Giải đáp thắc mắc: Làm sao khi trẻ bị táo bón lâu ngày?

1. Cách nhận biết trẻ bị táo bón

Táo bón là bệnh tiêu hóa rất phổ biến ở trẻ em, theo thống kê có đến 30% trẻ bị táo bón nặng, kéo dài hoặc thường xuyên cần được quan tâm. Trẻ được coi là bị táo bón khi đi tiêu không thường xuyên (ít hơn 3 lần/tuần) hoặc đi tiêu phân cứng, khô gây đau đớn, khó chịu, căng thẳng, sợ hãi.

Táo bón là một vấn đề tiêu hóa phổ biến ở trẻ em

Khi phát hiện sớm và xử lý tốt nguyên nhân gây táo bón ở trẻ, bệnh sẽ nhanh chóng được giải quyết. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh chủ quan khiến táo bón kéo dài, thậm chí trở thành mạn tính, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe của trẻ.

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy trẻ bị táo bón, nếu trẻ có trên 2 dấu hiệu này, cần can thiệp xử lý ngay:

• Đi tiêu ít hơn 3 lần mỗi tuần.

• Trẻ cảm thấy khó chịu, cau có, đau đớn, căng thẳng khi đi tiêu.

• Phân to, cứng, kích thước lớn và không đều, hoặc phân nhỏ như phân dê.

• Phân cứng gây nứt rách, chảy máu hậu môn.

• Trẻ phải rặn nhiều khi đi tiêu, có hành vi nín giữ phân làm bệnh nặng thêm.

• Nứt hậu môn, đi ngoài ra máu.

Những dấu hiệu trên rất dễ nhận biết, cha mẹ cần theo dõi và quan sát khi trẻ đi tiêu để phát hiện táo bón kịp thời.

Táo bón làm trẻ nhỏ đau đớn và khó đi vệ sinh

2. Những ảnh hưởng của táo bón kéo dài ở trẻ

Nếu không được điều trị kịp thời, táo bón kéo dài ở trẻ nhỏ có thể trở thành mạn tính và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và tâm sinh lý của trẻ. Những hậu quả này bao gồm:

2.1. Gây tích tụ độc tố trong cơ thể

Đi tiêu thường xuyên, thậm chí hàng ngày, là thói quen tốt giúp cơ thể thải độc tố hiệu quả. Tuy nhiên, trẻ bị táo bón không thể đi đại tiện hàng ngày dù cha mẹ đã cố gắng tạo thói quen đi tiêu đúng giờ cho trẻ. Điều này dẫn đến chất thải và độc tố bị tồn đọng lâu trong cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và các cơ quan khác.

2.2. Gây ra bệnh trĩ

Trĩ thường gặp ở người lớn, nhưng nhiều trẻ nhỏ cũng bị trĩ nội, trĩ ngoại, thậm chí nặng và cần phẫu thuật. Trong đó, táo bón kéo dài là nguyên nhân chính gây tổn thương hậu môn và bệnh trĩ ở trẻ.

Do táo bón, trẻ phải cố sức rặn khi đi tiêu, làm các búi trĩ lớn dần, va chạm và gây chảy máu hậu môn.

Chú ý, táo bón kéo dài có thể gây nứt hậu môn

2.3. Gây ra nứt hậu môn

Nứt hậu môn là tình trạng rất đau đớn, khiến trẻ sợ hãi mỗi lần đi tiêu và càng nín nhịn làm phân tích tụ trong đại trực tràng lâu hơn. Phân lớn và rắn chắc gây tổn thương ống hậu môn, dẫn đến nứt hậu môn, làm trẻ đi đại tiện ra máu và vô cùng đau đớn.

Nhiều trường hợp trẻ chảy máu nhiều dẫn đến thiếu máu nếu cha mẹ không phát hiện và xử lý kịp thời.

2.4. Gây đau đớn

Táo bón kéo dài ở trẻ gây đau đớn khi đi tiêu, khiến trẻ sợ hãi và nhịn đi đại tiện. Cha mẹ nên khuyên trẻ không nên nín nhịn lâu ngày, vì việc này sẽ làm táo bón nặng thêm và trẻ sẽ đau đớn nhiều hơn khi đi tiêu.

2.5. Gây ra các bệnh hậu môn trực tràng

Khối phân lớn do táo bón có thể gây tổn thương, viêm nhiễm niêm mạc trực tràng và ống hậu môn, dẫn đến nhiều bệnh lý. Trẻ bị táo bón kéo dài dễ bị nhiễm trùng hậu môn, áp xe cạnh hậu môn, rò hậu môn,… khi trưởng thành hơn so với những người không bị táo bón.

Táo bón ở trẻ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hậu môn trực tràng

Bên cạnh đó, táo bón kéo dài còn làm tăng nguy cơ viêm ruột thừa ở trẻ nhỏ, khiến ruột già dễ bị suy yếu, hình thành túi thừa đại tràng và gây thủng ruột.

2.6. Gây tắc ruột

Phân ứ đọng trong đại trực tràng lâu ngày có thể gây bán tắc ruột hoặc tắc ruột hoàn toàn. Cần nhận biết sớm các dấu hiệu tắc ruột ở trẻ nhỏ để can thiệp kịp thời như: đau quặn bụng từng cơn liên tục, chướng bụng, không đi tiêu hoặc không xì hơi được.

2.7. Ảnh hưởng đến tâm lý

Táo bón kéo dài có thể khiến trẻ ăn uống kém, ăn không ngon, ngủ kém, khóc nhiều, cơ thể mệt mỏi. Trẻ có xu hướng sợ ăn do sợ phải đi đại tiện, dẫn đến thiếu dinh dưỡng và chậm phát triển.

Như vậy, táo bón kéo dài gây ra nhiều hậu quả cho sức khỏe, tinh thần và sự phát triển của trẻ nhỏ. Cần can thiệp sớm để trị táo bón dứt điểm, giúp trẻ thoải mái tinh thần và phát triển tốt hơn.

3. Cha mẹ nên làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài?

Trẻ bị táo bón kéo dài có thể do táo bón thực thể hoặc táo bón chức năng, trong đó chế độ dinh dưỡng có mối liên hệ chặt chẽ. Để chữa táo bón cho trẻ, trước tiên cần thay đổi chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tốt cho hệ tiêu hóa cùng với thói quen sinh hoạt hàng ngày phù hợp.

Vậy cụ thể cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài? Dưới đây là những việc đơn giản cha mẹ có thể áp dụng ngay.

Việc duy trì chế độ dinh dưỡng đúng cách là điều rất quan trọng để điều trị và ngăn ngừa táo bón

3.1. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng một cách hợp lý

Để khắc phục và ngăn ngừa táo bón, chế độ ăn uống của trẻ cần được bổ sung nhiều chất xơ, vitamin từ rau xanh, ngũ cốc và trái cây. Như vậy, trẻ không chỉ dễ tiêu hơn, mà còn tiêu đều đặn hơn và phân cũng mềm hơn.

Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý cho trẻ uống đủ nước, ăn sữa chua hoặc men tiêu hóa để cải thiện hiệu quả của tình trạng táo bón.

3.2. Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày

Các thói quen sinh hoạt không tốt có thể gây ra tình trạng táo bón ở trẻ, cần chỉ dẫn trẻ thường xuyên vận động cơ thể, rèn luyện thói quen đi tiêu đều đặn, và giữ tư thế ngồi đúng khi đi vệ sinh.