Gianfranco Zola

Gianfranco Zola (sinh ngày 5 tháng 7 năm 1966 tại Oliena, Ý) là một cựu tiền đạo và HLV bóng đá người Ý. Ông là một huyền thoại của câu lạc bộ Chelsea và đã vinh dự được phong tước Hiệp sĩ của nước Anh.

Sự nghiệp câu lạc bộ

Khởi đầu

Zola ký hợp đồng trở thành cầu thủ chuyên nghiệp vào năm 1984 khi anh 18 tuổi với CLB Nuorese.

5 năm sau, Zola trở thành cầu thủ của đội Napoli và được chơi tại Serie A. Cầu thủ trẻ và đầy tài năng Zola đã ghi được 2 bàn thắng và đầy triển vọng kế tục Diego Maradona tại câu lạc bộ này. Đội này bước lên bục vinh quang, vô địch Seria A làn thứ hai vào mùa bóng 1989-1990. Chính Maradona đã có ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của Zola sau này. Zola đã có được khả năng sút phạt siêu hạng và sau này chính Zola có nói: 'Tôi đã học hết mọi thứ của Diego. Tôi thường xuyên theo dõi anh ấy tập và học làm sao để có được cú sút phạt giống Diego'. Zola cùng với Napoli đoạt được Siêu Cúp Italia năm 1991 và được gọi vào đội tuyển Ý dưới sự dẫn dắt của Arrigo Sacchi.

1993, Zola rời Napoli để chuyển sang thi đấu cho đội Parma. Tại Parma Zola đoạt UEFA Cup, về nhì Serie A và Cup quốc gia Italia 1995. Zola đã tạo được danh tiếng của mình trong màu áo kẻ xanh vàng là một cầu thủ sáng tạo. Tuy vậy Huấn luyện viên Carlo Ancelotti đến và ông xếp Zola thi đấu không đúng với vị trí sở trường. Chính vì thế Zola chấp nhận ra đi lần nữa.

Chelsea

Tháng 11 năm 1996, Zola chuyển sang chơi cho câu lạc bộ Chelsea thuộc giải Premier League nước Anh với giá 4,5 triệu bảng và là một trong nhiều cầu thủ được mua dưới tay huấn luyện viên Ruud Gullit. Ở mùa bóng đầu tiên, Zola đã gây được sự chú ý bằng những pha biểu diễn và hàng loạt bàn thắng đáng nhớ. Tháng 3 năm 1997, sau khi đi bóng khéo léo qua hậu vệ của Manchester United và sút tung lưới thủ môn huyền thoại Peter Schmeichel, Zola được huấn luyện viên của Manchester là Alex Ferguson miêu tả là cầu thủ 'nhỏ con nhưng lắt léo đến mức khó có thể hình dung ra '. Zola đã trở thành cầu thủ chủ chốt góp phần đưa Chelsea thăng tiến trong mùa bóng đó, Chelsea đã giành chiếc cúp FA sau chiến thắng chung cuộc với Middlesbrough tại Wembley. Trong đó 'quỷ lùn' cũng có sự đóng góp đáng kể với 4 làn sút tung lưới đối phương trong cả con đường đi đến với chiếc cup, kể cả cú sút xoáy từ gần 24 mét vào lưới Liverpool đưa Chelsea từ thua 0-2 đến thắng chung cuộc 4-2, và cũng như cú sút xoáy tuyệt đẹp trong trận bán kết với Wimbledon, khống chế bóng và quay 180 độ rồi đưa bóng tung lưới. Vào cuối mùa bóng anh đã được bầu là cầu thủ của năm, cầu thủ duy nhất của được bầu chọn khi liên tục thi đấu cả mùa bóng tại Premier League và là cầu thủ duy nhất của Chelsea được nhận danh hiệu này tới thời điểm đó.

Trong mùa bóng 1997-1998, Zola tiếp tục giúp Chelsea chiến thắng với 3 chiếc cúp liên đoàn, UEFA Cup và Siêu cúp châu Âu. Một chấn thương đã loại anh ra khỏi đội hình xuất phát trong trận chung kết Cúp C2 với VfB Stuttgart tại sân vận động Råsunda-Stockholm, tuy nhiên khi Zola vào sân trong hiệp 2 và gần như lập tức chỉ trong khoảng 21 giây anh đã ghi bàn. Với lần thứ hai chạm bóng trong trận, Zola nhận đường chuyền từ Dennis Wise và sút tung nóc lưới thủ môn Wohlfhart. Bàn thắng đó đưa Chelsea đặt một tay vào chiếc cup châu Âu thứ hai trong lịch sử CLB. Trong mùa bóng đó Zola còn có hat-trick đầu tiên của mình với chiến thắng 4-0 trước Derby County tại sân nhà Stamford Bridge vào tháng 11 năm 1997.

Khi Chelsea lần đầu bước vào Champions League vào mùa 1999-2000, Zola vẫn là người cầm chìa khóa và đã ghi được 3 bàn thắng, giúp Chelsea vượt qua vòng bảng. Tại vòng tứ kết, Zola tỏa sáng với một cú sút phạt tuyệt đẹp, mang về chiến thắng 3-1 trước Barça tại Stamford Bridge. Cùng năm đó, đường chuyền của anh đã giúp Roberto Di Matteo lập công, mang về chiếc cúp FA tiếp theo cho Chelsea.

Những năm cuối cùng của Zola tại Chelsea không thực sự thành công khi phải cạnh tranh với sự tỏa sáng của cặp tiền đạo trẻ Jimmy Floyd Hasselbaink và Eidur Gudjohnsen, trong khi Zola đã bắt đầu già đi. Tuy nhiên, anh cũng để lại dấu ấn với một bàn thắng ngoạn mục vào lưới Norwich City, một pha làm bàn mà HLV Claudio Ranieri khi đó không khỏi trầm trồ: 'Thật tuyệt vời, một bàn thắng kỳ diệu'. Mùa bóng 2002-2003, mùa bóng cuối cùng của Zola tại Chelsea lại là một sự hồi sinh, anh ghi được 16 bàn thắng và có một mùa bóng thành công. Zola được bầu là cầu thủ xuất sắc nhất của Chelsea và giúp đội có vé dự Champions League mùa sau.

Bàn thắng cuối cùng của Zola cho Chelsea là một cú 'lốp' từ ngoài vòng cấm trong trận gặp Everton. Trận đấu cuối cùng của anh là 20 phút vào sân trong trận gặp Liverpool, đánh dấu kết thúc sự nghiệp tại Chelsea. Zola trở thành biểu tượng của một thế hệ thành công cùng với Gianluca Vialli, Dennis Wise, Marcel Desailly, Graeme Le Saux... Anh thi đấu 312 trận và ghi được 80 bàn thắng. Năm 2003, Zola được cổ động viên Chelsea bầu là cầu thủ được yêu thích nhất.

Tháng 11 năm 2004, Zola được trao danh hiệu Hiệp Sĩ Anh và năm 2005 anh được vinh danh cùng 10 cầu thủ kỳ cựu trong đội hình huyền thoại của Chelsea. Zola rời khỏi Chelsea khi tỷ phú người Nga Roman Abramovich bắt đầu thúc đẩy vào nước Anh. Ông chủ mới đã mời Zola ở lại và thậm chí còn đề xuất mua lại Cagliari để anh trở lại Chelsea, nhưng Zola từ chối vì muốn dành thời gian cho gia đình hơn.

Cagliari

Hè năm 2003, Zola trở về chơi cho Cagliari ở Serie B. Chính Zola đã giúp Cagliari lên hạng Serie A và ký thêm hợp đồng 1 năm nữa. Gianfranco chính thức chấm dứt sự nghiệp cầu thủ vào tháng 6 năm 2005. Số 10 của Cagliari và số 25 của Chelsea đã trở thành biểu tượng lớn của anh.

Trong sự nghiệp của mình, Zola đã thi đấu 627 trận và ghi được 193 bàn thắng. Hiện tại, anh đang là huấn luyện viên của đội tuyển U21 Italia.

Sự nghiệp quốc tế

Mặc dù thành công ở câu lạc bộ, Zola không có nhiều cơ hội tỏa sáng trong màu áo đội tuyển quốc gia. Tại ĐT Italia, anh phải cạnh tranh với một Roberto Baggio tài hoa và không được đánh giá cao. Zola thi đấu cho đội tuyển quốc gia từ World Cup 1994, đặc biệt thi đấu ấn tượng trong trận tứ kết với Nigeria. Tại Euro 1996, anh thi đấu trong 3 trận vòng bảng và không thành công trong một quả phạt đền trận gặp Đức, đồng nghĩa với việc Italia bị loại từ vòng bảng. Zola ghi bàn duy nhất trong trận gặp Anh tại vòng loại World Cup 1998, mang về chiến thắng cho Italia tại sân Wembley và đó là chiến thắng cuối cùng của anh trong màu áo đội tuyển quốc gia.

Zola đã ra sân cho đội tuyển quốc gia 35 trận, ghi được 9 bàn thắng.

Các thành tích đáng chú ý

• 1984-1987 thi đấu cho Nuorese, ra sân 31 trận, ghi 10 bàn
• 1987-1989 thi đấu cho Torres, ra sân 88 trận, ghi 21 bàn
• 1989-1993 thi đấu cho Napoli, ra sân 105 trận, ghi 32 bàn
• 1993-1996 thi đấu cho Parma, ra sân 102 trận, ghi 49 bàn
• 1996-2003 thi đấu cho Chelsea, ra sân 229 trận, ghi 59 bàn
• 2003-2005 thi đấu cho Cagliari, ra sân 74 trận, ghi 22 bàn

Đặc biệt với các câu lạc bộ

• Napoli: Vô địch Serie A 1989-90
• Parma: UEFA Cup 1995
• Chelsea: FA Cup: 1997, 2000; Cúp liên đoàn: 1998; Cúp C2: 1998

Liên kết bên ngoài

• Gianfranco Zola tại Soccerbase
• Sự nghiệp huấn luyện viên của Gianfranco Zola tại Soccerbase
• Gianfranco Zola tại Footballdatabase.com Lưu trữ 2007-10-19 tại Wayback Machine
• Bản mẫu:TuttoCalciatori
• Dữ liệu tại FIGC.it (tiếng Ý) tại Wayback Machine (lưu trữ 2002-11-26)