Đọc phần (1) đoạn trích Bài học đầu tiên trong SGK và thực hiện các yêu cầu
Bài tập 1
Bài tập 1 (trang 5 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1)
Đọc phần (1) đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên (từ đầu đến có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi) trong SGK (tr.12-14) và thực hiện các yêu cầu:
1. Điền từ ngữ phù hợp vào chỗ trống trong sơ đồ sau: |
|
Dế Mèn tự miêu tả hình thức của mình: - càng: - vuốt: - cánh: - răng: |
Hành động của Dế Mèn:
|
Dế Mèn tự đánh giá về bản thân:
|
Quan hệ của Dế Mèn với bà con trong xóm |
2. Từ sơ đồ trên, nhận xét về đặc điểm nhân vật Dế Mèn:
|
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn để tìm ý
Lời giải chi tiết:
1. Điền từ ngữ phù hợp vào chỗ trống trong sơ đồ sau: |
|
Dế Mèn tự miêu tả hình thức của mình: - càng: mẫm bóng - vuốt: ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. - cánh: trước ngắn hủn hoẳn, giờ thành cái áo dài, … - răng: hai cái răng đen nhánh |
Hành động của Dế Mèn: + co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ + vũ lên… phành phạch, giòn giã. + trịnh trọng, khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu. + đi đứng oai vệ, mỗi bước làm điệu dún dẩy… |
Dế Mèn tự đánh giá về bản thân: + Tự nhận xét mình tợn lắm, giỏi, tài ba, có thể sắp đứng đầu thiên hạ. |
Quan hệ của Dế Mèn với bà con trong xóm + tợn lắm, cà khịa bà con trong xóm + ngứa chân, đá ghẹo anh gọng vó. |
2. Từ sơ đồ trên, nhận xét về đặc điểm nhân vật Dế Mèn: Có thái độ tự tin, ngạo mạn, vô lễ, hống hách với mọi bà con trong xóm và hay bắt nạt kẻ yếu thế, ... |
Bài tập 2
Bài tập 2 (trang 6 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1)
Đọc phần (1) đoạn trích, điền thông tin phù hợp vào các cột trong bảng sau:
Những chi tiết miêu tả Dế Mèn gợi liên tưởng đến đặc điểm của con người |
||
Ngoại hình |
Cử chỉ |
Hành động |
|
|
|
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần (1), chú những chi tiết miêu tả ngoại hình, cử chỉ, hành động của Dế Mèn.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết miêu tả Dế Mèn gợi liên tưởng đến đặc điểm của con người |
||
Ngoại hình |
Cử chỉ, hành động |
Cảm xúc, suy nghĩ |
+ Đôi càng mẫm bóng. + Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. + Người rung rinh một màu nâu bóng mỡ, soi gương được và rất ưa nhìn. + Đầu tôi to ra, nổi từng tảng rất bướng. + Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp. |
+ Ăn uống điều đồ, làm việc có chừng mực + Bước đi bách bộ, cả người rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. + Chốc chốc lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu. + Đi đứng oai vệ, mỗi bước đi làm điệu dún dẩy các khoeo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu.
|
+ Dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm: quát mất chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó… + Kiêu ngạo, hung hăng + Khinh thường khi Dế Choắt xin giúp đỡ |
Bài tập 3 trang 6 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1
Nhận xét về cách Dế Mèn miêu tả và tự đánh giá về bản thân
Phương pháp giải: Phân tích và trình bày suy nghĩ của bản thân
Lời giải chi tiết:
Điều không thích ở Dế Mèn: Tính kiêu căng, tự phụ.
Vì sao: Tính cách này dễ dẫn đến hậu quả không tốt.
Bài tập 4
Bài tập 4 (trang 6 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1)
Đọc phần (2) đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên (từ đầu đến Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt đến Tôi về, không một chút bận tâm) trong SGK (tr. 14 – 15) và thực hiện các yêu cầu:
1. Điền thông tin phù hợp vào các ô bên phải trong bảng: |
||||||||
|
||||||||
2. Nhận xét của em về thái độ của Dế Mèn với Dế Choắt:
3. Đánh giá của em về nhân vật Dế Mèn qua mối quan hệ với người bạn hàng xóm – Dế Choắt:
|
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phân đoạn Dế Mèn nói chuyện với Dế Choắt.
Lời giải chi tiết:
1. Điền thông tin phù hợp vào các ô bên phải trong bảng: |
||||||||
|
||||||||
2. Nhận xét của em về thái độ của Dế Mèn với Dế Choắt: Thái độ kiêu căng, ngạo mạn, hống hách, thích bắt nạt người khác. 3. Đánh giá của em về nhân vật Dế Mèn qua mối quan hệ với người bạn hàng xóm – Dế Choắt: Dế Mèn chỉ biết khinh khỉnh, dửng dưng, thờ ơ, không chịu giúp đỡ khi Dế Choắt khẩn cầu. |
Bài tập 5
Bài tập 5 (trang 7 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1)
Điền nội dung phù hợp vào các cột trong bảng dưới đây:
Cảm xúc, suy nghĩ của Dế Mèn khi chứng kiến cái chết của Dế Choắt |
Sự thay đổi của Dế Mèn |
|
|
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn cuối văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cảm xúc, suy nghĩ của Dế Mèn khi chứng kiến cái chết của Dế Choắt |
Sự thay đổi của Dế Mèn |
+ Sợ hãi khi nghe Cốc mổ Choắt: “Khiếp nằm im thin thít” + Bàng hoàng, ngớ ngẩn vì hậu quả không lường hết được. + Hốt hoảng lo sợ, bất ngờ vì cái chết và lời khuyên của Dế Choắt. + Ân hận xám hối, vừa thương bạn vừa ăn năn. + Đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên phải trả giá. |
Dế Mèn từ hung hăng, hống hách trở nên hèn nhát, run sợ; vẫn còn có tình cảm đồng loại, biết ăn năn hối lỗi. |
Bài tập 6 trang 7 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1
Bài học từ cuộc đời đầu tiên của Dế Mèn
Phương pháp giải: Rút ra bài học từ tác phẩm
Lời giải chi tiết:
Dế Mèn học được rằng không nên kiêu căng, tự phụ, mà phải yêu thương và giúp đỡ người khác.
Bài tập 7 trang 7 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1
Xác định đoạn trích là truyện đồng thoại
Phương pháp giải: Tìm hiểu và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Đối tượng người đọc: Thiếu nhi
Đặc điểm nổi bật của nhân vật: Tính cách nhân văn và động vật của họ
Biện pháp nghệ thuật: Nhân hóa
Bài tập 8
Bài tập 8 (trang 7 vở thực hành Ngữ Văn lớp 6 Tập 1)
Kể lại một sự việc từ đoạn trích Bài học đầu tiên bằng lời của một nhân vật tự chọn.
Phương pháp giải:
Viết đoạn văn đáp ứng yêu cầu và chọn một nhân vật tự do.
Lời giải chi tiết:
Tôi là Cốc, tôi đã gây ra một sự việc đáng tiếc với Dế Choắt. Hôm đó, sau khi ăn no, tôi đứng dậy nghỉ ngơi ở bãi đất mát mẻ trước cửa đầm. Khi đang chải lông cánh, tôi nghe thấy tiếng véo von đầy thách thức, khiến tôi hoảng sợ. Tôi quyết tâm trừng phạt thủ phạm, nhưng người duy nhất ở đó là Dế Choắt. Tôi không suy nghĩ nhiều, chỉ cầm mỏ và đánh vào lưng Choắt, làm Choắt đau đớn gào thét. Sau đó, tôi cảm thấy hối hận vì hành động thiếu suy nghĩ kia và xin lỗi Choắt từ tận đáy lòng.