Câu hỏi 1
Câu hỏi 1 (trang 77 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Tiêu điểm của bài thơ là gì? Tại sao hình ảnh đó được coi là độc đáo?
Phương pháp giải:
- Bài thơ tập trung vào hình ảnh thực, khác biệt.
- Hình ảnh những chiếc xe không kính là độc đáo vì thể hiện sự gắn bó, hiểu biết về hiện thực khắc nghiệt của cuộc chiến trên tuyến đường Trường Sơn.
Lời giải chi tiết:
- Tiêu điểm của bài thơ là sự phát hiện mới mẻ.
- Nhấn mạnh vào hình ảnh những chiếc xe không kính. Đây là một điểm độc đáo, thể hiện sự gắn bó và sự hiểu biết sâu sắc về hiện thực của tác giả trên tuyến đường chiến trường Trường Sơn.
- Hình ảnh này làm nổi bật, độc đáo bởi việc bài thơ được coi là một cuộc chiến đấu, một cuộc sống của người lính.
Câu hỏi 2
Câu hỏi 2 (trang 77 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Hãy phân tích đặc điểm của người lái xe trong bài thơ.
Phương pháp giải:
Nhìn vào những gợi ý đã cho trong câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh người lái xe trong bài thơ:
+ Tư thế thoải mái, lạc quan trong hoàn cảnh khó khăn thể hiện phẩm chất của người lính:
Không có kính, chỉ cần bụi bẩn,
Bụi phủ tóc trắng như tuyết.
Không cần rửa, chỉ cần vui vẻ hút thuốc,
Mặt cười rộn ràng.
+ Tình đồng đội chặt chẽ:
Bếp Hoàng Cầm ta xây dựng giữa trời
Chung bát đũa, có nghĩa là gia đình.
+ Quyết tâm vượt qua miền Nam:
Xe tiếp tục chạy vì phía trước là Miền Nam:
Chỉ cần có một trái tim trong xe.
=> Bức chân dung của người lái xe trong bài thơ là bức chân dung đầy sức sống, bức chân dung của niềm tin chiến thắng.
Câu hỏi 3
Câu hỏi 3 (trang 77 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Bạn nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ? Các yếu tố này đã góp phần như thế nào trong việc mô tả hình ảnh người lái xe ở Trường Sơn.
Phương pháp giải:
Ngôn ngữ, giọng điệu của người lái xe + người lính + hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn trong thời gian chiến tranh.
Lời giải chi tiết:
- Ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ:
+ Giọng văn thơ trẻ trung, cảm xúc phong phú phản ánh đúng bản chất của đối tượng được mô tả.
+ Giọng điệu này làm cho bài thơ gần gũi với tiếng nói hàng ngày, gần gũi với tiếng nói của cuộc sống, rất tự nhiên nhưng vẫn mang tính thơ mộng.
- Những yếu tố này đã đóng góp quan trọng vào việc mô tả hình ảnh của người chiến sĩ lái xe ở Trường Sơn một cách chân thực và sinh động.
Câu hỏi 4
Câu hỏi 4 (trang 77 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Cảm nhận của em về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ qua hình ảnh người lính trong bài thơ? So sánh hình ảnh người lính ở bài thơ này và ở bài Đồng chí.
Phương pháp giải:
Ngôn ngữ, giọng điệu của người lính + người lái xe + hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn những năm chiến tranh.
Lời giải chi tiết:
- Cảm nhận về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ qua hình ảnh người lính trong bài thơ:
+ Tư thế thoải mái, tích cực, lạc quan, yêu đời.
+ Bất khuất trước mọi khó khăn, thiếu thốn, hiểm nguy.
+ Ý chí chiến đấu kiên cường, sẵn sàng hy sinh vì sự thống nhất của quê hương
- So sánh hình ảnh người lính ở bài thơ này và ở bài Đồng chí:
+ Tương đồng: lý tưởng chiến đấu cao cả, ý chí vượt lên mọi khó khăn, thiếu thốn, gian khổ, tinh thần lạc quan, tình đồng đội sâu sắc
+ Khác biệt:
• Giai đoạn lịch sử khác nhau: Đồng chí chống Pháp trong khi Bài thơ về tiểu đội xe không kính chống Mĩ
• Mục đích của tác giả: Đồng chí ca ngợi tinh thần đồng chí đồng đội trong khi Bài thơ về tiểu đội xe không kính mô tả vẻ đẹp mạnh mẽ của người lính lái xe
Bài tập
Câu hỏi 2 (trang 78 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Những cảm nhận, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn đạt rất cụ thể, sinh động. Em hãy phân tích khổ thơ thứ hai để làm sáng tỏ điều đó.
Phương pháp giải:
Để làm rõ những cảm nhận và ấn tượng của người lái xe về gió, về con đường, về bầu trời đêm và cảnh chim,… ở phía trước và xung quanh anh.
Lời giải chi tiết:
Đoạn cuối của bài thơ đem lại một vẻ đẹp vừa hiện thực vừa lãng mạn. Hiện thực ở cảnh rừng hoang dã, ở người lính đang canh giữ chờ giặc, ở đầu súng nằm trong bàn tay vững chắc của người lính. Đồng thời những hình ảnh đó cũng mang một chút lãng mạn bởi tình đồng đội sưởi ấm không gian lạnh giá, khi mảnh trăng thơ thẩn đi lang thang, nắm bắt lấy đầu nòng súng. Một hình ảnh thật đẹp, thật thơ mộng, cây súng chiến tranh và mảnh trăng hòa quyện, một tương lai rạng rỡ đang chờ đợi phía trước.