Đề bài
Lập dàn ý cho đề bài sau: Viết bài văn trình bày suy nghĩ của bạn về quan niệm sống trong bài thơ Ngôn chí, bài 3 của Nguyễn Trãi.
Phương pháp giải - Chi tiết xem tại đây
- Đọc lại bài thơ Ngôn chí, bài 3.
- Tìm hiểu về hoàn cảnh sáng tác, nội dung, quan điểm tác giả.
- Lập dàn ý cho bài văn của bạn.
Giải thích chi tiết
Bước mở đầu:
Dẫn dắt vấn đề: Quan niệm sống được Nguyễn Trãi truyền đạt trong bài thơ Ngôn chí, bài 3.
Nội dung chính:
Giới thiệu tổng quan về tác giả, bối cảnh sáng tác của tác phẩm.
- Nguyễn Trãi (1380 – 1442), tự Ức Trai, quê gốc tại Hải Dương. Là một anh hùng dân tộc, một người tài năng hiếm có nhưng lại phải chịu đựng những khó khăn trong thời kỳ phong kiến. Ông là một nhà thơ, nhà văn tài năng, được biết đến như một biểu tượng văn hoá quốc tế, có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của văn hoá và văn học dân tộc.
- Bộ thơ Ngôn chí gồm 21 bài trong tập thơ Quốc âm của Nguyễn Trãi. Tên Ngôn chí không chỉ hẹp trong ý nghĩa chính trị (ý chí, chí khí, chí nam nhi) mà còn mang trong mình cảm xúc của nhà thơ. Bài thơ được viết khi tác giả đang sống ẩn dật tại Côn Sơn.
Quan niệm về cuộc sống của Nguyễn Trãi được thể hiện rõ trong bài thơ Ngôn chí (bài 3).
Nguyễn Trãi cũng là một người yêu thiên nhiên.
- Nguyễn Trãi là một người có tâm hồn tinh tế, mở lớn, yêu thích những vẻ đẹp của thiên nhiên.
- Hình ảnh thiên nhiên đẹp, giản dị, thân thiện hiện ra qua các cảnh như “am trúc, hiên mai” đến “ngõ cày đất ải”. Vẻ yên bình của vùng quê nhưng vẫn mang nét tinh tế và uy nghi.
- Con người hòa mình vào thiên nhiên để thể hiện tâm trạng, cảm xúc cá nhân. Bài thơ thể hiện tình yêu của Nguyễn Trãi đối với thiên nhiên, đời sống, nhân dân và quê hương.
Nguyễn Trãi có quan điểm sống giản dị nhưng cao quý.
- Ông có tư tưởng “lánh đục tìm trong”, quyết tâm rời xa cuộc sống vật chất để tìm kiếm bình yên trong tâm hồn. Ông chọn rời xa cuộc sống xô bồ, tranh chấp quyền lực để trở về sống yên bình ở quê nhà.
- Sống trong yên bình, Nguyễn Trãi chọn cuộc sống giản dị: ăn mỗi ngày chỉ có dưa muối nhưng vẫn vui vẻ thưởng thức cuộc sống và viết thơ (“Dưa muối bữa cơm bình dị/ Áo gấm hay chưa cần mặc”; “Dưới trăng sáng đêm tuyết phủ/ Ngâm câu thơ ngẫm thảo thúy ca).
→ Sống hòa mình với thiên nhiên, sống một cuộc đời trong sạch không quá chú trọng vào lợi ích cá nhân.
Đánh giá về quan niệm sống của Nguyễn Trãi.
→ Nguyễn Trãi là một con người nhạy cảm, yêu nước và quan tâm đến dân tộc. Ông là người “một lòng với dân, yêu nước”, “đau đáu trước những vấn đề của thế giới”. Dù ở trong hoặc ngoài thị trường chính trị, Nguyễn Trãi luôn thể hiện những suy nghĩ sâu sắc, quan tâm đến cuộc sống, con người và bản thân trong bối cảnh xã hội “đầy sóng gió như triều đông”
→ Qua bài thơ Ngôn chí (bài 3), chúng ta có thể nhìn thấy tình yêu sâu sắc của Nguyễn Trãi dành cho thiên nhiên, đất nước, con người và cuộc sống. Thiên nhiên trong thơ ông được miêu tả như những bức tranh tươi đẹp, lấp lánh nhưng cũng có những hình ảnh giản dị, gần gũi của một vùng quê thơ mộng.
→ Rời bỏ cuộc sống chính trị, không đặt mình vào các hoạt động nhằm phục vụ quốc gia, quan điểm sống của Nguyễn Trãi có thể được xem là tiêu cực. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh xã hội thời đó, để giữ cho bản thân mình nguyên vẹn và trong sáng, việc chọn cuộc sống giản dị, sống kín đáo lại có tính tích cực.
→ Trên thực tế xã hội hiện nay, quan điểm sống đó vẫn giữ được giá trị với nhiều người. Thay vì cuộc sống hối hả, cạnh tranh ở thành thị, một số thanh niên chọn quay về quê hương để trồng trọt, nuôi cá, tìm kiếm những khoảnh khắc bình yên và hạnh phúc.
Kết luận: Tổng hợp lại ý kiến.