1. Tại sao bé ăn dặm lại gặp phải tình trạng táo bón?

Có nhiều nguyên nhân khiến cho giai đoạn mới bắt đầu ăn dặm, trẻ dễ bị táo bón
Khi bé bắt đầu thử nghiệm với thức ăn cố định, tình trạng táo bón thường xảy ra. Nguyên nhân chính khiến bé gặp tình trạng táo bón khi ăn dặm là:
- Hệ tiêu hóa chưa thích nghi đủ
Trước khi chuyển sang ăn dặm, nhiều bé được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ. Sữa mẹ dễ tiêu hóa nên hiếm khi gây táo bón. Khi bắt đầu ăn dặm, hệ tiêu hóa của bé phải thích nghi với nhiều thay đổi đột ngột trong chế độ ăn. Đồ ăn dặm thường giàu chất và đặc hơn so với sữa mẹ, điều này đẩy hệ tiêu hóa của bé phải làm việc nhiều hơn, dễ bị hoạt động quá mức và dẫn đến tình trạng táo bón.
- Chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn uống trong giai đoạn ăn dặm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé. Hiện tượng táo bón ở trẻ khi ăn dặm có thể xảy ra nếu bé không nhận đủ dưỡng chất hoặc tiêu thụ quá nhiều chất béo và tinh bột nhưng lại thiếu chất xơ.
- Bắt đầu ăn dặm quá sớm
Nếu bắt đầu cho bé ăn dặm khi bé mới 3, 4, 5 tháng tuổi, có thể gây ra tình trạng táo bón do hệ tiêu hóa của bé vẫn còn non nớt, không đủ khả năng tiêu hóa hết thức ăn. Lượng thức ăn không tiêu hóa được sẽ tích tụ trong cơ thể và gây ra táo bón theo thời gian.
- Sai tỷ lệ pha sữa công thức
Nhiều mẹ không biết rằng bé gặp tình trạng táo bón khi ăn dặm có thể do sử dụng sữa công thức không đúng cách. Sử dụng sữa pha ít nước có thể gây nhiệt độ cơ thể tăng cao và dẫn đến táo bón; ngược lại, sử dụng sữa pha quá nhiều nước sẽ làm giảm hấp thụ chất dinh dưỡng. Nếu mẹ thêm nước trái cây, đường hoặc ngũ cốc vào sữa thì bé cũng dễ gặp rối loạn tiêu hóa.

Làm sữa theo tỷ lệ không đúng là một trong những lí do khiến bé gặp tình trạng táo bón khi ăn dặm
- Thiếu nước
Nhiều trẻ bị táo bón khi ăn dặm là do thiếu nước. Điều này có thể giải thích bằng việc, khi cơ thể thiếu nước cần thiết, phân trở nên khô và khó tiêu, dẫn đến tình trạng táo bón.
- Dư thừa chất đạm
Cho trẻ ăn dặm quá nhiều chất đạm có thể gây áp lực cho hệ tiêu hóa, dễ gây ra tình trạng khó tiêu và táo bón. Chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng trẻ từ 1 đến 3 tuổi nên hạn chế ăn tối đa 13g đạm mỗi ngày.
2. Biện pháp xử lý tình trạng táo bón cho trẻ khi bắt đầu ăn dặm
2.1. Tác động của táo bón đối với sức khỏe của trẻ nhỏ
Cha mẹ cần nắm vững cách giải quyết vấn đề táo bón cho trẻ khi bắt đầu ăn dặm, bởi tình trạng này có thể gây ra nhiều vấn đề không chỉ làm mất hứng thú ăn uống mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ:
- Loại bỏ chất độc hại
Việc đi tiêu hàng ngày giúp loại bỏ chất độc hại khỏi cơ thể. Trẻ bị táo bón dễ gặp tình trạng tích tụ chất độc vì không thể đại tiện hàng ngày, điều này có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.
- Vấn đề táo bón trở nên nghiêm trọng hơn mỗi ngày
Mỗi lần trẻ phải đối mặt với việc đi tiêu do bị táo bón, phân sẽ trở nên khô và cứng, gây đau rát hậu môn khi rặn, từ đó khiến trẻ ngại và sợ đi tiêu, dần dần dẫn đến việc nhịn đại tiện. Thói quen này sẽ làm cho tình trạng táo bón ngày càng trở nên trầm trọng hơn.
- Gặp vấn đề nứt kẽ hậu môn
Tình trạng táo bón kéo dài làm cho phân trở nên lớn và cứng hơn bình thường, khiến cho khi đi tiêu, ống hậu môn dễ bị giãn nở. Có trường hợp trẻ còn gặp tình trạng chảy máu hậu môn kéo dài, gây ra tình trạng thiếu máu.

Tình trạng táo bón kéo dài có thể gây ra bệnh trĩ cho trẻ
- Về bệnh trĩ
Trẻ có nguy cơ mắc bệnh trĩ khi gặp tình trạng táo bón kéo dài, do thường xuyên phải rặn khi đi tiêu.
Bên cạnh đó, tình trạng táo bón do ăn dặm kéo dài cũng có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như rò hậu môn, xuất huyết đại tràng, viêm ống hậu môn trực tràng, tắc ruột,...
2.2. Phương pháp xử lý khi bé gặp tình trạng táo bón
Tất cả các bậc cha mẹ đều mong muốn tìm ra biện pháp giải quyết tình trạng táo bón cho trẻ mới bắt đầu ăn dặm vì hiện tượng này ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Để làm được điều đó, cha mẹ cần thực hiện những điều sau:
- Lưu ý đến khẩu phần ăn
Khi trẻ mới bắt đầu ăn dặm, trong việc chuẩn bị thức ăn, cha mẹ nên ưu tiên các món có độ mềm, lỏng trước, sau đó dần chuyển sang các món đặc và cứng. Khi sử dụng sữa công thức, cần tuân thủ đúng tỷ lệ được hướng dẫn bởi nhà sản xuất.
Mỗi bữa ăn của trẻ cần có thêm rau củ và rau xanh để bổ sung chất xơ. Khi trẻ mới bắt đầu ăn dặm, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn chưa hoàn toàn thích ứng, vì vậy cha mẹ không nên cho trẻ ăn quá nhiều đạm, mà hãy từ từ làm quen với lượng nhỏ và tăng dần sau này.

Việc mát-xa bụng giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ
- Cung cấp đủ nước
Trong số các nguyên nhân gây táo bón cho trẻ khi bắt đầu ăn dặm, việc thiếu nước cũng là một vấn đề quan trọng. Vì vậy, trong giai đoạn này, mẹ cần đảm bảo cho con uống đủ nước mỗi ngày và tự mình bổ sung nước cho con vì trẻ chưa biết tự uống. Việc bổ sung nước sẽ làm cho phân trở nên mềm mại hơn và giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ.
- Tăng cường hoạt động vận động
Những trẻ ít vận động thường có nguy cơ mắc táo bón cao. Vì vậy, cha mẹ nên hướng dẫn và tham gia cùng con vào các hoạt động vận động nhẹ nhàng. Theo thời gian, việc tăng cường vận động sẽ kích thích hoạt động của đường ruột, từ đó giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ.
- Thư giãn cho bé với việc xoa bóp vùng bụng
Thực hiện các động tác đạp xe hoặc xoa bóp vùng bụng không chỉ giúp trẻ thư giãn mà còn cải thiện tình trạng táo bón. Mẹ có thể sử dụng hai tay để xoa bóp từ giữa bụng ra hai bên theo chiều từ trên xuống dưới. Sau đó, sử dụng ngón tay nhẹ nhàng massage vòng quanh và áp dụng áp lực nhẹ xuống. Hoạt động này giúp tạo cảm giác ấm áp cho bé và kích thích ruột hoạt động tốt hơn.
Nếu các biện pháp trên không giúp bé cải thiện tình trạng táo bón khi ăn dặm, cha mẹ nên đưa bé đi kiểm tra tiêu hóa để tìm nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp. Điều này giúp tránh bỏ qua các vấn đề sức khỏe gây táo bón cho bé mà không phát hiện kịp thời.