1. Chuyển đổi số là gì?
Gần đây, ngành giáo dục đã chú trọng đến việc tích hợp CNTT vào giảng dạy. Việc áp dụng CNTT đã làm thay đổi cách thức dạy học từ phương pháp truyền thống sang phương pháp tích cực, giúp cả giáo viên và học sinh phát huy khả năng tư duy, sáng tạo và đạt được hiệu quả cao hơn. Các mô hình lớp học truyền thống đã dần được thay thế bằng lớp học trực tuyến, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông để hỗ trợ việc dạy và học. Nhờ đó, học sinh có thể tiếp cận kiến thức từ bất kỳ đâu và vào bất kỳ thời điểm nào, đồng thời áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Sự phát triển công nghệ giáo dục đang thúc đẩy sự chuyển mình mạnh mẽ của nền giáo dục. Vào ngày 03/6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 749/QĐ-TTg về việc phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Giáo dục được ưu tiên chuyển đổi số đứng thứ hai sau Y tế, cho thấy tầm quan trọng của chuyển đổi số trong giáo dục đối với ngành và quốc gia.
Chuyển đổi số (Digital transformation) là quá trình chuyển đổi các hoạt động từ môi trường thực tế sang môi trường ảo trên mạng. Điều này giúp tiếp cận thông tin nhanh chóng hơn, thu hẹp khoảng cách không gian và tiết kiệm thời gian. Chuyển đổi số là xu hướng không thể tránh khỏi và diễn ra nhanh chóng, đặc biệt trong thời đại Cách mạng Công nghệ 4.0 (CMCN 4.0). Nhiều quốc gia trên thế giới như Anh, Úc, Đan Mạch, Estonia đã triển khai các chiến lược quốc gia về chuyển đổi số. Nội dung chuyển đổi số rất phong phú và bao gồm chính phủ số (dịch vụ công trực tuyến, dữ liệu mở), kinh tế số (tài chính số, thương mại điện tử), xã hội số (giáo dục, y tế, văn hóa), và chuyển đổi số trong các ngành trọng điểm (nông nghiệp, du lịch, điện lực, giao thông).
2. Chuyển đổi số ảnh hưởng đến giáo dục như thế nào?
Trong thời gian gần đây, đại dịch Covid-19 đã tác động sâu rộng đến tất cả các lĩnh vực, bao gồm cả giáo dục. Tại Việt Nam, nhiều cơ sở giáo dục và trường học đã triển khai giảng dạy trực tuyến trong suốt và sau thời gian dịch bệnh. Tuy nhiên, hình thức học trực tuyến vẫn đối mặt với nhiều thách thức về công nghệ và đánh giá năng lực học viên. Mặc dù một số trường đã sớm áp dụng công nghệ vào giảng dạy từ trước, nhiều trường khác vẫn gặp khó khăn do cơ sở vật chất và hạ tầng thông tin chưa đáp ứng yêu cầu. Tuy vậy, sự phát triển công nghệ hiện nay đã làm cho việc ứng dụng công nghệ trong dạy và học trở nên dễ dàng hơn. Các ứng dụng di động và mạng xã hội đã giúp người dùng tương tác mọi lúc, mọi nơi, tạo điều kiện cho sự phát triển của giáo dục trực tuyến.
Chuyển đổi số trong giáo dục dựa trên nền tảng cơ sở vật chất, hạ tầng thông tin, dữ liệu số chuyên ngành, các chính sách và đội ngũ lãnh đạo, giảng viên, và học viên. Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 nổi bật với 4 nhóm công nghệ chính: (i) Công nghệ số: AI, Big data, IoT, Blockchain, Cloud, Robot tự hành, Mô phỏng, Tính toán lượng tử; (ii) Vật liệu mới: Nano, In 3D, Quang điện, Xe tự lái, Xe điện, Thiết bị bay; (iii) Sinh học: Tế bào gốc, Chip sinh học, Cảm biến sinh học, Công nghệ thần kinh, Y học cá thể, Chẩn đoán hình ảnh y sinh học và (iv) Năng lượng và môi trường: Vệ tinh nhỏ, Công nghệ tuabin gió, Lưới điện thông minh, Công nghệ ắc-quy, Năng lượng đại dương. Sự kết hợp của CMCN 4.0 với dữ liệu số và các công nghệ khác sẽ thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của chuyển đổi số trong các lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục và y tế.
3. Tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với giáo viên
Chuyển đổi số trong giáo dục là việc ứng dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao trải nghiệm học tập; cải thiện phương pháp giảng dạy và tạo môi trường học tập thuận tiện. Lợi ích của chuyển đổi số ngày càng trở nên quan trọng, giúp giáo viên truyền tải kiến thức hiệu quả hơn và hỗ trợ người học phát triển khả năng tự học mà không bị giới hạn về thời gian và không gian. Những lợi ích cụ thể của chuyển đổi số trong giáo dục bao gồm:
- Theo dõi kết quả học tập của học sinh và sinh viên: Công nghệ giúp lưu trữ thông tin về kết quả học tập, cho phép giáo viên và phụ huynh theo dõi sự tiến bộ của học sinh. Ví dụ, thông qua các dữ liệu kỹ thuật số, giáo viên và phụ huynh có thể so sánh kết quả học tập của học sinh qua các thời điểm khác nhau, từ đó có cái nhìn rõ hơn về những em đã đạt thành công và những em cần thêm sự quan tâm từ giáo viên và phụ huynh.
- Nâng cao hiệu quả học tập thông qua phân tích dữ liệu: Các trường học có thể áp dụng các công cụ phân tích để theo dõi và cải thiện kết quả học tập của học sinh. Bằng cách sử dụng công nghệ để thu thập dữ liệu, các nhà trường có thể nắm bắt nhu cầu và vấn đề của từng học sinh, từ đó đề xuất giải pháp hỗ trợ phù hợp. Ví dụ, hiểu rõ nguyên nhân một sinh viên phải nghỉ học sẽ giúp nhà trường đưa ra biện pháp hỗ trợ kịp thời.
- Học tập theo cách “cộng tác”: Nền tảng học tập kỹ thuật số thúc đẩy sự hợp tác giữa người dạy và người học. Giáo viên có thể tạo và quản lý các nhóm học sinh trên các nền tảng trực tuyến, dễ dàng phối hợp nghiên cứu và thực hiện các bài thuyết trình qua các công cụ như Google Docs, Twiddla, và Edmodo. Những công cụ này hiện đã được áp dụng rộng rãi trong nhiều trường học.
- Các chương trình đào tạo định hướng tương lai: Các trường học cần cập nhật chương trình giảng dạy với những công nghệ tiên tiến và xu hướng toàn cầu như robot, trí tuệ nhân tạo và tự động hóa. Mặc dù những lĩnh vực này không còn là điều mới lạ, nhiều trường vẫn chưa chuẩn bị sẵn sàng. Thay vì mất nhiều năm để xây dựng chương trình mới, các trường nên tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận với nội dung học tập hiện đại và cập nhật thường xuyên.
- Tăng cường sự kết nối giữa phụ huynh và giáo viên: Nghiên cứu cho thấy trẻ em học tốt hơn khi phụ huynh tham gia tích cực vào quá trình học tập. Phần mềm tự động hóa giúp theo dõi tiến độ học tập của học sinh và thông báo đến phụ huynh, đồng thời cập nhật thông tin về vị trí của xe buýt đưa đón học sinh. Công nghệ còn có thể cung cấp gợi ý về lựa chọn nghề nghiệp dựa trên số liệu học tập và điểm yếu của học sinh.
- Tiết kiệm thời gian: Công nghệ số hóa giúp tiết kiệm thời gian, đặc biệt cho học sinh và sinh viên ở các khu vực xa xôi. Hiện nay, nền tảng học tập trực tuyến cho phép học sinh chỉ cần đăng nhập vào một trang web là có thể bắt đầu bài học mà không cần mất nhiều giờ di chuyển đến lớp học.
4. Đáp án cho Module Chuyển đổi số trong dạy học MÃ ĐỀ 218291
Câu 1: Chuyển đổi số được phát triển dựa trên ba thành phần chính nào?
a. Chính quyền số, Kinh tế số, Công dân số
b. Chính quyền số, Kinh tế số, Xã hội số
c. Chính quyền số, Công dân số, Xã hội số
Câu 2: Những công nghệ tiên tiến nào hiện nay đang hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi số?
a. Trí tuệ nhân tạo (AI)
b. Internet vạn vật (IoT)
c. Dữ liệu lớn (Big Data)
d. Tất cả các công nghệ trên
Câu 3: Chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục bao gồm những yếu tố nào?
a. Thay đổi nhận thức
b. Đổi mới phương thức hoạt động của chính quyền số
c. Cải cách trong kinh tế số và xã hội số
d. Tất cả các yếu tố trên
Câu 4: Lộ trình chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục được chia thành bao nhiêu giai đoạn?
a. 2
b. 3
c. 4
Câu 5: Các bước thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục bao gồm những gì?
a. (1) Thay đổi nhận thức và tư duy; (2) Xây dựng chiến lược và kế hoạch hành động
b. (1) Thay đổi nhận thức và tư duy; (2) Xác định các công nghệ số chính
c. (1) Thay đổi nhận thức và tư duy; (2) Xây dựng chiến lược và kế hoạch hành động; (3) Xác định các công nghệ số chính
Câu 6: Các yếu tố cốt lõi của Giáo dục thông minh bao gồm:
a. Hạ tầng số, cơ sở dữ liệu, các ứng dụng công nghệ thông tin
b. Cơ sở hạ tầng số, nền kinh tế số, cộng đồng số
c. Hạ tầng số, các ứng dụng công nghệ thông tin, nền kinh tế số
Câu 7: Những sản phẩm nào có thể được giao dịch trên các nền tảng thương mại điện tử?
a. Các sản phẩm nông nghiệp
b. Đồ gia dụng
c. Cả hai đáp án a và b
d. Tất cả các loại sản phẩm
Câu 8: Những phương thức thanh toán số hiện có là gì?
a. Chuyển khoản ngân hàng
b. Thanh toán qua thẻ quốc tế như VISA, MASTER
c. Thanh toán qua ví điện tử trên điện thoại thông minh
d. Tất cả các hình thức đã nêu
Câu 9: Mobile money sử dụng loại tài khoản nào để thanh toán qua mạng?
a. Tài khoản ngân hàng
b. Ví điện tử
c. Số điện thoại di động
Câu 10: Truy xuất thông tin nguồn gốc sản phẩm qua công nghệ QR hoạt động như thế nào?
a. Sử dụng thiết bị đọc mã để quét và lấy thông tin nguồn gốc của sản phẩm
b. Tìm kiếm thông tin về nguồn gốc sản phẩm qua công nghệ
c. Sử dụng điện thoại để tra cứu thông tin nguồn gốc sản phẩm
Câu 11: Những ứng dụng di động nào thuộc về Xã hội số?
a. Ứng dụng trong lĩnh vực giáo dục, y tế, và giải trí
b. Ứng dụng trong du lịch và mua sắm
c. Ứng dụng hỗ trợ giao tiếp
d. Tất cả các loại ứng dụng nêu trên
Câu 12: Theo “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Chính phủ xác định ai là trung tâm trong quá trình chuyển đổi số?
a. Chính quyền
b. Cộng đồng dân cư
c. Tất cả các đáp án trên
Câu 13: Khi lập kế hoạch triển khai chuyển đổi số tại một tổ chức, các yếu tố nào cần được chú trọng?
a. Định hướng và chỉ đạo từ các cơ quan cấp trên (PGD, SGD)
b. Nhu cầu thực tế của trường học và sự phù hợp với giải quyết các vấn đề tại địa phương.
c. Cả hai yếu tố trên
Câu 14: Khi xây dựng kế hoạch triển khai chuyển đổi số tại trường học, chúng ta cần thiết lập mục tiêu và lộ trình triển khai như thế nào?
a. Thực hiện thí điểm, sau đó mở rộng khi có kết quả tích cực
b. Triển khai toàn diện trong một lần
c. Triển khai chọn lọc theo đơn vị ưu tiên
Câu 15: Theo nguyên tắc thực hiện kế hoạch chuyển đổi số trong giáo dục, ai đóng vai trò quan trọng nhất?
a. Cán bộ quản lý cấp PGD/SGD
b. Ban giám hiệu nhà trường
c. Giảng viên
d. Học trò
5. Đáp án bài tập 1 trong Module Chuyển đổi số trong giảng dạy
Câu 1. Theo Quyết định 4725/QĐ-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 30 tháng 12 năm 2022, bộ tiêu chí chuyển đổi số trong giảng dạy có bao nhiêu tiêu chí?
a. 2
b. 5 tiêu chí
c. 7 tiêu chí
d. 3 tiêu chí
Câu 2. Theo Quyết định 271/QĐ-SGDĐT của Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh ban hành ngày 10 tháng 2 năm 2023, trong tổng số 7 tiêu chí của bộ tiêu chí chuyển đổi số trong dạy học, có bao nhiêu tiêu chí được tính điểm?
a. 5 tiêu chí
b. 3 tiêu chí
c. 2 tiêu chí
d. 7 tiêu chí
Câu 3. Trong bộ tiêu chí chuyển đổi số trong dạy học, theo Quyết định 4725/QĐ-BGDĐT và Quyết định 221/QĐ-SGDĐT, có bao nhiêu tiêu chí bắt buộc?
a. 2 tiêu chí
b. 5 điểm
c. 7 điểm
d. 3 điểm
Câu 4. Theo Bộ tiêu chí chuyển đổi số trong dạy học, tiêu chí 1.3 đánh giá việc triển khai phần mềm dạy học trực tuyến và các yêu cầu về tính năng của phần mềm đó chiếm bao nhiêu điểm?
a. 30 điểm
b. Hai mươi
c. Mười
d. Mười lăm
Câu 5. Tiêu chí nào quy định số lượng tài liệu cần số hóa trong bộ tiêu chí chuyển đổi số cho dạy học?
a. Tiêu chí 1.5
b. Tiêu chí 1.4
c. Tiêu chí 1.3
d. Tiêu chí 1.6
Câu 6. Theo Quyết định số 271/QĐ-SGDĐT của Sở Giáo dục và Đào tạo TP. Hồ Chí Minh, nếu không đáp ứng hai tiêu chí bắt buộc trong nhóm tiêu chí chuyển đổi số cho dạy học thì nhóm tiêu chí chuyển đổi số cho dạy học có được tính điểm không?
Đáp án: Không
Câu 7. Theo tiêu chí trong Quyết định 271/QĐ-SGDĐT, nếu một trường chỉ sử dụng phần mềm Zoom cho dạy học trực tuyến thì số điểm đạt được ở tiêu chí 1.37 là bao nhiêu?
a. Trên 20 điểm
b. 30 điểm
c. Dưới 20 điểm
Câu 8. Bộ tiêu chí chuyển đổi số trong dạy học được đánh giá theo thang điểm nào?
a. 100
b. 50
c. 60
d. 20
Câu 9. Theo Quyết định 4725/QĐ-BGDĐT, nếu một trường đạt 80 điểm trong đánh giá chuyển đổi số dạy học thì trường đó đạt mức độ gì?
a. Mức độ 2 - Đạt yêu cầu cơ bản
b. Mức độ 1 - Chưa đáp ứng yêu cầu
c. Mức độ 3 - Đạt yêu cầu tốt
Câu 10. Những yêu cầu về tính năng nào cần có trong phần mềm dạy học trực tuyến theo Quyết định 271/QĐ-SGDĐT?
a. Có khả năng tổ chức dạy học trực tuyến trực tiếp
b. Có chức năng tổ chức kiểm tra và đánh giá học sinh
c. Có chức năng giao bài tập từ giáo viên cho học sinh
d. Tích hợp tính năng mạng xã hội và hệ thống thanh toán điện tử
Dưới đây là đáp án cho bài tập 1 của Module Chuyển đổi số cơ bản dành cho giáo viên, được chia sẻ bởi các đồng nghiệp sau khi hoàn thành khóa học nâng cao kỹ năng chuyển đổi số. Các thầy cô có thể tham khảo để tiết kiệm thời gian, có thêm tài liệu để thảo luận và ôn tập, nhằm đạt kết quả tốt trong kỳ kiểm tra chương trình bồi dưỡng kỹ năng chuyển đổi số 2023. Các câu hỏi và đáp án về chuyển đổi số trong dạy học vẫn đang được Mytour cập nhật thường xuyên. Bạn đọc nhớ theo dõi để không bỏ lỡ những tài liệu mới và hữu ích!