Giải bài tập KHTN 8 Bài 42: Cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường giúp học sinh giải các câu hỏi trong sách giáo khoa Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều trang 193, 194, 195, 196, 197.
Giải Khoa học tự nhiên 8 Bài 42 giữ nguyên nội dung chương trình SGK và hỗ trợ giáo viên trong việc soạn giáo án cho bài 42 Chủ đề 8: Sinh thái - Phần 3: Vật sống cho học sinh của mình. Hãy cùng xem chi tiết trong bài viết dưới đây để trả lời câu hỏi nhé!
Giải câu hỏi hình thành kiến thức, kĩ năng Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều Bài 42
Câu hỏi 1
Ví dụ minh họa cân bằng tự nhiên: Trong quá trình sinh sống, sự cân bằng tự nhiên giữa dân số chim sâu và sâu được duy trì: Khi số lượng chim sâu tăng lên, chúng tiêu thụ nhiều sâu hơn → số lượng sâu giảm → dẫn đến sự thiếu thức ăn cho chim sâu → số lượng chim sâu giảm → số lượng sâu tăng trở lại. Như vậy, mối quan hệ giữa số lượng sâu và chim sâu luôn được duy trì ở mức cân bằng.
Trả lời:
Ví dụ thể hiện sự cân bằng tự nhiên: Sự cân bằng tự nhiên xảy ra giữa quần thể sâu và chim ăn sâu: Khi số lượng chim tăng cao, chim ăn nhiều sâu → số lượng sâu giảm → không đủ thức ăn cho chim sâu → số lượng chim sâu giảm → số lượng sâu tăng. Như vậy, số lượng sâu và chim ăn sâu luôn được duy trì ở mức cân bằng.
Câu hỏi 2
Nêu một số hoạt động của người dân ở địa phương bạn có thể gây ra sự mất cân bằng tự nhiên.
Trả lời:
Một số hành động của con người có thể gây ra sự mất cân bằng tự nhiên:
- Khai thác phá rừng.
- Thảm sát, diệt chủng các loài động vật hoang dã.
- Nhập khẩu các loài sinh vật lạ vào hệ sinh thái.
- Gây ra ô nhiễm môi trường sống: xả rác bừa bãi, lạm dụng thuốc trừ sâu, xả nước thải công nghiệp chưa qua xử lí,…
Câu hỏi 3
Nêu ý nghĩa của một số biện pháp bảo vệ động vật hoang dã.
Trả lời:
Ý nghĩa của một số biện pháp bảo vệ động vật hoang dã:
Biện pháp | Ý nghĩa của biện pháp |
- Xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về tăng cường kiểm soát các hoạt động săn bắn, buôn bán động vật hoang dã. | - Răn đe, ngăn chặn, từ đó, giúp giảm thiểu tối đa các hành vi săn bắn, buôn bán động vật hoang dã. |
- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ các loài động vật hoang dã,… | - Giúp người dân hiểu rõ về vai trò và tầm quan trọng của việc bảo vệ các loài động vật hoang dã, từ đó, nâng cao ý thức bảo vệ động vật hoang dã. |
- Bảo vệ các khu rừng và biển; Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên, các vườn quốc gia,… | - Giúp bảo vệ môi trường sống của các loài động vật hoang dã. |
Câu hỏi 4
Quan sát hình 42.3 và cho biết con người đã ảnh hưởng đến môi trường như thế nào qua các thời kỳ.
Trả lời:
Con người ảnh hưởng đến môi trường qua các giai đoạn:
- Giai đoạn nguyên thủy: Loài người ban đầu chủ yếu tận dụng thiên nhiên bằng cách săn bắn và thu thập thực phẩm. Một trong những ảnh hưởng lớn của con người đối với môi trường là việc sử dụng lửa để nấu ăn, sưởi ấm, và đẩy lùi thú dữ, làm cho nhiều khu rừng lớn bị cháy phá.
- Giai đoạn xã hội nông nghiệp: Hoạt động canh tác và chăn nuôi trong giai đoạn này dẫn đến việc phá rừng để làm ruộng, chăn thả gia súc và xây dựng nơi cư trú. Việc cày xới đất canh tác đã làm thay đổi cả đất và nguồn nước mặt, dẫn đến sự mất môi trường sống và sự suy giảm chất lượng đất.
- Giai đoạn xã hội công nghiệp: Sự ra đời của máy móc đã có ảnh hưởng mạnh mẽ đến môi trường sống; việc cơ giới hóa nông nghiệp đã dẫn đến việc mở rộng vùng canh tác; công nghiệp khai khoáng phát triển đã gây phá hủy nhiều khu rừng trên toàn cầu. Sự đô thị hóa ngày càng gia tăng đã làm mất đi nhiều vùng đất rừng tự nhiên và vùng đất canh tác. Ngoài ra, một số hoạt động khác của con người cũng đã góp phần vào việc thay đổi môi trường.
Đáp án 5
Tác động của việc phá hủy rừng đến môi trường tự nhiên là gì?
Trả lời:
Hậu quả của việc phá hủy rừng đối với môi trường tự nhiên:
- Làm mất đi nguồn thức ăn và nơi sống của nhiều sinh vật → Gây ra phá hủy và suy thoái các hệ sinh thái tự nhiên, làm mất đi sự đa dạng sinh học.
- Làm tăng lượng khí CO2 trong không khí → Gây ra hiện tượng hiệu ứng nhà kính dẫn đến biến đổi khí hậu với hàng loạt các thảm họa môi trường nặng nề như lũ lụt, hạn hán,…
- Làm mất đi lớp phủ và giữ đất → Dẫn đến hiện tượng xói mòn, sạt lở đất, giảm lượng nước ngầm,…
Đáp án 6
Liệt kê một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.
Trả lời:
Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường:
- Khí thải từ quá trình đốt cháy nhiên liệu trong sản xuất công nghiệp và giao thông vận tải; quá trình đun nấu trong các hộ gia đình; do cháy rừng.
- Lạm dụng hóa chất bảo vệ thực vật: thuốc trừ sâu, diệt cỏ, diệt nấm bệnh,…
- Các chất phóng xạ từ các nhà máy điện nguyên tử; từ các vụ thử vũ khí hạt nhân.
- Chất thải không được thu gom và xử lí đúng cách tạo môi trường cho các vi sinh vật gây bệnh phát triển.
- Quá trình xây dựng, sinh hoạt, khai thác,… tạo ra các vật liệu rắn thải ra.
- Nước thải từ các nhà máy, hoạt động sản xuất,…
Đáp án 7
Tác động của cháy rừng đến môi trường như thế nào?
Trả lời:
Tác động của hiện tượng cháy rừng đến môi trường:
- Gây ô nhiễm môi trường không khí: Khói bụi, khí thải từ cháy rừng gây ô nhiễm môi trường không khí.
- Làm mất đi môi trường sống và tính mạng của nhiều loài sinh vật dẫn đến mất đi sự đa dạng sinh học.
- Làm giảm độ che phủ của rừng dẫn đến nhiều hậu quả môi trường lâu dài khác như: thoái hóa, xói mòn đất; suy giảm nguồn nước ngầm; tăng hiện tượng hiệu ứng nhà kính;….
Đáp án 8
Đề xuất thêm một số biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Trả lời:
Một số biện pháp khác giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường:
- Phục hồi rừng và trồng nhiều cây xanh.
- Hạn chế sự gia tăng dân số quá nhanh.
- Sử dụng các vật liệu thân thiện với môi trường thay thế.
- Đi bộ hoặc sử dụng xe đạp thay thế cho xe máy, ô tô khi có thể.
- Xây dựng hệ thống xử lí chất thải chăn nuôi.
- Thực hiện các biện pháp cứng rắn, xử lí nghiêm ngặt đối với các hành vi gây ô nhiễm môi trường.
- Tuyên truyền và giáo dục để nâng cao nhận thức và ý thức của mọi người trong việc bảo vệ môi trường.
Trả lời bài 42 Luyện tập Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Bài tập 1
Liệt kê 10 loài động vật trong danh sách nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam. Địa phương có loài nào trong danh sách trên không?
Trả lời:
10 loài động vật trong danh sách nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam: Hổ Đông Dương, Sao la, Voọc mũi hếch, Voọc đầu trắng, Voi, Rùa da, Voọc mông trắng, Cá cóc Tam Đảo, Gấu ngựa, Culi,…
* Gợi ý: Học sinh nên tìm hiểu xem địa phương của họ có loài nào trong danh sách các loài có nguy cơ tuyệt chủng không.
Bài tập 2
Nêu ý nghĩa của việc trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi trọc.
Trả lời:
Hoạt động trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi trọc giúp tăng độ che phủ của cây xanh, từ đó mang lại nhiều lợi ích to lớn như:
- Hỗ trợ giảm hàm lượng khí carbon dioxide trong không khí, giúp kiểm soát biến đổi khí hậu.
- Đảm bảo nguồn cung cấp thức ăn, nơi ở cho đa dạng loài sinh vật, góp phần bảo vệ sự đa dạng sinh học.
- Bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, nước sạch,…
- Đảm bảo cung cấp nguyên liệu và nhiên liệu cho quá trình sản xuất trong cuộc sống hàng ngày của con người.