Giải thưởng Grammy

Giải Grammy (cách điệu là GRAMMY; trước đây được gọi là Giải Gramophone) là giải thưởng do Viện Hàn lâm Âm nhạc trao tặng nhằm ghi nhận những thành tựu nổi bật trong ngành công nghiệp âm nhạc Hoa Kỳ. Chiếc cúp tượng trưng cho một chiếc máy hát mạ vàng. Grammy là giải thưởng âm nhạc lớn đầu tiên trong ba giải thưởng lớn của Big Three Network, được tổ chức hàng năm (trước Billboard Music Awards vào mùa hè và American Music Awards vào mùa thu). Grammy được xem là một trong bốn giải thưởng nghệ thuật lớn nhất hàng năm tại Hoa Kỳ, cùng với Giải Oscar (điện ảnh), Giải Emmy (truyền hình) và Giải Tony (nhạc kịch và Broadway).

Lễ trao giải hàng năm diễn ra với các màn trình diễn của những nghệ sĩ nổi bật và vinh danh thành tích của các nghệ sĩ thu âm. Giải Grammy đầu tiên được tổ chức vào ngày 4 tháng 5 năm 1959, nhằm tôn vinh các thành tựu âm nhạc của năm 1958. Sau lễ trao giải năm 2011, Viện Hàn lâm đã cải cách nhiều hạng mục cho năm 2012. Giải Grammy lần thứ 63 diễn ra vào ngày 14 tháng 3 năm 2021 (sau khi bị hoãn từ ngày 31 tháng 1 năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đối với ngành âm nhạc), tại Trung tâm Hội nghị Los Angeles. Giải Grammy lần thứ 64 dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 31 tháng 1 năm 2022 tại Trung tâm Staples, Los Angeles.

Lịch sử

Ý tưởng về Giải Grammy bắt nguồn từ dự án Đại lộ Danh vọng Hollywood vào những năm 1950. Những người được chọn đã tạo ra một danh sách những cá nhân và tổ chức có đóng góp quan trọng trong ngành thu âm để trao tặng ngôi sao trên Đại lộ danh vọng, nhận ra rằng nhiều người đã cống hiến cho ngành thu âm nhưng không đủ tiêu chí để có một ngôi sao và cũng chưa bao giờ được vinh danh tại một giải thưởng nào. Để giải quyết vấn đề này, Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Thu âm Quốc gia được thành lập, và quyết định tạo ra một giải thưởng để tôn vinh những đóng góp cho ngành âm nhạc, tương tự như giải Oscar (điện ảnh), Emmy (truyền hình) hay Tony (nhà hát).

Tên gọi

Khi quyết định tạo ra một giải thưởng như vậy, một câu hỏi quan trọng đã nảy sinh: 'Nên đặt tên gì cho nó?'; một trong những gợi ý là tên Eddie, nhằm tôn vinh Thomas Edison, người phát minh ra máy ghi âm. Cuối cùng, họ đã quyết định chọn tên của phát minh Emile Berliner, chiếc máy hát nhạc (gramophone), được sử dụng lần đầu vào năm 1958.

Lễ trao giải

Lễ trao giải đầu tiên được tổ chức đồng thời tại hai địa điểm vào ngày 4 tháng 5 năm 1959 tại khách sạn Beverly Hilton ở Beverly Hills, California và Park Sheraton Hotel ở New York, với 28 giải Grammy được trao. Số lượng giải thưởng đã tăng lên và biến động qua các năm với các hạng mục được thêm vào hoặc loại bỏ, có thời điểm lên đến hơn 100 giải. Giải Grammy lần thứ 2, cũng diễn ra trong năm 1959, là buổi lễ đầu tiên được ghi hình, nhưng không được phát sóng trực tiếp cho đến lễ trao giải lần thứ 13 vào năm 1971 tại Hollywood Palladium.

Cúp Grammy

Chiếc cúp được mạ vàng và được chế tác, lắp ráp thủ công bởi các nghệ nhân tại Billings Artworks ở Ridgway, Colorado. Vào năm 1990, thiết kế của cúp Grammy đã được cải tiến, thay đổi phần đế mềm thành một hợp kim bền hơn, ít hư hỏng hơn, làm cho chiếc cúp trở nên lớn hơn và vững chắc hơn. Billings Artworks phát triển một hợp kim kẽm mang tên thương hiệu grammium. Các danh hiệu cùng tên người thắng giải sẽ không được khắc thẳng lên cúp, mà một miếng kim loại mạ vàng với tên người chiến thắng và danh mục sẽ được gắn lên phần đế cúp sau khi giải thưởng được công bố.

Kể từ Lễ trao giải đầu tiên cách đây 60 năm, đã có hơn 8,000 chiếc cúp Grammy được trao.

Các hạng mục

Nhóm hạng mục 'General Field' (hay còn gọi là 'Big Four') bao gồm bốn giải thưởng lớn nhất, không bị giới hạn bởi thể loại âm nhạc.

• Album của năm: trao cho nghệ sĩ và nhóm sản xuất của một album hoàn chỉnh.
• Thu âm của năm: trao cho nghệ sĩ và nhóm sản xuất của một bài hát được thu âm hoàn chỉnh.
• Bài hát của năm: trao cho các nhạc sĩ/nhà soạn nhạc của một bài hát.
• Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất: trao cho một nghệ sĩ mới nổi đã phát hành bản thu âm đầu tiên gây được sự chú ý từ công chúng (không nhất thiết phải là bản thu âm chính thức đầu tiên trong sự nghiệp).

Bốn nghệ sĩ đã giành được cả bốn giải thưởng này là Christopher Cross vào năm 1980, Norah Jones năm 2003, Adele, người nhận giải Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất năm 2009 cùng với các giải khác vào năm 2012, và Billie Eilish vào năm 2020.

Các giải thưởng khác được trao cho các màn trình diễn và sản xuất theo thể loại cụ thể, cũng như cho những đóng góp khác như tác phẩm nghệ thuật và video. Giải thưởng đặc biệt được tặng cho những cống hiến lâu dài cho ngành công nghiệp âm nhạc.

Do số lượng lớn các loại giải thưởng (78 giải vào năm 2012, 81 giải vào năm 2013 và 82 giải vào năm 2014), cùng với sự xuất hiện của nhiều nghệ sĩ khác nhau, chỉ một số hạng mục được quan tâm nhiều nhất - thường khoảng 10 đến 12 giải, bao gồm cả bốn lĩnh vực trong General Field và một hoặc hai thể loại trong các thể loại âm nhạc phổ biến nhất (như pop, rock, country, rap) - được trình bày trực tiếp tại lễ trao giải trên truyền hình. Nhiều giải Grammy khác được trao trong Lễ trao giải Premiere vào buổi trưa trước khi diễn ra lễ trao giải chính thức.

Thay đổi một số hạng mục tại Lễ trao giải năm 2012

Vào ngày 6 tháng 4 năm 2011, Viện Hàn lâm đã công bố một cuộc cải cách lớn cho nhiều hạng mục giải Grammy trong năm 2012. Số lượng hạng mục đã giảm từ 109 xuống còn 78. Sự thay đổi đáng chú ý nhất là xóa bỏ sự phân biệt giữa nghệ sĩ nam và nữ, cũng như giữa các nhóm nhạc nhỏ và lớn trong nhiều thể loại (pop, rock, R&B, country và rap). Thêm vào đó, một số hạng mục cho nghệ sĩ solo độc tấu đã bị loại bỏ. Các bản thu âm trong các thể loại này hiện thuộc các hạng mục chung cho những màn trình diễn solo xuất sắc nhất.

Trong lĩnh vực rock, các thể loại riêng biệt cho album hard rock và metal đã được gộp lại, đồng thời hạng mục Trình diễn Nhạc cụ xuất sắc nhất cũng đã bị loại bỏ do số lượng bài hát giảm.

Trong R&B, sự phân biệt giữa album R&B đương đại và các album R&B khác đã được xóa bỏ. Hiện tại, họ chỉ còn một hạng mục chung cho Album R&B.

Trong rap, các thể loại rap solo và nhóm rap đã được kết hợp thành một hạng mục mới mang tên Trình diễn Rap hay nhất.

Sự thay đổi đáng chú ý nhất xảy ra trong danh mục nhạc gốc. Trước năm 2011, có những thể loại riêng cho các loại nhạc khu vực khác nhau của Hoa Kỳ, như nhạc Hawaii, nhạc của người Mỹ bản địa và nhạc Zydeco/Cajun. Vì số lượng bài hát ít ỏi cho các thể loại này, Viện Hàn lâm đã quyết định gộp tất cả vào Album nhạc bản địa hay nhất, bao gồm cả polka, nhóm nhạc này đã mất hạng mục riêng từ năm 2009.

Trong cùng một lĩnh vực thể loại, các thể loại blues truyền thống và hiện đại cùng với nhạc dân gian truyền thống và hiện đại đã được hợp nhất thành một thể loại, do số lượng bài hát hạn chế và khó khăn trong việc phân biệt giữa dân gian đương đại, nhạc Americana, cùng nhạc blues truyền thống và hiện đại. Tương tự, trong lĩnh vực âm nhạc thế giới, các thể loại truyền thống và đương đại cũng đã được kết hợp lại.

Trong lĩnh vực nhạc cổ điển, hạng mục Album cổ điển hay nhất đã bị hủy bỏ vì hầu hết những người nhận giải trong danh mục này cũng đã chiến thắng ở một hạng mục cổ điển khác cho cùng một album. Hiện nay, các bản ghi âm cổ điển đủ điều kiện tham gia tranh giải Album chính của năm.

Đã có một số thay đổi tên gọi để phản ánh chính xác hơn bản chất của các thể loại nhạc khác nhau. Học viện ghi âm quyết định rằng từ 'phúc âm' trong lĩnh vực nhạc phúc âm thường gợi nhớ đến âm thanh của phúc âm truyền thống, vì vậy đã loại bỏ âm nhạc Kitô hiện đại (CCM). Do đó, lĩnh vực thể loại và một số loại đã được đổi tên thành Âm nhạc Tin Mừng/Đương đại Thiên chúa giáo.

Kể từ năm 2012, đã có một vài điều chỉnh nhỏ về các hạng mục được đưa vào danh sách cùng với các lĩnh vực thể loại khác. Số lượng thể loại đã tăng từ 78 trong năm 2012 lên 84 vào năm 2017.

Quy trình đề cử và bầu chọn

Các công ty truyền thông đăng ký với Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Thu âm (NARAS) cùng với các thành viên NARAS (nghệ sĩ và chuyên gia khác trong ngành đủ tiêu chuẩn) để được xem xét. Các tác phẩm được thực hiện trực tuyến và một bản sao danh sách các tác phẩm sẽ được gửi tới NARAS. Khi quy trình bắt đầu, hơn 150 chuyên gia từ ngành công nghiệp thu âm sẽ xác định xem tác phẩm có thuộc đúng hạng mục đề cử hay không.

Danh sách các hạng mục đủ điều kiện sẽ được gửi đến các Thành viên Bầu cử, mỗi người có quyền đề cử trong các lĩnh vực chung (Thu âm của năm, Album của năm, Bài hát của năm, và Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất) và không quá 9 trong số 30 lĩnh vực khác trong phiếu bầu của họ. Năm bản thu âm nhận được nhiều phiếu nhất trong mỗi thể loại sẽ trở thành đề cử, trong khi một số loại (chuyên ngành) có các ủy ban xem xét để xác định 5 ứng cử viên cuối cùng.

Trong khi các thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh thường được mời tham dự các buổi sàng lọc hoặc nhận đĩa DVD được đề cử cho Giải Oscar, các thành viên NARAS lại không nhận được đĩa này. Thay vào đó, họ được cung cấp quyền truy cập vào chức năng nghe trực tuyến cá nhân.

Bỏ phiếu

Khi các ứng cử viên đã được xác định, phiếu bầu sẽ được gửi đến các thành viên NARAS, cho phép họ bỏ phiếu trong các lĩnh vực chung và không quá 9 trong số 30 lĩnh vực. Mặc dù các thành viên được khuyến khích nhưng không bắt buộc bỏ phiếu chỉ trong lĩnh vực chuyên môn của mình, việc bỏ phiếu được thực hiện bí mật bởi công ty kế toán độc lập Deloitte Touche Tohmatsu. Sau khi kiểm phiếu, người chiến thắng sẽ được công bố tại Giải Grammy, nhận giải Grammy và những người không thắng sẽ nhận huy chương cho đề cử của họ.

Trong cả hai vòng bỏ phiếu, các thành viên của Viện phải bỏ phiếu dựa trên chất lượng mà không bị ảnh hưởng bởi quảng cáo, truyền thông, mối quan hệ cá nhân, sở thích hay lòng trung thành với công ty. Việc nhận quà tặng là không được phép. Các thành viên được khuyến khích bỏ phiếu để bảo vệ chất lượng của lá phiếu của Viện và cộng đồng thành viên.

Địa điểm tổ chức

Trước năm 1971, lễ trao giải Grammy diễn ra tại nhiều địa điểm khác nhau trong cùng một ngày, chủ yếu là ở New York và Los Angeles. Chicago đã trở thành thành phố chủ nhà từ năm 1962, và Nashville gia nhập vào năm 1965.

Lễ trao giải năm 1971, tổ chức tại Hollywood Palladium ở Los Angeles, là sự kiện đầu tiên diễn ra tại một địa điểm duy nhất. Sau đó, buổi lễ được chuyển đến Madison Square Garden ở New York và Nhà hát Tennessee tại Nashville trong hai năm tiếp theo. Từ năm 1974 đến 2003, giải Grammy lại được tổ chức ở nhiều địa điểm khác nhau tại New York và Los Angeles, với các địa điểm nổi bật như Madison Square Garden (20.000 chỗ) ở New York và Hội trường Âm nhạc Radio City (5.960 chỗ), cùng với Hội trường Shrine (6.300 chỗ) ở Los Angeles, Trung tâm Staples (20.000 chỗ) và Hollywood Palladium (4.000 - 5.000 chỗ).

Năm 2004, Crypto.com Arena (trước đây là Trung tâm Staples từ 1999 đến 2021) đã trở thành ngôi nhà chính thức của lễ trao giải. Bảo tàng Grammy được xây dựng trên các con phố khu vực Crypto.com Arena tại khu giải trí LA Live nhằm bảo tồn lịch sử của giải Grammy. Những đĩa bằng đồng được khắc trên vỉa hè của bảo tàng tương tự như Đại lộ Danh vọng Hollywood, vinh danh những người chiến thắng ở các hạng mục hàng đầu của năm: Bài hát của năm, Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất, Album của năm và Bài hát của năm. Tháng 5 năm 2017, Viện Hàn lâm thông báo rằng Lễ trao giải Grammy lần thứ 60 sẽ được tổ chức tại Madison Square Garden ở New York, đánh dấu lần trở lại của Grammy về New York kể từ năm 2003.

Kỷ lục

Kỷ lục số giải Grammy thuộc về Sir Georg Solti, chỉ huy Dàn nhạc giao hưởng Chicago gốc Anh-Hungary. Ông đã giành tổng cộng 31 giải trong 74 lần được đề cử trước khi qua đời vào năm 1997. Nam nghệ sĩ nhiều giải Grammy nhất là Quincy Jones, với 27 giải. Nữ nghệ sĩ xuất sắc nhất là Alison Krauss, một ca nhạc sĩ và nhà sản xuất nhạc đồng quê, cũng đã đạt tới 27 giải.

Nam nghệ sĩ giành nhiều giải nhất trong một năm là Michael Jackson, với 8 giải vào năm 1984 nhờ album huyền thoại Thriller. Năm 2000, ca sĩ Carlos Santana cũng đạt được thành tích này. Nữ nghệ sĩ giành nhiều giải nhất trong một năm là Beyonce, với 6 giải Grammy năm 2010, và Adele, cũng với 6 giải vào năm 2012. Đã có 7 nữ nghệ sĩ thắng 5 giải Grammy trong một năm, bao gồm Lauryn Hill (1999), Alicia Keys (2002), Norah Jones (2003), Beyonce (2004), The Dixie Chicks (2007), Amy Winehouse (2008), và Billie Eilish (2020).

Năm 2020, Billie Eilish đã đoạt 4 hạng mục lớn, bao gồm: Nghệ sĩ mới xuất sắc, Album của năm, Bản thu âm của năm và Ca khúc của năm, trở thành người trẻ nhất trong lịch sử giành được cùng lúc bốn giải thưởng này. Adele giành giải Nghệ sĩ mới xuất sắc năm 2009 và ba giải khác vào năm 2012 và 2017. Norah Jones cũng từng đạt được thành tích này, nhưng ca khúc 'Don't Know Why' đoạt giải 'Bài hát của năm' không phải do cô sáng tác. Năm 1997, LeAnn Rimes giành giải 'Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất' khi mới 14 tuổi, phá kỷ lục của David L. Cook, người cũng giành giải này khi 16 tuổi. Nghệ sĩ có nhiều giải 'Trình diễn giọng nữ R&B xuất sắc nhất' là Aretha Franklin, được mệnh danh là 'Nữ hoàng nhạc Soul', với 11 giải Grammy ở hạng mục này, trong đó có 8 giải liên tiếp trong 8 năm.

Chỉ trích

Giải Grammy thường xuyên nhận phải những lời chỉ trích từ nhiều nghệ sĩ và nhà báo trong ngành âm nhạc.

Khi Pearl Jam giành giải Grammy cho hạng mục Trình diễn Hard Rock xuất sắc nhất vào năm 1996, ca sĩ Eddie Vedder đã phát biểu trên sân khấu: 'Tôi không biết điều này có ý nghĩa gì'. Hansard, trưởng nhóm nhạc rock Ailen The Frames, tuyên bố vào năm 2008 rằng ông không quan tâm đến việc tham dự lễ trao giải năm đó, mặc dù được đề cử cho hai giải khác nhau. Maynard James Keenan, ca sĩ chính của Metal Tool Tool, cũng không có mặt để nhận giải Grammy của nhóm, lý do của ông là: 'Tôi nghĩ Grammy chỉ là một chiếc máy quảng cáo khổng lồ cho ngành công nghiệp âm nhạc'.

Họ cũng bị chỉ trích vì thường trao giải cho các album thành công thương mại hơn là các album có giá trị nghệ thuật cao. Năm 1991, Sinead O'Connor trở thành nghệ sĩ đầu tiên từ chối Grammy, tẩy chay lễ trao giải sau khi được đề cử cho giải Thu âm của năm, Nữ ca sĩ trình diễn pop xuất sắc nhất và Trình diễn Nhạc Alternative hay nhất, lý do của cô xuất phát từ chủ nghĩa thương mại thái quá của Grammy.

Năm 2011, nhà báo Randall Roberts từ Los Angeles Times đã chỉ trích việc loại bỏ My Beautiful Dark Twisted Fantasy của Kanye West khỏi danh sách đề cử hạng mục Album của năm cho giải Grammy lần thứ 54.

Trong một bài viết của Time, nhà báo Touré cũng đã lên tiếng về sự không hài lòng với các giải thưởng, nói rằng 'Tôi hiểu Grammy là gì. Tôi chưa bao giờ phân biệt được lý do ai được đề cử hay không, cùng với những sự nhầm lẫn xung quanh quyết định của Grammy, đặc biệt là khi kiệt tác My Beautiful Dark Twisted Fantasy của Kanye lại không có tên trong danh sách đề cử Album của năm'.

Truyền hình và tỷ suất người xem

Truyền hình

Trước khi lễ trao giải Grammy được phát sóng trực tiếp lần đầu tiên vào năm 1971 trên kênh ABC, một loạt chương trình đặc biệt đã được ghi hình hàng năm trong những năm 1960, được gọi là Thu âm xuất sắc nhất và phát sóng trên NBC. Lễ trao giải Grammy đầu tiên đã được ghi hình và phát vào đêm 29 tháng 11 năm 1959, như một phần của chương trình NBC Sunday Showcase. Đến năm 1971, lễ trao giải được tổ chức tại New York và Los Angeles. Pierre Cossette đã mua bản quyền phát sóng từ Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Thu âm Quốc gia và thực hiện buổi truyền hình trực tiếp đầu tiên. CBS đã mua bản quyền vào năm 1973 sau khi lễ trao giải được tổ chức tại Nashville, Tennessee; giải thưởng Âm nhạc Hoa Kỳ sau đó được ABC mua lại (do Dick Clark sáng lập).

Viện Hàn lâm thông báo vào ngày 21 tháng 6 năm 2011 rằng họ đã đạt được thỏa thuận mới với CBS để duy trì phát sóng giải thưởng trong 10 năm tiếp theo. Trong hợp đồng này, mạng cũng có thể phát sóng các 'đề cử đặc biệt' vào tuần cuối tháng 11, trong đó những người được đề cử sẽ được công bố trong chương trình riêng dành cho CBS (mặc dù điều này không diễn ra vào năm 2017). Kể từ năm 2006, số lượng người xem đã được tính vào trực tiếp.

Các giải Grammy thường được tổ chức vào Chủ nhật thứ hai của tháng 2 (trừ ngày 14 tháng 2 là ngày Valentine; nếu ngày 14 rơi vào Chủ nhật thì giải Grammy sẽ dời sang ngày 15 tháng 2) hoặc vào Chủ nhật cuối cùng của tháng Giêng trong các năm có Thế vận hội mùa đông.

Tỷ suất người xem theo năm