuổi nào, có từ nào không thuộc nhóm này?
Giải thích chi tiết:
Từ không thuộc nhóm với các từ còn lại là “tuổi trẻ”. Bởi vì “tuổi trẻ” đề cập đến những người ở độ tuổi thanh niên, thiếu niên. Trong khi các từ còn lại dùng để chỉ những người dưới 16 tuổi.
Câu 3
Đặt dấu ngoặc kép vào vị trí phù hợp trong các câu sau:
- Giọt Sương thật đẹp đẽ! Đom Đóm Con ngưỡng mộ, sau đó cất cánh bay quanh Giọt Sương.
- Cút chỉ còn lại bộ lông nâu sồng sề, suốt ngày rụt cổ, nấp mình trong bụi cỏ không dám đi đâu, miệng kêu cun cút nghe rất thảm.
Phương pháp giải:
Dấu ngoặc kép được sử dụng để:
- Đánh dấu ý nghĩ của nhân vật
- Dấu ngoặc kép cũng được sử dụng để phân biệt từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt.
- Dùng để ghi nhận lời thoại trực tiếp của nhân vật
Giải thích chi tiết:
“Giọt sương thật đẹp đẽ!” Đom Đóm Con ngưỡng mộ, sau đó cất cánh bay quanh Giọt Sương.
Thế là Cút chỉ còn lại bộ lông “nâu sồng” xơ xác, suốt ngày rụt cổ, nấp mình trong bụi cỏ không dám đi đâu, miệng kêu “cun cút” nghe rất thảm.