Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Phân tích ý nghĩa của các hình ảnh, biểu tượng trong bài thơ (bình vàng, rượu trong, mâm ngọc, nhắm quý, băng, tuyết, Hoàng Hà, Thái Hàng, thuyền, buồm mây).
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ bài thơ.
- Chú ý mối quan hệ giữa các hình ảnh, biểu tượng với nhân vật trữ tình.
- Từ đó rút ra ý nghĩa của các hình ảnh, biểu tượng đó.
Lời giải chi tiết:
Các hình ảnh bình vàng, rượu trong, mâm ngọc, nhằm quý biểu trưng cho danh lợi, quyền chức, đời sống xa hoa nơi cung đình. Ngược lại, các hình ảnh băng, tuyết, Hoàng Hà, Thái Hàng lại biểu trưng cho đường đời đầy khó khăn, thử thách. Thuyền, buồm mây ở đây biểu trưng cho lí tưởng, hoài bão được tự do tung hoành ngang dọc, vượt qua các thử thách để thực thi chí lớn.
Câu 2
Nhân vật trữ tình trong bài thơ được thể hiện qua các yếu tố nào? Phân tích sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Phương pháp giải:
Đọc lại bài thơ.
- Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
- Nêu các yếu tố thể hiện tâm trạng nhân vật trữ tình.
- Từ đó phân tích sự vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình.
Lời giải chi tiết:
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ được thể hiện qua các hành động: “Dằn chén, ném đũa, nuốt không được”, “Vung gươm bốn mặt, lòng mênh mang”, “Rảnh rỗi buông câu bờ suối biếc”, “Chợt cưỡi thuyền mơ bên thái dương”, “Đè sóng cưỡi gió, hẳn có lúc”, “Treo thẳng buồm mây vượt bể khơi”.
- Trong bốn câu thơ đầu, nhân vật trữ tình thể hiện cảm xúc phẫn uất, chua chát khi phải sống trong một cuộc sống xa hoa nhưng tù túng và khát vọng tự do tung hoành ngang dọc (“Dằn chén, ném đũa, nuốt không được/ Vung gươm bốn mặt, lòng mênh mang”).
- Bốn câu thơ tiếp theo thể hiện niềm mơ ước vượt thoát ra khỏi mọi khó khăn, trở ngại của cuộc sống để sống một cuộc sống tự do, theo đuổi lí tưởng, cũng có thể hiểu là khát vọng được phụng sự cho một bậc minh quân (“Chợt cưỡi thuyền mơ bên thái dương”).
- Hai câu thơ tiếp theo lại là một lời tự thán và câu hỏi đầy băn khoăn về những lựa chọn mà mình nên theo đuổi.
- Hai câu thơ cuối cùng với một giọng điệu hào hùng, đã khẳng định ý chí và khát vọng mãnh liệt muốn vượt qua mọi trở ngại, thách thức.
→Có thể nói, mạch cảm xúc xuyên suốt bài thơ là sự xung đột giữa một bên là con người mang lí tưởng cao đẹp, khát vọng tự do và một bên là cuộc sống chật chội, tù túng, đầy những khó khăn, thách thức, trong đó tất cả những cám dỗ của vật chất hay những trở ngại trên đường đời đều không thể đè bẹp được hoài bão và ý chí kiên cường của con người.
Câu 3
Đối chiếu tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ Hành trình khó khăn của Lý Bạch và nhân vật trong bài thơ Con đường không chọn của Rô-bớt Phờ-rót.
Phương pháp giải:
- Đọc lại hai bài thơ Hành trình khó khăn của Lý Bạch và Con đường không chọn của Rô-bớt Phờ-rót.
- Nhận diện cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình trong hai bài thơ.
- Tiến hành so sánh các điểm tương đồng và khác biệt về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong hai bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Có thể thấy, nhân vật trữ tình trong cả hai bài thơ đều đối mặt với sự chọn lựa trên con đường đầy gian nan, nhiều lựa chọn. Tuy nhiên, cảm xúc, tâm trạng của họ lại rất khác nhau. Trong bài thơ Hành trình khó khăn của Lý Bạch, nhân vật trữ tình thể hiện ý chí mạnh mẽ và quyết tâm chọn lựa con đường dẫu có gian nan, trong khi đó trong bài thơ Con đường không chọn, nhân vật trữ tình lại rơi vào tình trạng do dự, phân vân về mỗi quyết định của mình. Hai trạng thái này cũng là những trạng thái tâm lý phổ biến của con người khi đứng trước những lựa chọn quan trọng trong cuộc sống.
Câu 4
Con đường trong bài thơ là biểu tượng của điều gì? So sánh với biểu tượng về con đường trong bài thơ Con đường không chọn của Rô-bớt Phờ-rót.
Phương pháp giải:
- Đọc lại bài thơ Hành trình khó khăn của Lý Bạch và Con đường không chọn của Rô-bớt Phờ-rót.
- Giải thích ý nghĩa của hình ảnh con đường trong bài thơ Hành trình khó khăn.
- Từ đó liên kết với hình ảnh con đường trong bài thơ Con đường không chọn
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh con đường trong bài thơ được sử dụng để ám chỉ cuộc hành trình của cuộc đời với những khó khăn, thách thức, những ngã rẽ khó khăn. Qua hình ảnh này, tác giả muốn nhấn mạnh rằng cuộc đời không phải lúc nào cũng trải đường hoa hồng, mà có những thử thách mà mỗi người cần phải vượt qua.
- Trong bài thơ Con đường không chọn, hình ảnh con đường lại mang nhiều chiều sâu hơn, biểu hiện cho sự phân vân, do dự trong việc lựa chọn cuộc sống. Con đường ở đây không chỉ là đường đi mà còn là biểu tượng cho sự lựa chọn, sự đau đớn khi phải từ bỏ một lựa chọn để chọn lựa một hướng đi khác.
Câu 5
Ba tác phẩm Con đường không chọn, Hành trình khó khăn, Một cuộc đời như cuộc phiêu lưu gợi cho bạn suy nghĩ gì về cuộc hành trình của con người trong cuộc đời? Con người có thể tự do lựa chọn và theo đuổi những ước mơ của mình không?
Phương pháp giải:
- Đọc lại ba tác phẩm: Con đường không chọn, Hành trình khó khăn, Một cuộc đời như cuộc phiêu lưu.
- Rút ra thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt qua ba tác phẩm đó.
- Áp dụng kiến thức và kinh nghiệm cá nhân để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Có thể nhận thấy, trong tác phẩm Một cuộc đời như cuộc phiêu lưu, tác giả nêu rõ rằng cuộc sống là một hành trình mạo hiểm và mỗi con người cần phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn, thách thức. Ông cho rằng không quan trọng bạn chọn lựa gì, mà là cách bạn sống với quyết định đó.
- Trong bài thơ Hành trình khó khăn, tác giả nhấn mạnh vào ý chí và quyết tâm của con người khi đối mặt với những khó khăn trong cuộc đời, và rằng con người luôn có khả năng vượt qua mọi thử thách.
- Trong bài thơ Con đường không chọn, tác giả thể hiện sự do dự, phân vân khi đứng trước sự lựa chọn trong cuộc sống, nhấn mạnh vào sự đau đớn và khó khăn trong việc từ bỏ một lựa chọn để chọn lựa hướng đi khác.
→ Mỗi tác phẩm đều mang một góc nhìn riêng về cuộc sống và khả năng lựa chọn của con người, từ đó thể hiện sự phong phú và đa dạng của trải nghiệm con người trong cuộc sống.