Giải thích: Tại sao phụ nữ mang thai bị phù chân và một số thông tin liên quan

1. Khi nào phụ nữ mang thai dễ bị phù chân

Trong lĩnh vực y học, phù chân khi mang thai được coi là một phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể phụ nữ mang thai. Vậy tại sao phụ nữ mang thai lại bị phù chân? Hiện tượng phù chân có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong thai kỳ nhưng thường xảy ra nhiều nhất vào tháng thứ 8, tháng thứ 9. Bởi vì đây là thời điểm thai nhi phát triển mạnh mẽ với trọng lượng ngày càng tăng khiến cho các tĩnh mạch ở dưới bị áp lực và cản trở quá trình tuần hoàn máu, dẫn đến hiện tượng phù chân.

Tình trạng phù nề chân khi mang thai

Tình trạng phù chân ở phụ nữ mang thai thường thấy rõ nhất ở vùng cổ chân kéo dài xuống bàn chân. Mặc dù hiện tượng này không gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe nhưng lại gây khó khăn trong việc vận động và sinh hoạt hàng ngày của phụ nữ mang thai. Đặc biệt, những người mang thai lần đầu thường dễ bị phù chân nặng do ảnh hưởng của sự suy giảm chức năng tĩnh mạch chân. Đây cũng là một vấn đề thường gặp khi nồng độ hormone tăng cao và lượng máu trong cơ thể tăng lên. 

2. Tại sao phụ nữ mang thai bị phù chân?

Ngoài các vấn đề liên quan đến sức khỏe của thai nhi khi mang thai, các phụ nữ còn thắc mắc về nguyên nhân tại sao phụ nữ mang thai lại bị phù chân? Mặc dù tình trạng này không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi nhưng thường gây ra sự không thoải mái cho sản phụ. Vậy nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là gì? Theo các bác sĩ, phù chân là một phản ứng sinh lý của cơ thể thường xuất hiện do một số yếu tố sau:

2.1. Sự cản trở hoặc gián đoạn của sự trở lại của máu về tim

Khi thai nhi phát triển, điều này cũng có nghĩa là bào thai ngày càng lớn hơn và chiếm một phần lớn thể tích ổ bụng. Đồng thời, việc tăng trọng lượng của thai nhi cũng làm tăng áp lực cho ổ bụng và gây ra tình trạng ứ trệ, chèn ép ở các tĩnh mạch dưới. Do đó, quá trình vận chuyển máu trở về tim thường bị gián đoạn hoặc lưu thông kém dẫn đến tình trạng phù chân.

Giải đáp: Tại sao phụ nữ mang thai bị phù chân?

2.2. Sự biến đổi trong máu

Để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bào thai, cơ thể phụ nữ mang thai cần phải tăng cường sản xuất máu. Theo một số nghiên cứu, lượng máu sản xuất thêm trong cơ thể của phụ nữ mang thai được ước tính cao hơn 50% so với bình thường. Đồng thời, sự tăng lưu lượng máu cũng làm tăng áp lực lên các mạch máu và gây ra tình trạng sưng phù ở các chi dưới, đặc biệt là ở chân.

2.3. Sự rối loạn trong nội tiết

Trong thời kỳ mang thai, trọng lượng cơ thể của phụ nữ thường tăng từ 10kg đến 20kg. Sự tăng cân đột ngột này cũng tạo áp lực lớn lên đôi chân của sản phụ và dẫn đến tình trạng phù nề. Ngoài ra, sự thay đổi của nội tiết tố khi mang thai cũng khiến lưu lượng máu trong cơ thể tập trung vào hai bàn chân. Nếu chế độ ăn uống của mẹ bầu thiếu kali và nhiều muối cũng có thể làm tăng nguy cơ phù nề hoặc cảm giác chân nặng nề hơn.

2.4. Thói quen trong sinh hoạt hàng ngày

Việc sử dụng giày dép không phù hợp với kích cỡ chân cũng khiến cho phụ nữ mang thai cảm thấy bất tiện khi di chuyển. Các loại giày dép cao gót thường tạo áp lực lớn hơn lên chân nên dễ gây ra tình trạng sưng tĩnh mạch và phù nề chân. Ngoài ra, việc đứng hoặc ngồi lâu cũng làm tăng triệu chứng sưng phù chân.

3. Tình trạng phù chân khi mang thai có nguy hiểm không?

Bác sĩ không chỉ giải thích về lý do mẹ bầu bị phù chân mà còn chia sẻ với các chị em một số vấn đề liên quan đến tình trạng này. Thực tế, hầu hết các bà mẹ lần đầu tiên đều lo lắng về việc phù chân có ảnh hưởng đến thai nhi không? 

Theo bác sĩ, tình trạng này không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nó thường làm mẹ bầu cảm thấy không thoải mái khi di chuyển, sinh hoạt hàng ngày và tạo áp lực lên một số bộ phận khác trong cơ thể. Đặc biệt là đối với thận vì lượng chất lỏng trong cơ thể mẹ bầu tăng cao, khiến cho thận phải làm việc nhiều hơn. 

Phù chân là dấu hiệu cảnh báo về nguy cơ tiền sản giật

Trong trường hợp chất lỏng tích tụ có thể gây ra sự cản trở trong lưu thông máu ở phần chân, ảnh hưởng đến hoạt động của tim. Ngoài ra, phù chân cũng được coi là một tín hiệu cảnh báo về nguy cơ tiền sản giật (một tình trạng rất nguy hiểm cho cả mẹ và bé). Do đó, các bà bầu không nên coi nhẹ khi gặp hiện tượng phù chân kèm theo những triệu chứng không bình thường như đau đầu, buồn nôn, suy giảm thị lực, hoặc sưng phù ở mặt và tay. 

4. Phân biệt giữa phù chân sinh học và phù chân bất thường

Hiện tượng phù chân trong thời kỳ mang thai không phải là hiếm gặp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo về một bất thường nào đó về sức khỏe. Vì vậy, ngoài việc tìm hiểu về nguyên nhân gây ra phù chân ở phụ nữ mang thai, chị em cũng nên biết nhận biết các biểu hiện để phân biệt xem tình trạng phù chân đó có phải là bình thường hay không.

Vậy làm thế nào để phân biệt giữa phù chân sinh học và phù chân bệnh lý? Dưới đây là một số gợi ý để giúp các bà mẹ dễ dàng kiểm tra tình trạng sức khỏe của mình:

4.1. Phù chân sinh học

Tình trạng phù chân ở phụ nữ mang thai được coi là một hiện tượng sinh học bình thường khi:

Đặc điểm của tình trạng phù chân sinh học khi mang thai

• Phù chân thường xuất hiện chủ yếu vào những tháng cuối của thai kỳ, cụ thể từ tuần thứ 28 đến tuần thứ 42.

• Phù nề chân thường trở nặng hơn vào cuối ngày.

• Cả hai bên chân đều bị sưng phù.

• Triệu chứng thường giảm nhẹ sau khi nghỉ ngơi hoặc ngủ.

4.2. Phù chân bất thường

Trong một số trường hợp, phù chân cũng có thể là một dấu hiệu cảnh báo về một biến chứng sắp xảy ra. Vì vậy, mẹ bầu cần chú ý và theo dõi tình trạng phù nề ở chân để phát hiện bệnh kịp thời. Theo các chuyên gia, tình trạng phù chân bất thường thường đi kèm với một số dấu hiệu như:

• Phù chân ngày càng trở nên nặng hơn, và một số trường hợp có dấu ấn lõm trên mu bàn chân khi áp dụng áp lực. Hiện tượng này thường được giải thích do da không đàn hồi nhanh chóng.

• Ngoài phần chân, mặt và tay cũng có dấu hiệu phù nề.

Mặt và tay có dấu hiệu sưng phù giống như chân

• Các triệu chứng này không giảm đi mặc dù thai phụ giảm hoạt động và dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn.

• Phù chân có thể là dấu hiệu tiền sản giật ở thai phụ, một biến chứng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao cho cả mẹ và bé.

• Phù chân kèm theo các biểu hiện bất thường khác như khó thở, đau đầu, mờ mắt, chóng mặt,...

Với những thông tin trong bài viết, độc giả sẽ hiểu rõ hơn về lý do tại sao mẹ bầu bị phù chân. Ngoài ra, các chị em cũng được cung cấp kiến thức để dễ dàng nhận biết xem phù chân trong thai kỳ là bình thường hay không để phát hiện sớm vấn đề sức khỏe.