Giải mã DePIN - Bước tiếp theo trong sự phát triển của Internet of Things

Trong thị trường truyền thống, mọi trang web hay ứng dụng cần các cơ sở hạ tầng vật lý như phần cứng, internet, domain, dịch vụ đám mây hoặc mạng lưới điện để hoạt động. Việc triển khai và vận hành các cơ sở hạ tầng này thường bị các tập đoàn lớn chi phối, do yêu cầu về nguồn vốn lớn và các thách thức về hậu cần. Điều này dẫn đến sự độc quyền về giá cả, điều kiện và dịch vụ của những tập đoàn này, gây thiếu cạnh tranh và sáng tạo. Với sự phát triển của công nghệ blockchain, DePIN ra đời như một giải pháp để giải quyết vấn đề tập trung hóa trong xây dựng và vận hành các cơ sở hạ tầng vật lý thực tế. Vậy DePIN là gì? Nó hoạt động như thế nào? Hãy cùng Mytour khám phá trong bài viết dưới đây.

DePIN là gì?

DePIN (Decentralized Physical Infrastructure Networks), hay còn gọi là Mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung, đề cập đến việc tạo ra một hệ thống mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý dựa trên công nghệ blockchain và các công nghệ phân phối khác. Mục tiêu của DePIN là thay đổi mô hình hiện tại của cơ sở hạ tầng vật lý tập trung bằng cách sử dụng blockchain và token để tạo ra một môi trường phi tập trung, trong đó nhiều bên tham gia có thể hợp tác trong việc xây dựng, vận hành và quản lý cơ sở hạ tầng vật lý.

DePIN được xem là bước tiến mới của Internet of Things (IoT) và hệ sinh thái Web3, khuyến khích sự cộng tác giữa người dùng và doanh nghiệp để xây dựng, duy trì và vận hành mạng lưới cơ sở hạ tầng, nơi quyền sở hữu thuộc về tất cả mọi người thay vì tập trung vào một thực thể duy nhất. Điều này mang lại cho người dùng cuối những dịch vụ sáng tạo và hiệu quả về chi phí hơn so với các mô hình truyền thống.

DePIN được phân chia thành 4 loại:

• Mạng đám mây/lưu trữ: Lưu trữ tệp, cơ sở dữ liệu, mạng CDN và VPN.
• Mạng không dây: 5G, LoRaWAN.
• Mạng cảm biến: Thiết bị kết nối với nhau và được gắn với các cảm biến thu thập dữ liệu thời gian thực từ thế giới thực, như bản đồ.
• Mạng lưới năng lượng: Tổng hợp các nguồn năng lượng phân tán để tạo ra một mạng lưới năng lượng linh hoạt và hiệu quả hơn.

Quá trình hình thành DePIN

Quá trình hình thành DePIN bắt nguồn từ ý tưởng của các nhà phát triển Web3, rằng mọi người trên thế giới có thể cùng nhau xây dựng một mạng lưới cơ sở hạ tầng mà không cần sự trung gian của bên thứ ba và không đòi hỏi sự tin tưởng lẫn nhau. 

Sau khi mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung được hình thành, nó sẽ thu hút người dùng tham gia sử dụng mạng lưới và đóng góp vào sự phát triển của nó. Những người tham gia xây dựng và vận hành mạng lưới sẽ được chia sẻ phần thưởng là phí của người dùng dưới dạng token. Trong trường hợp tốt nhất, điều này sẽ tạo ra một 'Flywheel', trong đó nhu cầu sử dụng sẽ tiếp tục gia tăng và thúc đẩy sự phát triển hơn nữa của mạng lưới.

Lịch sử hình thành của DePIN

Vào tháng 11 năm 2021, IoTeX - một dự án blockchain được tạo ra để phục vụ cho Internet of Things, đã đưa ra ý tưởng về việc tài nguyên của các thiết bị thông minh và trí tuệ nhân tạo có thể được tài chính hóa để mang lại giá trị và quyền sở hữu cho mọi người thông qua việc tích hợp công nghệ blockchain, được gọi là MachineFi. 

Sau đó, trong năm 2022, nhiều ý tưởng về việc xây dựng một mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung đã xuất hiện, cụ thể:

• Tháng 4 năm 2022, cơ chế đồng thuận Proof of Physical Work (PoPW) được ra đời, khuyến khích người tham gia xây dựng các mạng lưới phần cứng, bao gồm mạng không dây, di động, môi trường, máy tính và lưu trữ.
• Tháng 7 năm 2022, TIPIN (Token Incentivized Physical Infrastructure Networks) ra đời, giới thiệu một mạng lưới sử dụng các biện pháp khuyến khích bằng token để thúc đẩy người dùng đóng góp vào việc triển khai và vận hành cơ sở hạ tầng vật lý, tạo ra một mô hình hiệu quả và công bằng hơn.
• Vào tháng 9 năm 2022, EdgeFi xuất hiện, được coi là một phiên bản mới của mạng cơ sở hạ tầng phi tập trung, tập trung vào việc triển khai tài nguyên phần cứng gần với người dùng cuối tại các khu vực biên của mạng lưới. Đơn giản nói, EdgeFi là một mạng cơ sở hạ tầng phi tập trung với ưu tiên cho điện toán biên - nơi gần với nguồn dữ liệu và nhận yêu cầu xử lý nhất (các thiết bị IoT).

Vào tháng 11 năm 2022, nhận thấy có quá nhiều thuật ngữ liên quan đến cơ sở hạ tầng vật lý web3, Messari đã quyết định đặt tên chung cho khái niệm này bằng cách mở một cuộc thăm dò trên Twitter để cộng đồng bình chọn giữa PoPW, TIPIN, EdgeFi và DePIN. Kết quả là DePIN đã giành chiến thắng với 31,6% số phiếu bầu.

Cách hoạt động của DePIN

DePIN được xây dựng dựa trên ý tưởng cơ bản của Internet of Things (IoT), sử dụng công nghệ blockchain và tiền mã hóa nhằm cho phép mọi người trên toàn cầu cùng nhau xây dựng, duy trì và vận hành các mạng vật lý mà không cần thông qua bất kỳ thực thể thứ ba nào khác. Để hoạt động bình thường, DePIN thường yêu cầu 4 thành phần cơ bản trong cấu trúc của nó, bao gồm:

• Cơ sở hạ tầng vật lý: DePIN cần sự tồn tại của cơ sở hạ tầng vật lý để hoạt động. Đó có thể là mạng di động, điểm phát sóng và bộ định tuyến cho mạng không dây hoặc máy chủ cho mạng đám mây.
• Cơ sở hạ tầng điện toán ngoài chuỗi: DePIN sử dụng các phần mềm điện toán trung gian để nối kết thế giới vật lý và blockchain. Các hoạt động trong thế giới thực được ghi lại và phí trả cho những người cung cấp phần cứng. Dữ liệu này có thể được sử dụng cho các mục đích khác nhau trên blockchain.
• Động lực của Token: Những người tham gia xây dựng DePIN được khuyến khích tham gia và đóng góp cho mạng thông qua token thưởng. Điều này tạo động lực để họ tham gia xây dựng mạng trước khi dự án có thể sinh lợi nhuận từ nhu cầu của người dùng.
• Người dùng cuối: Sau khi mạng được thiết lập, người dùng cuối có thể bắt đầu trả tiền để sử dụng các dịch vụ của DePIN trong thế giới thực. 

Tiềm năng phát triển của DePIN

DePIN là một lĩnh vực có triển vọng rất lớn trong tương lai, khi có hơn 40 tỷ thiết bị thông minh và hàng nghìn tỷ thiết bị cảm biến trên toàn cầu. Với nhu cầu không ngừng tăng về cơ sở hạ tầng phi tập trung, ngày càng có nhiều cá nhân và công ty mong muốn sử dụng DePIN để xây dựng mạng lưới cơ sở hạ tầng của riêng mình.

Bằng cách tận dụng công nghệ blockchain và cơ chế trả thưởng bằng token, DePIN cung cấp một phương pháp hiệu quả hơn và tiết kiệm chi phí để có thể xây dựng mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý trong tương lai.

Những thách thức đối với DePIN

Mặc dù có triển vọng, DePIN vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Điều này giải thích tại sao DePIN, mặc dù đã tồn tại từ lâu, vẫn chưa phát triển mạnh mẽ.

Mô hình khuyến khích bằng token chưa thực sự tương xứng với đóng góp của người tham gia. Do đó, các dự án DePIN cần có một mô hình khuyến khích hấp dẫn hơn để thu hút nhiều người tham gia hơn.

Thời gian xây dựng và triển khai cơ sở hạ tầng tốn nhiều thời gian, làm cho các dự án DePIN khó kiếm lợi nhuận ban đầu. Điều này khiến các bên tham gia mất đi động lực dài hạn.

Cuối cùng, áp lực từ sự cạnh tranh với các tên tuổi lớn của Web2 như Google, Apple, Amazon,... Để vượt qua áp lực này, các công ty Web3 cần phát triển cơ sở hạ tầng và thu hút người dùng truyền thống một cách chuyên nghiệp hơn.

Một số dự án tương tự

Filecoin (FIL)

Filecoin là một nền tảng blockchain được tạo ra đặc biệt để lưu trữ dữ liệu phi tập trung. Người dùng trả tiền để lưu trữ các tệp tin của họ và các nhà cung cấp không gian lưu trữ nhận được phần thưởng bằng FIL.

Arweave (AR)

Arweave là một dự án với mục tiêu trở thành một giải pháp lưu trữ lâu dài cho NFT và DeFi, cho phép người dùng lưu trữ thông tin vĩnh viễn mà không bị kiểm duyệt nhờ vào việc tập hợp các khối dữ liệu liên kết với nhau tên là blockweave. Người khai thác sẽ chứng minh rằng họ đã xác minh dữ liệu và nhận được token AR của dự án.

Storj

Storj là một dịch vụ lưu trữ đám mây phi tập trung cho phép người dùng tải tệp lên và lưu trữ chúng trên blockchain. Sau khi đã mã hóa, chúng sẽ được chia thành hơn 80 phần và phân phối trên các node lưu trữ. Storj cung cấp các tùy chọn khác nhau cho không gian lưu trữ với dung lượng lên tới 50GB.

Helium (HNT)

Helium là một mạng lưới cơ sở hạ tầng không dây. Người dùng có thể trở thành điểm phát sóng không dây của mạng lưới Helium và nhận được token HNT. Mục tiêu của Helium là cung cấp vùng phủ sóng cho các kết nối không dây Internet of Things và 5G.

Pollen Mobile

Tương tự như Helium, Pollen Mobile cho phép người dùng trở thành điểm phát sóng mạng không dây và kiếm được Pollen Coin. Mục tiêu của nó là xây dựng một mạng phủ sóng di động phi tập trung hoàn toàn thuộc sở hữu của người dùng.

Hivemapper Network (HONEY)

Hivemapper Network cho phép người dùng tạo dữ liệu bản đồ bằng camera hành trình. Bằng cách lái xe hoặc đi bộ, người dùng đóng góp vào quá trình tạo bản đồ Hivemapper và nhận được token HONEY của dự án. 

React Protocol

Giao thức React là một dự án thuộc sở hữu của cộng đồng, với mục tiêu chia sẻ năng lượng dư thừa từ pin năng lượng. Điều này được cho là để làm sạch nguồn cung cấp năng lượng và cung cấp cho người dùng một nguồn thu nhập thụ động được gọi là Kết nối để Kiếm.

Tổng kết

DePIN là một lĩnh vực thú vị, nó cung cấp một cách mới để xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng trong thế giới thực một cách công bằng hơn, hiệu quả hơn và phù hợp với lợi ích của những người tham gia. Cùng với sự phát triển của cơ sở hạ tầng vật lý truyền thống và công nghệ blockchain, các trường hợp sử dụng mới sẽ sớm xuất hiện, chúng ta có thể mong đợi DePIN đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc phát triển thế giới thực của chúng ta. Trên đây là toàn bộ thông tin về DePIN mà Mytour muốn chia sẻ tới bạn đọc, hy vọng nó sẽ giúp ích cho quá trình nghiên cứu và đầu tư của bạn. Chúc bạn đầu tư thành công!

Lưu ý: Mọi thông tin Mytour cung cấp chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời khuyên đầu tư. Mytour không chịu trách nhiệm cho bất kỳ quyết định đầu tư nào của bạn. Chúc các bạn may mắn!