Giải Tiếng Việt lớp 5 VNEN - Bài 21B: Những công dân anh hùng

A. Hoạt động cơ bản - Bài 21B Tiếng Việt lớp 5 VNEN

1. Quan sát bức tranh và cho biết những người trong tranh đang thực hiện hành động gì?

Trong bức tranh, ta thấy một nhóm người đang hành động tích cực: Một người phụ nữ đang bế một em bé, những người khác đang giúp đỡ một người đàn ông có vẻ bị đau chân, và một nam thanh niên đang chữa trị cho người đàn ông ấy. Xa hơn, có một nhóm người đang nỗ lực dập tắt đám cháy.

2. Lắng nghe thầy cô hoặc bạn đọc bài thơ 'Tiếng rao đêm'

3. Tìm và ghép các giải nghĩa ở cột B với các từ ngữ tương ứng ở cột A

Kết quả:

a - 5; b - 4; c - 1; d - 2; e - 3

5. Thảo luận và trả lời các câu hỏi

(1) Đám cháy xảy ra vào thời điểm nào?

(2) Ai là người dũng cảm đã cứu em bé? Những đặc điểm và hành động của người đó là gì?

(3) Những chi tiết nào trong câu chuyện khiến người đọc cảm thấy bất ngờ?

(4) Câu chuyện này khiến em suy nghĩ gì về trách nhiệm của mỗi công dân trong cuộc sống?

Đáp án

(1) Đám cháy xảy ra vào ban đêm.

(2) Người đã anh dũng cứu em bé là một người bán bánh giò. Anh là một thương binh, chỉ còn một chân sau khi rời quân ngũ và hiện tại làm nghề bán bánh giò.

Dù là một người bán bánh giò bình thường, nhưng anh đã thể hiện hành động dũng cảm bằng cách không chỉ cảnh báo mọi người về đám cháy mà còn liều mình vào trong để cứu giúp gia đình gặp nạn.

(3) Chi tiết gây bất ngờ nhất trong câu chuyện là khi mọi người thấy một người kêu lên “ô… này!” và cầm một cái chân gỗ của nạn nhân lên, khiến mọi người ngỡ ngàng vì đó là chân giả.

Sau đó, khi tìm kiếm giấy tờ và kiểm tra chiếc xe đạp bị lăn ở góc đường cùng với những chiếc bánh giò vương vãi, mọi người mới nhận ra anh chính là người bán bánh giò.

(4) Câu chuyện khuyến khích em suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi công dân trong việc giúp đỡ những người đang gặp khó khăn và nguy hiểm. Chúng ta nên sẵn sàng hỗ trợ mà không so đo thiệt hơn và sống hòa thuận, đoàn kết như một gia đình với mọi người xung quanh.

B. Hoạt động thực hành bài 21B Tiếng Việt lớp 5 VNEN

1. Soạn chương trình cho một trong các hoạt động dưới đây (hoặc cho một hoạt động khác mà trường em dự định tổ chức) và dán lên tường lớp: Ban chỉ huy liên đội trường em dự kiến tổ chức các hoạt động sau trong năm học:

(1) Tổ chức hội trại “Chúng em tiến bước theo Đoàn” nhân kỷ niệm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26-3).

(2) Thi nghi thức Đội.

(3) Dọn dẹp vệ sinh tại các khu vực công cộng.

(4) Hỗ trợ các gia đình thương binh và liệt sĩ.

(5) Tổ chức quyên góp để ủng hộ trẻ em và người dân vùng thiên tai.

Đáp án

(1) Tổ chức hội trại “Chúng em tiến bước theo Đoàn” để kỷ niệm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26-3).

(2) Tổ chức thi đấu nghi thức Đội.

(3) Dọn dẹp vệ sinh tại các khu vực công cộng.

(4) Cung cấp hỗ trợ cho các gia đình thương binh và liệt sĩ.

(5) Tổ chức quyên góp để giúp đỡ trẻ em và cộng đồng ở các vùng bị thiên tai.

6. Chọn một đề tài dưới đây để chuẩn bị kể chuyện:

Đề 1: Kể về một hành động của công dân thể hiện tinh thần bảo vệ các công trình công cộng và di tích lịch sử - văn hóa.

Đề 2: Kể về một hành động thể hiện sự tôn trọng và chấp hành quy định của Luật Giao thông đường bộ.

Đề 3: Kể về một hành động thể hiện lòng tri ân đối với các thương binh và liệt sĩ.

Đáp án

Đề 1: Kể về một hành động của công dân thể hiện tinh thần bảo vệ các công trình công cộng và di tích lịch sử - văn hóa.

Trái đất không thuộc về riêng ai mà là của chúng ta chung. Trong một cộng đồng, mỗi người cần duy trì lối sống văn minh và lịch sự. Một câu chuyện cuối tuần gần đây đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của cá nhân trong xã hội. Đó là câu chuyện về một hành động tốt thể hiện lối sống văn minh nơi công cộng.

Vào Chủ nhật, nhóm chúng tôi đã tổ chức một buổi dã ngoại tại công viên. Công viên xanh tươi, với bãi cỏ mềm mượt khiến cả nhóm rất vui vẻ. Chúng tôi trải thảm, bày đủ món ăn và nước uống, cùng nhau tham gia trò chơi. Khi mặt trời lên cao, ánh nắng xuyên qua kẽ lá, chúng tôi mới ngồi xuống ăn uống. Trong khi mọi người đang vui vẻ trò chuyện, một bạn bỗng phát hiện một em bé bán vé số và kẹo cao su ở xa.

- Nhìn cái mặt và bộ đồ bẩn của cô bé kìa, thật hài hước!

- Hahaha…!

Cả nhóm cười ầm lên. Tôi chỉ lặng lẽ nhìn cô bé, vừa cảm thấy xót xa cho hoàn cảnh của em ấy, vừa bực tức với thái độ của các bạn. Cô bé dường như nghe thấy tiếng cười nhưng chỉ lặng lẽ hỏi những người xung quanh xem có ai mua kẹo hay vé số không. Các bạn tôi vẫn tiếp tục cười cho đến khi một giọng nói trẻ con vang lên từ bên cạnh.

- Mẹ ơi, chị ấy thật tội nghiệp. Con có thể dùng tiền tiết kiệm của mình để mua kẹo cho chị ấy được không?

Hóa ra là một cô bé gái khoảng năm tuổi. Em nhìn vào số tiền trong tay rồi nghiêng đầu hỏi mẹ. Mẹ em liếc nhìn nhóm chúng tôi rồi âu yếm xoa đầu con gái mình và nói:

- Tất nhiên rồi. Con thật tốt bụng.

Em bé dường như rất vui, chạy vội đến chỗ cô bé bán kẹo, đưa tay nhỏ xíu ra với những đồng tiền lẻ. Cô bé bán kẹo ngạc nhiên rồi mỉm cười, cẩn thận gói kẹo lại trong giấy để không làm bẩn tay của em bé. Sau đó, cô bé cảm ơn mẹ của em bé rồi tiếp tục cúi xuống nhặt rác. Chúng tôi đứng yên, nhìn cô bé bán vé số thu gom từng mảnh rác trên đường công viên vào thùng rác. Một bác lao công đang quét lá nói:

- Cô bé còn nhỏ, phải bán hàng rong để phụ giúp mẹ, nhưng rất ngoan. Ngày nào cũng vậy, em đều đến nhặt rác rồi mới về. Nhiều người hiện nay còn không có ý thức như vậy.

Chúng em cảm thấy xấu hổ khi nhìn đống vỏ bánh kẹo mà mình đã mang đến và những lần trước đó xả rác thiếu ý thức. Hành động của cô bé 5 tuổi đã làm chúng em nhận thức sâu sắc về sự thiếu văn minh nơi công cộng. Chúng em trở về nhà với tâm trạng bối rối và hiểu ra nhiều điều có ý nghĩa.

Vào một cuối tuần, một câu chuyện nhỏ đã minh họa hai hành động của nếp sống văn minh nơi công cộng. Trong cuộc sống, tôn trọng hoàn cảnh của người khác là một phần của nếp sống văn minh. Đặc biệt, mỗi người trong chúng ta cần ý thức hơn về môi trường sống của chính mình.

C. Hoạt động thực hành bài 21B Tiếng Việt lớp 5 VNEN

Trao đổi với người thân về các cách hỗ trợ gia đình thương binh, liệt sĩ.

Ví dụ tham khảo:

Gần nhà em có bà Nguyễn Thị Tới, một mẹ Việt Nam anh hùng. Bà có ba người con, nhưng tiếc thay cả ba đã hy sinh trong các trận chiến ở miền Bắc. Hiện tại, bà sống một mình và được hàng xóm và anh em quan tâm, chăm sóc.

Nhân dịp ngày 27/7 sắp tới, gia đình em dự định tặng bà một món quà ý nghĩa. Bên cạnh đó, gia đình em sẽ mời thêm một số gia đình gần gũi để cùng sửa chữa mái nhà bị dột cho bà, và chuẩn bị một bữa cơm ấm cúng để cùng trò chuyện, giúp bà cảm thấy ấm áp hơn.