1. Nghẹt mũi là gì và lý do nghẹt mũi khi ngủ
1.1. Nghẹt mũi là gì
Nghẹt mũi là hiện tượng niêm mạc mũi bị viêm hoặc tổn thương, gây sưng tấy và sản sinh nhiều chất nhầy, cản trở đường hô hấp. Khi đó, một hoặc cả hai bên mũi bị tắc nghẽn, khiến việc thở bằng mũi trở nên khó khăn và phải thở bằng miệng thường xuyên.
Nghẹt mũi gây khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ và công việc hàng ngày
1.2. Nguyên nhân nghẹt mũi khi ngủ
Một hiện tượng phổ biến là nhiều người không hiểu tại sao lại bị nghẹt mũi khi ngủ. Thực tế, tình trạng này thường do những nguyên nhân sau:
- Dị tật bẩm sinh hoặc các yếu tố khác
Trẻ sơ sinh dễ bị nghẹt mũi khi cửa sau mũi có một màng mỏng hoặc khối xương bít kín, gây tắc nghẽn cả hai bên mũi.
- Một số bệnh lý khác
+ Viêm xoang
Tình trạng viêm niêm mạc xoang do nhiễm trùng sau khi cảm cúm làm tăng tiết dịch, gây chảy dịch từ xoang qua khe mũi, dẫn đến nghẹt mũi khi ngủ.
+ Viêm mũi dị ứng
Một số người có cơ địa rất nhạy cảm với thay đổi khí hậu hoặc môi trường ô nhiễm, dễ bị viêm mũi dị ứng với các triệu chứng: ngứa mũi, sổ mũi, hắt hơi liên tục,... Nhiều người không biết tại sao nghẹt mũi khi ngủ cho đến khi đi khám và được chẩn đoán viêm mũi dị ứng.
+ Cảm cúm
Nghẹt mũi khi ngủ do cảm cúm là hiện tượng khá phổ biến, thường kèm theo triệu chứng: đau đầu, sốt, mệt mỏi, đau nhức cơ thể. Cảm cúm thường kéo dài 7 - 10 ngày và khi hết cảm cũng sẽ hết nghẹt mũi.
+ Viêm Amidan
Viêm amidan do vi khuẩn tích tụ trong dịch mũi và hố amidan gây tắc nghẽn hô hấp, cũng là nguyên nhân giải thích tại sao nghẹt mũi khi ngủ.
Các tác nhân gây dị ứng từ bên ngoài cũng có thể gây nghẹt mũi khi ngủ
+ Trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi thức ăn trong dạ dày chảy ngược lên họng và đôi khi lên mũi. Nhiều nghiên cứu cho thấy viêm mũi và bệnh này có mối liên hệ với nhau, và trào ngược thường nặng hơn vào ban đêm khi tư thế ngủ dễ tạo điều kiện cho dòng chảy ngược, gây nghẹt mũi khi ngủ.
- Một số yếu tố bên ngoài
Ngoài những nguyên nhân đã nêu, nghẹt mũi khi ngủ còn có thể do các tác nhân bên ngoài như: khói thuốc lá, lông thú, phấn hoa, nấm mốc,... gây kích thích và làm sưng niêm mạc mũi vào ban đêm.
2. Cách giảm nghẹt mũi khi ngủ
Hầu hết các trường hợp nghẹt mũi khi ngủ không quá nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, có thể chuyển sang mãn tính hoặc gây biến chứng cho hệ hô hấp. Các tác hại đáng chú ý bao gồm: mất ngủ gây mệt mỏi, thiếu oxy não dẫn đến đau đầu, chóng mặt, suy nhược cơ thể, viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản,... Đặc biệt, nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được chú ý hơn vì ảnh hưởng đến việc bú, giấc ngủ và sự phát triển của trẻ.
Để nhanh chóng chấm dứt tình trạng này, người bệnh nên tìm ra nguyên nhân tại sao bị nghẹt mũi khi ngủ để có biện pháp chữa trị phù hợp. Ngoài ra, các biện pháp sau cũng có thể giúp hạn chế hiện tượng này:
Biết được nguyên nhân nghẹt mũi khi ngủ nên kê cao đầu để mũi dễ chịu và dễ ngủ hơn
- Kê cao đầu khi ngủ, tránh ăn khuya và không mặc quần áo quá chật để ngăn ngừa trào ngược dạ dày thực quản.
- Tránh xa khói thuốc lá nếu nghẹt mũi do viêm xoang vì khói thuốc sẽ làm bệnh nặng hơn.
- Tạo hình vách ngăn mũi, cắt bỏ khối u hoặc polyp,... nếu những yếu tố này gây nghẹt mũi do bất thường cấu trúc.
- Điều trị dứt điểm tình trạng viêm xoang.
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng và rửa mũi bằng nước muối sinh lý thường xuyên để làm loãng dịch nhầy và loại bỏ kháng nguyên bám ở mũi.
- Tránh căng thẳng kéo dài, kết hợp vận động thể thao nhẹ nhàng.
- Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và báo ngay nếu có tác dụng phụ.
- Xông mũi bằng tinh dầu hoặc nước muối sinh lý để giúp đường thở thông thoáng, làm loãng dịch nhầy và cải thiện tinh thần.
Như đã chia sẻ, có rất nhiều nguyên nhân gây nghẹt mũi. Vì vậy, muốn chấm dứt tình trạng này, cách duy nhất là tìm ra chính xác nguyên nhân nghẹt mũi khi ngủ để xử lý phù hợp. Không nên áp dụng lời khuyên hay kinh nghiệm từ người khác, điều này có thể làm bệnh nặng hơn và khó điều trị hiệu quả.