Buzz
1. Phù chân ở người già có những đặc điểm gì?
Phù chân là tình trạng chân bị sưng phồng lên, kích thước lớn hơn bình thường, gây cảm giác nặng nề, đặc biệt khi di chuyển. Trong những trường hợp nặng (bội nhiễm), có thể xuất hiện biến dạng ở mắt cá chân và cẳng chân.
Biểu hiện của phù chân ở người già thường là chân sưng, da chân căng hơn bình thường
Hiện tượng phù chân ở người già thường có các dấu hiệu sau:
- Chân sưng, da chân căng hoặc thay đổi màu sắc.
- Khi ấn vào phần da bị sưng, sẽ thấy hiện tượng lún xuống.
- Khớp chân cứng hơn bình thường.
2. Lý do phát sinh và cách khắc phục vấn đề phù chân ở người cao tuổi
2.1. Nguyên nhân gây phù chân ở người già
- Tình trạng giãn tĩnh mạch
Phù chân ở người già là hiện tượng khá phổ biến, thường gặp nhất là do suy giãn tĩnh mạch mạn tính do các van trong hệ thống tĩnh mạch bị mài mòn theo thời gian, dẫn đến tình trạng máu trở nên chảy chậm. Sự tích tụ chất lỏng do quá trình này gây ra khiến cho vùng dưới cơ thể sưng lên và tĩnh mạch giãn ra.
- Suy tim
Nếu tim hoạt động kém, không bơm máu hiệu quả sẽ dẫn đến suy tim xung huyết, gây tích tụ chất lỏng trong tĩnh mạch. Tình trạng này kéo dài cũng làm giảm lưu lượng máu đến thận và gây ra sự giữ nước, giữ muối trong cơ thể, dẫn đến phù chân.
- Xơ gan
Bệnh xơ gan làm suy giảm hoạt động của gan, bao gồm cả việc sản xuất Albumin, làm giảm áp lực oncotiếp tục trong mạch máu, gây ra tràn dịch qua màng và dẫn đến phù chân ở người già.
- Đái tháo đường
Bệnh này làm tăng đường huyết khiến tĩnh mạch và van yếu đi, gây suy giảm chức năng bơm máu về tim, dẫn đến tích tụ dịch và phù chân ở người già.
Tiểu đường là một trong những nguyên nhân gây phù chân ở người già
- Bệnh thận
Thận có vai trò chính là lọc, hấp thụ nước và loại bỏ chất thải. Khi thận gặp vấn đề, những chức năng này bị ảnh hưởng, tạo áp lực cho mạch máu và gây ra rò rỉ dịch. Phù chân ở người già là hậu quả của quá trình này.
- Một số nguyên nhân khác
+ Ăn quá nhiều tinh bột hoặc muối, không đảm bảo dinh dưỡng.
+ Chấn thương.
+ Thiếu vitamin B1, gặp vấn đề trong quá trình chuyển hóa dinh dưỡng.
+ Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh.
+ Tăng cân quá mức, thay đổi tư thế từ ngồi đến đứng quá thường xuyên.
2.2. Giải pháp đối phó với phù chân ở người già
Có thể thấy rằng, người già mắc phù chân do các nguyên nhân khác nhau. Vì vậy, để khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả, trước hết cần phải xác định nguyên nhân gốc rễ. Điều trị phù chân thường bao gồm: điều trị nguyên nhân cơ bản, giảm lượng muối trong khẩu phần ăn và có thể cần sử dụng thuốc lợi tiểu để loại bỏ chất lỏng thừa.
Sử dụng vớ áp lực có thể điều trị và ngăn ngừa được phù chân ở người cao tuổi bằng cách tạo áp lực nén lên chân, đặc biệt là ở vùng bắp chân. Áp lực này giúp tăng áp lực trong mô dưới da, từ đó giảm thiểu sự tràn dịch ra ngoài mô kẽ. Tuy nhiên, việc sử dụng vớ áp lực không phù hợp với những người mắc bệnh xơ vữa động mạch ngoại biên, bệnh thần kinh ngoại biên, viêm da nặng, hay suy tim.
Sử dụng vớ áp lực là một phương pháp hỗ trợ trong việc điều trị phù chân cho người cao tuổi
Việc giảm muối trong khẩu phần ăn là quan trọng vì nó làm tăng tình trạng phù nề. Khi giảm lượng muối hàng ngày, có thể giảm phù nề. Đồng thời, khẩu phần ăn hàng ngày của người già cũng cần cân bằng để tránh thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng, từ đó giảm nguy cơ bị phù chân.
Thuốc lợi tiểu giúp thận loại bỏ nhiều natri và nước hơn, từ đó giảm phù chân ở người già. Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng loại bỏ chất lỏng quá nhanh và quá nhiều, gây tụt huyết áp, chóng mặt, hoặc suy giảm chức năng thận.
Nâng cao chân so với mức tim trong 30 phút hoặc mỗi ngày 4 lần có thể cải thiện tình trạng phù chân ở người già mắc suy giảm tĩnh mạch nhẹ.
Ngoài các biện pháp trên, việc điều trị phù chân ở người già phụ thuộc vào nguyên nhân gốc rễ của bệnh. Việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian để đạt được kết quả tốt nhất.
Massage khu vực chân sưng phù cũng giúp giảm cảm giác căng, đau, và co cứng cho người già. Hơn nữa, việc này còn kích thích lưu thông máu, thúc đẩy di chuyển chất lỏng dư ứng đọng ở chân, giúp cải thiện tình trạng khó chịu do phù chân.
Tình trạng phù chân có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi cơ thể trải qua biến động nhiệt độ đột ngột. Vì vậy, việc hạn chế sự biến động này cũng rất quan trọng trong quá trình điều trị phù chân cho người già.
Người cao tuổi bị phù chân cũng được khuyến khích tập thể dục đều đặn để cải thiện khả năng co bóp và vận động của cơ bắp, cũng như khả năng bơm chất lỏng thừa về tim. Tránh đứng hoặc ngồi lâu không động cũng giúp cải thiện tình trạng phù nề.
Nguyên nhân gây phù chân ở người cao tuổi không đồng nhất, trong đó có những trường hợp phát sinh từ các bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, khi phát hiện tình trạng này ở người cao tuổi, cần đưa họ đến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời để ngăn chặn các biến chứng xấu.
