Buzz
Thấu hiểu tâm lý của con trẻ khi cha mẹ quyết định chia tay.
Khi hai người tự nguyện gắn kết cuộc đời bằng hôn ước, chuyện ly hôn là điều hầu như không ai mong đợi. Một cuộc ly hôn có thể phức tạp vì dính lí do pháp lý, tài sản chung, mối quan hệ gia đình và đặc biệt là đối với con cái. Trong những yếu tố đó, con cái là nạn nhân vô tội nhất và chịu tổn thương nặng về tâm lý khi cha mẹ ly thân. Những tổn thương này kéo theo đời và ảnh hưởng lớn đến quan điểm về cuộc sống và hạnh phúc riêng của họ.
Tâm lý của con khi cha mẹ ly hôn như thế nào?
Hầu như không có đôi vợ chồng nào sống hạnh phúc mà lại muốn ly hôn, nhưng cuộc sống chung đầy sóng gió thỉnh thoảng đẩy họ đến quyết định khó khăn này. Cuộc chiến giữa hai người trước khi quyết định ly hôn có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm, với nhiều cuộc chiến tranh nóng và chiến tranh lạnh xen kẽ, tạo nên một thời kỳ căng thẳng.
Là người trong cuộc, ai cũng muốn kết thúc những thảm kịch đó. Tuy nhiên, mong muốn kết thúc cơn ác mộng của cha mẹ và con cái không giống nhau. Người lớn có thể mong đợi tự do và bắt đầu lại, trong khi con cái thường mong muốn sự hòa giải và họp nhất giữa cha mẹ để có thể tiếp tục cuộc sống như trước khi xảy ra mâu thuẫn.
Dù tình hình có đến đâu, không có đứa trẻ nào lại không nuôi hy vọng vào một phép màu để cha mẹ có thể tiếp tục yêu thương nhau. Quyết định ly hôn là một cú sốc lớn đối với con cái vì chúng biết rằng, họ sẽ không bao giờ có một gia đình đầy đủ như bạn bè cùng trang lứa. Nhà tâm lý học chỉ ra rằng, phản ứng tâm lý của trẻ khi nhận tin cha mẹ ly dị tương tự như khi họ nhận tin về sự mất mát của một người thân trong gia đình.
Tùy thuộc vào nguyên nhân và quá trình ly hôn, sự phức tạp của quá trình này và sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái sẽ làm cho mức độ tổn thương tâm lý của trẻ khác nhau. Những đứa trẻ thường xuyên bị bạo hành sẽ nhanh chóng vượt qua cú sốc của cha mẹ ly dị và mong đợi điều này để giải thoát. Ngược lại, những đứa trẻ được cha mẹ yêu thương sẽ trải qua cú sốc nặng khi biết cha mẹ chia tay.
Đối với những đứa con mà cha mẹ chúng ly hôn vì người thứ ba, thường chúng sẽ ôm mối hận thù sâu sắc và thái độ chống đối với người cha hoặc mẹ phản bội và bị xem là gã phá vỡ hạnh phúc của cha mẹ chúng. Trong trường hợp con có anh chị em, nỗi lo sợ cha mẹ ly hôn thường đi kèm với nỗi sợ hãi anh chị em ly tan vì người theo cha, kẻ theo mẹ.
Độ tuổi và trình độ nhận thức của con cái cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đối mặt với sự thật khi cha mẹ chúng ly hôn. Đối với các bé độ tuổi mẫu giáo hoặc tiểu học, việc thích nghi với việc chỉ sống với cha hoặc mẹ sẽ nhanh chóng và dễ dàng hơn vì ở độ tuổi này, các bé chưa có nhiều nhận thức về việc chia tay hoặc ly hôn. Ngược lại, các bé ở độ tuổi dậy thì trở lên sẽ bị tổn thương nặng nề khi cha mẹ chúng chia tay. Chấn thương tâm lý này có thể nặng nề đến mức dẫn đến trầm cảm, suy nhược thần kinh và ảnh hưởng lớn đến quan niệm về tình yêu, hôn nhân và cuộc sống gia đình của chúng trong tương lai.
Những báo cáo khoa học của Mỹ đã chỉ ra rằng trong mỗi 3 người ly dị thì có 1 người là con cái của một cặp vợ chồng ly hôn trước đây. Những đứa con của các cặp cha mẹ ly hôn nhiều lần thường có xu hướng sống độc thân và tránh những mối quan hệ tình cảm nghiêm túc do bị ám ảnh bởi chuyện của cha mẹ trước đây.
Diễn biến tâm lý của con cái khi cha mẹ ly hôn
Khi cha mẹ mải mê trong những bi kịch cá nhân và toan tính riêng về chuyện ly hôn, họ ít khi để ý đến diễn biến tâm lý của con cái, những nạn nhân vô tội. Nếu có quan tâm đến cảm xúc của con cái, cha mẹ cũng sẽ tự lừa dối bản thân bằng cách lý giải rằng chuyện này không ảnh hưởng nhiều đến con cái và rồi chúng sẽ nhanh chóng vượt qua cú sốc này vì trẻ em không suy nghĩ nhiều như người lớn.
Có người nghĩ rằng họ sẽ dùng vật chất hoặc đáp ứng những yêu sách của con như một cách bù đắp hoặc chuộc lỗi với con mình. Có người sẽ tìm cách giải thích biện hộ hoặc đổ hết lỗi cho chồng hoặc vợ mình với mong muốn tranh thủ tình cảm của con mình mà không hiểu được rằng điều này càng gây ra nhiều tổn thương cho con.
Trên thực tế, tâm lý của những đứa trẻ trong quá trình cha mẹ chuẩn bị ly hôn sẽ diễn biến khá phức tạp thậm chí là khá mâu thuẫn. Có lúc chúng mong muốn rằng cha mẹ nhanh chóng chia tay để chấm dứt mọi bi kịch mà chúng đang chịu đựng hàng ngày nhưng cũng có lúc chúng cầu xin có một phép màu để cha mẹ chúng sẽ tiếp tục ở bên nhau một cách hạnh phúc.
Có lúc chúng cảm thấy cha mẹ chúng thật đáng thương và cảm thấy mình bất lực khi không thể làm gì để giúp cho cha mẹ mình, nhưng cũng có lúc chúng cảm thấy cực kỳ oan giạn cha mẹ chúng đã bắt chúng phải chịu đựng những đau khổ không đáng.
Có những lúc con nghĩ rằng nếu cố gắng ngoan ngoãn, nghe lời, học giỏi, cha mẹ sẽ suy nghĩ lại, nhưng cũng có những lúc chúng tỏ ra muốn nổi loạn bất chấp tất cả vì nghĩ rằng cha mẹ không còn thương mình nữa.
Đối với những đứa trẻ đủ lớn để hiểu biết, chúng sẽ cảm thấy lo lắng vì sau khi ly hôn, cha mẹ sẽ có gia đình riêng mới, có vợ chồng mới và mình sẽ có những đứa em mới. Đây là một thứ cảm giác cực kỳ đáng sợ vì những đứa con luôn có cảm giác khó chịu và khó thích nghi với việc cha hoặc mẹ mình trở thành chồng hoặc vợ của một người khác.
Chúng cũng không thể quen được việc gọi một người không thân thiện là bố hoặc mẹ vì đối với các con, chúng mãi mãi chỉ có một người cha và một người mẹ duy nhất. Trong mắt những đứa con, người chồng hoặc vợ sau của cha mẹ chúng ở một mức độ nào đó là những kẻ đáng ghét góp phần phá hoại hạnh phúc của gia đình chúng.
Những suy nghĩ này không thể một sớm một chiều có thể hóa giải và thậm chí càng trở nên trầm trọng hơn nếu người đến sau không tìm cách cải thiện mối quan hệ với con riêng của vợ hoặc chồng.
Mâu thuẫn và xung đột nội tâm của các con thường hiếm khi được giấu kín trong lòng, chúng thường bộc lộ bên ngoài cho dù là vô tình hay cố ý. Con cái trong quá trình ly hôn của cha mẹ thường có những biểu hiện và phản ứng như sau:
Làm thế nào để xoa dịu nỗi đau của con cái khi cha mẹ ly hôn?
Như đã phân tích ở trên, chuyện ly hôn của cha mẹ cho dù vì bất cứ lý do hoặc mục đích gì cũng gây tổn thương không ít đối với con cái ở mọi lứa tuổi. Vì vậy, điều cha mẹ có thể làm cho con cái trong giai đoạn này là làm giảm thiểu nỗi đau của con cái đến mức thấp nhất có thể chứ không phải làm cho những tổn thương của con cái trở nên nghiêm trọng hơn bằng những cách cư xử chỉ quan tâm đến cảm xúc cá nhân của mình. Sau đây là những điều mà cha mẹ nên làm vì con mình:
Xem thêm:
Tác giả: Tâm Nguyễn
Từ khoá: Cách giảm đau cho con cái khi cha mẹ ly hôn
