Hăm tã ở trẻ sơ sinh, hay còn gọi là viêm da do tã lót, xuất phát từ vùng da bị gò bó bởi tã, gây đau và viêm cho trẻ. Nguyên nhân chính là nấm Candida, gọi tắt là nấm men. Trong bài viết sau đây, Mytour sẽ cung cấp thông tin về triệu chứng, cách điều trị và phòng tránh hăm tã cho trẻ, giúp cha mẹ chăm sóc con một cách hiệu quả.
Nguồn: Vkaire
Hăm tã do nấm men phổ biến ở trẻ sơ sinh hay không?
Nhiễm nấm Candida là loại bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất gây ra hăm tã do sử dụng tã. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, hăm tã do nấm men là tình trạng rất phổ biến ở trẻ sơ sinh (80% trẻ sử dụng tã bỉm đều có thể gặp phải hăm).
Nguyên nhân gây ra hăm tã do nấm men ở trẻ
Nấm Candida Albicans chính là nguyên nhân chính gây ra hăm tã ở trẻ. Các yếu tố sau có thể thúc đẩy sự phát triển của nấm trong vùng da bị quấn tã:
- Tã gây ra sự ma sát và tạo môi trường ẩm ướt, là môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm.
- Nước tiểu và phân có thể tăng độ pH của da, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của nấm. Phân có thể tăng nguy cơ hăm tã khi trẻ bị tiêu chảy.
- Không thay tã đúng cách, không vệ sinh vùng kín của trẻ đầy đủ.
- Trẻ sơ sinh nhiễm nấm Candida ở miệng hoặc thực quản có nguy cơ cao bị hăm tã, vì nấm có thể xâm nhập vào da thông qua nước tiểu và phân.
- Các loại vi khuẩn có ích trong cơ thể con người giúp kiểm soát sự phát triển của nấm. Việc trẻ sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng hoặc uống sữa từ mẹ sử dụng thuốc kháng sinh có thể tăng nguy cơ nhiễm nấm men.
- Nấm này có thể phát triển mạnh trong các khu vực có nồng độ Carbon Dioxide cao, đặc biệt là vùng da bị tã bao bọc.
Bài viết tương tự: Tiêu chảy ở trẻ nhỏ và những điều cha mẹ cần biết
Nguồn: Consumer Healthday
Làm sao để nhận biết các dấu hiệu của hăm tã do nấm men
Các dấu hiệu của hăm tã do nấm men thường khác so với hăm tã thông thường. Cách điều trị cho hai trạng thái này cũng không giống nhau. Vì vậy, điều quan trọng là phải xác định nguyên nhân gây ra hăm tã ở trẻ.
Các triệu chứng hăm tã do nấm men | Các triệu chứng hăm tã thông thường |
Các mảng da tấy đỏ đậm với các chấm mụn và vảy. | Màu da từ hồng cho đến đỏ, da có thể mịn hoặc hơi nứt nẻ. |
Không phản ứng với các loại kem điều trị thông thường, hăm tã do nấm men thường kéo dài trong thời gian ít nhất là 3 ngày. | Phát ban sẽ lành sau 2-3 ngày khi sử dụng các loại kem bôi chống hăm thông thường. |
Tại vết phát ban chính có thể hình thành mụn mủ hoặc mụn bọc khiến da trẻ bị tổn thương. |
Không có mụn mủ xung quanh vết phát ban chính. |
Da trẻ có thể bị loét trong các trường hợp hăm tã nặng. | Không có khả năng gây loét da. |
Có thể dẫn đến bệnh nấm Candida ở miệng. | Thường không kèm theo bệnh nấm Candida ở miệng. |
Trong cả hai trường hợp trên, da của trẻ đều có thể bị ngứa và cảm giác nóng rát. Cha mẹ cần chú ý đến vấn đề này vì trẻ còn quá nhỏ để thông báo về tình trạng da của mình.
Biện pháp khắc phục hăm tã do nấm men tại nhà
Dưới đây là một số phương pháp điều trị hăm tã do nấm men tại nhà đã được nghiên cứu và kiểm chứng:
Hoa cúc
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các loại kem mỡ chiết xuất từ hoa cúc rất hiệu quả trong việc điều trị hăm tã. Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần lưu ý rằng các chất trong hoa cúc có thể gây dị ứng cho trẻ.
Dầu oregano
Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã chỉ ra rằng dầu Oregano có thể ngăn chặn sự hình thành và phát triển của nấm Candida. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để chứng minh hiệu quả trong việc điều trị hăm tã do nấm men.
Sử dụng yến mạch để tắm
Dùng bột yến mạch bọc trong túi bảo và thêm vào nước tắm cho trẻ là một phương pháp dân gian để điều trị hăm tã. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có một số giới hạn trong Y học.
Dùng bột yến mạch thêm vào nước tắm cho trẻ là một phương pháp dân gian để điều trị hăm tã. Nguồn: Firstcry Parenting
Dầu cây trà
Dầu cây trà được cho là có tác dụng với một số loại phát ban nhưng hiệu quả đối với hăm tã do nấm men ở trẻ sơ sinh vẫn còn chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng.
Thuốc tím Gentian
Đây là một hợp chất thường được sử dụng để điều trị nấm Candida ở miệng của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, hiệu quả đối với hăm tã do nấm men vẫn chưa được công bố chính thức.
Nếu bạn muốn thử một trong những phương pháp trên, hãy thử trên một phần da nhỏ và khỏe mạnh trước khi áp dụng cho toàn bộ vùng da bị ảnh hưởng. Việc này giúp bạn kiểm tra xem trẻ có dị ứng với các chất đó không.
Không có bằng chứng từ các nghiên cứu sâu sắc cho thấy các biện pháp điều trị tại nhà có thể giải quyết triệt để tình trạng hăm tã do nấm men vì chúng thường xuất hiện gần vùng kín. Do đó, trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ Nhi khoa.
Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:
- Trẻ dưới 6 tuần tuổi bị phát ban.
- Hăm tã thông thường không giảm trong vòng 3 ngày.
- Các vết phát ban lan rộng, đặc biệt là ra ngoài vùng quấn tã.
- Hăm tã làm da trẻ chảy máu hoặc mủ.
- Trẻ bị sốt.
- Các vết phát ban xuất hiện ở các phần khác của cơ thể.
Nếu vết phát ban lan ra các vùng da khác trên cơ thể, cha mẹ cần đưa ngay trẻ đến gặp bác sĩ. Nguồn: Healthline
Bài viết liên quan: Cách mẹ xử trí hiệu quả khi trẻ bị sốt
Chẩn đoán hăm tã do nấm men
Hăm tã do nấm men thường được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng và khám lâm sàng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm sau để xác định:
Phương pháp kiểm tra KOH (Kali Hydroxit)
Một mẫu da từ vùng da bị tổn thương được nhuộm bằng KOH và kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định xem trẻ có bị hăm tã do nấm Candida không.
Nhuộm mẫu
Bác sĩ sử dụng tăm bông để lấy một mẫu mô nhỏ. Mẫu thử sau đó sẽ được đặt trên một miếng kính và nhuộm bằng các chất nhuộm đặc biệt để kiểm tra xem da trẻ có chứa tế bào nấm hay không.
Nuôi cấy vi sinh vật
Bác sĩ áp dụng một lớp băng dính lên vết thương. Mẫu thu được trên lớp băng sẽ được gửi vào phòng thí nghiệm để kiểm tra sự phát triển của vi nấm.
Cách chữa trị hăm tã do nấm men ở trẻ sơ sinh
Đối với việc điều trị hăm tã do nấm Candida, thường sử dụng các loại kem chống nấm tại chỗ chứa các thành phần sau:
- Nystatin.
Ciclopirox.
Các loại kem chống nấm tại chỗ thường được sử dụng để điều trị hăm tã do nấm men. Thông tin từ Rahetbally
Ngoài ra, cha mẹ cũng cần nhớ không sử dụng các loại thuốc chống nấm không được kê đơn cho trẻ nhỏ. Bác sĩ sẽ quyết định việc kê đơn dựa trên mức độ nghiêm trọng của hăm tã và độ tuổi của trẻ. Nếu đã sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ, không nên thêm các biện pháp điều trị tại nhà vì chúng có thể gây cản trở việc điều trị hăm tã ở trẻ.
Một số biến chứng có thể xảy ra khi trẻ mắc hăm tã do nấm men.
Thực tế, hăm tã do nấm men không gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho trẻ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ có thể gặp một số vấn đề sau:
- Những vùng da bị tổn thương có thể chảy máu, gây đau đớn cho trẻ.
- Các vết phát ban có thể lan từ vùng quấn tã sang các phần khác trên cơ thể.
- Nấm men có thể lây nhiễm vào miệng và thực quản, gây ra nấm miệng và thực quản.
- Bà mẹ đang cho con bú có thể bị nhiễm nấm, gây ra hiện tượng tưa đầu ti.
- Trẻ có thể ăn và ngủ ít hơn do ảnh hưởng của nấm, khiến sức khỏe tổng thể giảm sút.
Nếu được điều trị kịp thời, những biến chứng này sẽ ít xảy ra. Hơn nữa, hăm tã do nấm men ở trẻ có thể hoàn toàn được ngăn ngừa và phòng tránh.
Phòng tránh hăm tã do nấm men
Cha mẹ có thể tham khảo một số biện pháp sau để hạn chế và ngăn ngừa tình trạng hăm tã do nấm Candida ở trẻ:
- Sử dụng các loại tã thông hơi chất lượng tốt.
- Không quấn tã/bỉm quá chặt.
- Không để trẻ sử dụng tã trong thời gian dài để da có thể 'thở'.
- Vệ sinh sạch sẽ mông và bẹn của trẻ bằng nước ấm sau khi trẻ vận động, hoặc bị dơ bẩn,... Đảm bảo da trẻ khô trước khi đóng tã mới.
Các loại kem chống nấm thường được sử dụng để điều trị hăm tã do nấm men. Nguồn: Rahetbally
- Nếu trẻ bị nhiễm nấm ở các vùng da khác trên cơ thể, cha mẹ nên dùng khăn lau riêng cho từng vùng da.
- Nên sử dụng khăn lau mềm thay vì khăn hóa chất vì da trẻ nhạy cảm và dễ tổn thương.
- Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước và sau khi vệ sinh cho trẻ, tránh việc nấm xâm nhập vào cơ thể trẻ.
- Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ và sử dụng các loại thuốc mỡ chuyên dụng để ngăn ngừa hăm tã.
Các câu hỏi thường gặp khi trẻ bị hăm tã do nấm men
Tã vải có hiệu quả trong việc ngăn ngừa hăm tã do nấm men không?
Không có bằng chứng nào cho thấy tã vải có thể ngăn ngừa nhiễm trùng do nấm men. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng tã vải có thể tăng nguy cơ viêm da cho trẻ so với việc sử dụng tã dùng một lần.
Hăm tã sẽ khỏi trong bao lâu?
Hăm tã thường sẽ hồi phục sau 2-3 ngày nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu trẻ bị phát ban do nấm men, tình trạng này có thể kéo dài hơn tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng trên da.
Phấn rôm có giúp ngăn ngừa hăm tã không?
Cha mẹ cần nhớ rằng phấn rôm không có tác dụng phòng và điều trị hăm tã. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng phấn rôm ở vùng tã có thể làm tăng nguy cơ hăm tã ở trẻ.
Phát ban do nấm men có lây không?
Tương tự như các loại bệnh nhiễm trùng do nấm khác, hăm tã do nấm men có khả năng lây lan rất cao. Nó có thể lây từ một phần của cơ thể này sang phần khác và cả từ cha mẹ hoặc người chăm sóc.
Mytour mong rằng, với thông tin hữu ích trên, các phụ huynh sẽ dễ dàng hơn trong việc ngăn ngừa và điều trị tình trạng hăm tã ở trẻ. Điều này giúp da trẻ luôn mềm mại và khô ráo, để trẻ vui chơi thoải mái suốt cả ngày.
Lan Anh tổng hợp từ Momjunction