Buzz
1. Giáo dục công dân lớp 9: Bài 1 – Chí công vô tư
Trả lời Gợi ý GDCD 9 Bài 1 trang 4:
a) Tô Hiến Thành đã suy nghĩ và hành động như thế nào trong việc chọn người và giải quyết công việc? Qua đó, em nhận thấy điều gì về Tô Hiến Thành?
Trả lời:
- Trong việc lựa chọn người thay thế để lo việc nước, Tô Hiến Thành đã chọn Trần Trung Tá thay vì Vũ Tán Đường.
- Trần Trung Tá là người đã chiến đấu và bảo vệ đất nước (trách nhiệm chung), trong khi Vũ Tán Đường chỉ chăm sóc cá nhân cho ông, đó là việc riêng.
- Điều này cho thấy Tô Hiến Thành là người công minh, hoàn thành trách nhiệm của một tể tướng và luôn đặt lợi ích chung lên hàng đầu.
b) Em nghĩ gì về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh? Theo em, ảnh hưởng của điều đó đối với tình cảm của nhân dân ta đối với Bác là như thế nào?
Trả lời:
- Cuộc đời của Bác Hồ chỉ có một mục tiêu cao cả duy nhất: Tìm ra con đường cứu nước đúng đắn, mang lại cuộc sống ấm no và hạnh phúc cho nhân dân.
- Trong suốt sự nghiệp cách mạng, Bác đã đi nhiều nơi, làm nhiều nghề khác nhau để sinh sống và đấu tranh, với mục tiêu giải phóng đất nước khỏi sự nô lệ, xây dựng một quốc gia độc lập, tự do, nơi mỗi người dân đều có cuộc sống hạnh phúc.
- Trong lòng mỗi người dân Việt Nam, Bác là một lãnh tụ vĩ đại và kính yêu, như một người Cha già của dân tộc. Dù Bác đã khuất, hình ảnh của Bác vẫn mãi sống trong trái tim mỗi người Việt.
c) Em hiểu như thế nào về chí công vô tư và vai trò của nó đối với cộng đồng?
Trả lời:
- Chí công vô tư là cách ứng xử và hành động công bằng, không phân biệt đối xử, xử lý công việc dựa trên lẽ phải, tập trung vào lợi ích chung và đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân.
- Người có phẩm chất chí công vô tư luôn nhận được sự tin tưởng và tôn trọng từ mọi người; phẩm chất này mang lại lợi ích cho cộng đồng và đóng góp vào sự phát triển xã hội.
2. Bài 1 trang 5 môn Giáo dục công dân 9
Trong các hành vi dưới đây, theo ý kiến của em, hành vi nào thể hiện phẩm chất chí công vô tư hoặc không chí công vô tư? Vì sao?
a) Mai là học sinh xuất sắc của lớp 9A, nhưng Mai từ chối tham gia các hoạt động tập thể của trường và lớp vì lo ngại rằng điều đó sẽ làm giảm thời gian học tập và ảnh hưởng đến thành tích cá nhân;
b) Là lớp trưởng, Quân thường bỏ qua những lỗi lầm của các bạn thân thiết với mình;
c) Là giám đốc nhà máy, ông Lợi cho rằng chỉ nên đề bạt những người luôn ủng hộ và bảo vệ ông trong mọi tình huống;
d) Trong đợt bình xét thi đua cuối năm, Lan tin rằng chỉ nên chọn những bạn đủ điều kiện theo tiêu chuẩn đã đề ra;
đ) Để cải thiện kỷ luật trong xí nghiệp, ông Đĩnh cho rằng cần phải xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm của cán bộ cấp dưới;
e) Nhà bà Nga nằm ngay mặt phố, thuận tiện cho việc kinh doanh, nhưng khi Nhà nước triển khai chính sách giải phóng mặt bằng để mở rộng đường, bà Nga sẵn sàng tuân thủ.
Trả lời:
- Các hành vi thể hiện phẩm chất chí công vô tư:
+ Hành động của Lan (d) và (đ) cho thấy sự công bằng, đảm bảo đúng người, đúng yêu cầu.
+ Hành động của bà Nga (e) chứng tỏ bà đặt lợi ích chung của cộng đồng lên trên lợi ích cá nhân của mình.
- Các hành vi (a), (b), (c) không thể hiện phẩm chất chí công vô tư vì chúng đều xuất phát từ lợi ích cá nhân, dẫn đến việc xử lý công việc một cách thiên lệch và không công bằng.
3. Bài 1 trang 8 Giáo dục công dân 9
Em đồng tình với các quan điểm nào dưới đây? Giải thích lý do của em.
a) Người biết tự chủ là người có khả năng kiểm soát những ham muốn cá nhân của mình;
b) Không nên hành động một cách nóng vội hay thiếu suy nghĩ;
c) Người tự chủ thường hành động theo ý muốn của chính mình;
d) Cần biết điều chỉnh thái độ và hành động của mình phù hợp với từng tình huống;
đ) Người tự chủ không cần phải chú ý đến hoàn cảnh và đối tượng giao tiếp;
e) Cần duy trì thái độ hòa nhã và từ tốn khi giao tiếp với người khác.
Trả lời:
- Tôi đồng ý với các ý kiến: (a), (b), (d), (e).
- Bởi vì: Những hành động này phản ánh đặc điểm của người tự chủ - có khả năng suy xét kỹ lưỡng trước khi hành động; nhận thức được hậu quả của từng hành động; biết điều chỉnh thái độ và hành vi một cách phù hợp và khiêm tốn trong giao tiếp.
4. Bài 1 trang 11 Giáo dục công dân 9
Theo bạn, những hoạt động nào dưới đây thể hiện tinh thần dân chủ? Vì sao?
a) Nhà trường tổ chức cho học sinh học quy định nội quy trường; học sinh tham gia thảo luận và thống nhất việc thực hiện nội quy;
b) Ông Bính, tổ trưởng tổ dân phố, quyết định yêu cầu mỗi gia đình đóng góp 5.000 đồng để thành lập quỹ hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn.
c) Nam tham gia sinh hoạt chi đoàn tại trường theo lịch đã được lên kế hoạch.
d) Thầy chủ nhiệm giao nhiệm vụ cho Hùng tổ chức buổi sinh hoạt lớp vào cuối tuần, và mọi người đã nhiệt tình đóng góp ý kiến.
đ) Trong một trận bóng, các cầu thủ xảy ra xô xát trên sân và không tuân thủ các quyết định của trọng tài.
Trả lời:
- Những hoạt động thể hiện tinh thần dân chủ bao gồm:
+ (a) Học sinh có quyền đóng góp ý kiến và xây dựng kỉ luật trong chính ngôi trường mình học tập. Khi kỉ luật được các bạn đồng thuận và thực hiện, nó sẽ hiệu quả hơn.
+ (c) Nam thực hiện quyền tự do góp ý và tham gia sinh hoạt chi đoàn theo kế hoạch, thể hiện sự tôn trọng quyền dân chủ của mình.
+ (d) Thầy chủ nhiệm đã khuyến khích Hùng thực hiện vai trò trách nhiệm của mình trong lớp, cho phép các bạn tự do đóng góp ý kiến xây dựng lớp, qua đó thể hiện quyền dân chủ của mình.
5. Bài 2 trang 5-6 Giáo dục công dân 9
Bạn đồng ý hay không đồng ý với các quan điểm sau đây? Giải thích lý do của bạn.
a) Chỉ những người có chức vụ, quyền hạn mới cần thực hiện chí công vô tư;
b) Người sống chí công vô tư chỉ gây bất lợi cho bản thân;
c) Học sinh còn nhỏ tuổi không thể rèn luyện phẩm chất chí công vô tư;
d) Chí công vô tư là phẩm chất cao đẹp của công dân;
d) Chí công vô tư cần được thể hiện qua cả lời nói và hành động.
Trả lời:
- Đồng ý với quan điểm (d) và (đ).
- Không đồng tình với các quan điểm sau:
+ Quan điểm (a): Bởi vì chí công vô tư là phẩm chất đạo đức cần có của tất cả mọi người, không chỉ riêng ai.
+ Quan điểm (b): Người sống với chí công vô tư sẽ vì lợi ích của người khác, không ngại khó khăn hay khổ sở, từ đó mang lại lợi ích cho cộng đồng và xã hội.
+ Quan điểm (c): Phẩm chất chí công vô tư cần được rèn luyện từ khi còn nhỏ, thông qua từng hành động, lời nói và cử chỉ đối với chính mình và mọi người xung quanh.
6. Giáo dục công dân lớp 9 Bài 2: Tự chủ
Trả lời Gợi ý GDCD 9 Bài 2 trang 7:
a) Bà Tâm đã phản ứng như thế nào trước nỗi bất hạnh lớn của gia đình?
Trả lời:
+ Chăm sóc con một cách tận tâm và chu đáo trước các biến cố lớn của gia đình.
+ Luôn ở bên để động viên tinh thần con, giúp con không cảm thấy mặc cảm hay tự ti vì căn bệnh thế kỉ.
+ Chủ động giúp đỡ những người nhiễm HIV/AIDS hòa nhập cộng đồng và bắt đầu cuộc sống mới;
+ Khuyến khích và vận động gia đình của người nhiễm HIV/AIDS không phân biệt và xa lánh họ.
b) Theo em, bà Tâm là người như thế nào?
Trả lời:
Bà Tâm là một người mẹ hết lòng chăm sóc con, luôn giữ tinh thần lạc quan, không để bi quan và đau khổ làm mất đi sự vững chắc trong sự hỗ trợ của bà. Bà là nguồn động viên lớn giúp con trai vượt qua mặc cảm bệnh tật và tiếp tục sống một cách tích cực.
c) N đã từ một học sinh ngoan trở nên nghiện ngập và trộm cắp như thế nào? Nguyên nhân là gì?
Trả lời:
+ N đã kết thân với nhóm bạn xấu và bị lôi kéo vào các trò chơi không lành mạnh.
+ N đã lơ là học hành, thường xuyên trốn học, dẫn đến việc không đạt kỳ thi tốt nghiệp lớp 9.
+ N không tự nhìn nhận sai lầm để sửa chữa mà tiếp tục rơi vào con đường nghiện ngập.
+ Vì không có tiền để thỏa mãn nhu cầu ăn chơi và chích hút, N đã tham gia vào việc trộm cắp và bị bắt giữ.
→ N thiếu chính kiến và bản lĩnh, không chống chọi được với cám dỗ xung quanh. Điều này khiến N không nhận thức được hành vi và hậu quả của mình, không biết cách sửa chữa và tiếp tục sa ngã. Hành động của N gây ra hậu quả nghiêm trọng, làm cha mẹ buồn lòng và gây nguy hiểm cho xã hội.
d) Theo em, tính tự chủ được biểu hiện như thế nào?
Trả lời:
- Tự chủ thể hiện qua việc giữ bình tĩnh, không bị nóng vội hay hấp tấp; luôn thiết lập mục tiêu cho bản thân và duy trì chính kiến, tư duy tích cực và sáng suốt.
- Trong những lúc khó khăn, không để sợ hãi hay bi quan chi phối, mà luôn giữ tinh thần lạc quan và tìm cách giải quyết vấn đề.
đ) Tại sao con người cần phải có khả năng tự chủ?
Trả lời:
- Cuộc sống không phải lúc nào cũng tràn đầy niềm vui, hạnh phúc hay may mắn. Con người thường phải đối mặt với những tình huống khó khăn yêu cầu xử lý hợp lý, có đạo đức và sáng suốt.
- Đối với cá nhân: Tính tự chủ giúp ta tránh những sai lầm đáng tiếc, duy trì cái nhìn lạc quan trước khó khăn và tìm ra cách giải quyết hiệu quả.
- Đối với xã hội: Nếu mọi người đều biết kiểm soát hành vi của mình, hành xử vì lợi ích chung và không tham lam hay nóng nảy, xã hội sẽ trở nên tốt đẹp và nhân văn hơn.
7. Bài 2 trang 8 Giáo dục công dân lớp 9
Hãy kể một câu chuyện về một người có khả năng tự chủ.
Trả lời:
Em có thể chia sẻ những câu chuyện liên quan đến cuộc sống của mình hoặc những người xung quanh về việc thể hiện tính tự chủ.
8. Bài 2 trang 11 Giáo dục công dân lớp 9
Hãy mô tả một hành động của em thể hiện sự thực hiện tốt dân chủ và tôn trọng kỉ luật của trường học.
Trả lời:
- Ví dụ: Lắng nghe ý kiến của thầy cô và bạn bè, tuân thủ quy định của trường lớp. Tích cực tham gia và đưa ra ý kiến trong các hoạt động tập thể.
9. Bài 3 trang 6 Giáo dục công dân lớp 9
Em sẽ phản ứng như thế nào trong các tình huống sau (im lặng, phản đối hay đồng tình) và giải thích lý do của sự lựa chọn đó?
a) Em biết ông Ba đã làm nhiều việc không đúng, nhưng ông lại là ân nhân của gia đình em.
b) Em biết ý kiến của bạn Trung là đúng, nhưng lại bị phần lớn các bạn trong lớp phản đối.
c) Khi lựa chọn đại biểu cho Đại hội “Cháu ngoan Bác Hồ” của thành phố, một số bạn nhận thấy Trang hoàn toàn xứng đáng, nhưng lại không đồng ý đề cử Trang vì Trang thường xuyên chỉ trích khi các bạn có lỗi.
Trả lời:
- Trong trường hợp (a): Em sẽ phản đối. Mặc dù biết ơn ông Ba, nhưng em không thể chấp nhận hay đồng lõa với những hành vi sai trái của ông.
- Trong các trường hợp (b) và (c): Em sẽ trình bày quan điểm của mình với các bạn. Dù không đồng tình với bạn Trung và Trang, các bạn không nên để sự ích kỷ và sự chỉ trích cá nhân ảnh hưởng đến quyết định của mình.
→ Mọi người đều có những khuyết điểm và thiếu sót. Khi người khác chỉ ra, đó là cơ hội để chúng ta cải thiện và phát triển. Những ý kiến đúng đắn và có lợi cho tập thể cần được công nhận và khen thưởng. Do đó, chúng ta nên ủng hộ bạn Trung và Trang.
10. Bài 3 trang 8 Giáo dục công dân lớp 9
Vào Chủ nhật, Hằng được mẹ cho đi dạo phố. Trên đường đi, Hằng thấy nhiều bộ quần áo mới và yêu thích tất cả. Hằng liên tục yêu cầu mẹ mua cho mình, khiến mẹ cảm thấy rất khó chịu và buổi dạo phố không còn vui vẻ.
Em hãy đánh giá hành động của Hằng và đưa ra lời khuyên cho Hằng.
Trả lời:
- Hành động của Hằng cho thấy bạn chưa biết tự chủ và điều chỉnh sở thích của mình một cách hợp lý.
- Em khuyên Hằng nên giảm bớt yêu cầu và xin lỗi mẹ vì hành động không phù hợp. Đồng thời, hãy suy nghĩ kỹ lưỡng và chọn ra một món đồ yêu thích nhất để xin phép mẹ mua cho.
Giáo dục công dân lớp 9 Bài 3: Dân chủ và kỷ luật
Trả lời gợi ý GDCD 9 Bài 3 trang 10:
a) Hãy chỉ ra các chi tiết thể hiện sự phát huy dân chủ và thiếu dân chủ trong hai câu chuyện trên.
Trả lời:
- Các hành động thể hiện sự phát huy dân chủ trong lớp 9A:
+ Lớp tổ chức các cuộc thảo luận sôi nổi để xây dựng kế hoạch hoạt động chung.
+ Mỗi thành viên đều tham gia nhiệt tình và chủ động trong các hoạt động của lớp.
- Các hành động không thể hiện sự phát huy dân chủ trong công ty:
+ Công nhân không có cơ hội tham gia thảo luận hoặc đưa ra ý kiến về công việc với các cấp quản lý trong công ty.
+ Công nhân đã yêu cầu cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhưng giám đốc không đồng ý.
+ Giám đốc tự ý quyết định mọi vấn đề mà không lắng nghe ý kiến của công nhân cũng như không cải thiện điều kiện làm việc.
b) Phân tích sự kết hợp giữa biện pháp phát huy dân chủ và kỷ luật trong lớp 9A.
Trả lời:
- Các biện pháp dân chủ:
+ Tất cả mọi người cùng tham gia thảo luận và đưa ra ý kiến cho tập thể.
+ Mỗi cá nhân tự nguyện tuân thủ và góp sức xây dựng tập thể lớp.
- Các biện pháp kỉ luật:
+ Tất cả các bạn đều đồng thuận phương án hành động và tuân thủ quy định của lớp và trường.
+ Cùng nhau nhắc nhở và thúc đẩy để hoàn thành công việc một cách tốt nhất.
c) Hãy giải thích lợi ích của việc thực hiện dân chủ và kỉ luật trong lớp 9A dưới sự hướng dẫn của thầy giáo chủ nhiệm.
Trả lời:
- Lớp 9A đã thể hiện tinh thần đoàn kết mạnh mẽ; mọi vấn đề đều được giải quyết và kế hoạch của lớp đã thành công. Các bạn đều vui vẻ, tích cực, có trách nhiệm và quan tâm, hỗ trợ lẫn nhau hơn.
d) Hành động của ông giám đốc trong câu chuyện 2 đã gây ra hậu quả gì? Vì sao?
Trả lời:
- Hành động của ông giám đốc khiến công nhân cảm thấy không hài lòng, dẫn đến việc nhiều người rời bỏ công việc, làm giảm hiệu quả sản xuất và công ty chịu thiệt hại nghiêm trọng.
- Nguyên nhân là do hành động của ông giám đốc thiếu sự công bằng và minh bạch, không chú ý đến quyền lợi của người khác và lợi ích chung.
11. Bài 3 trang 11 Giáo dục công dân 9
Phân tích và chứng minh câu nói “Dân chủ và kỉ luật là sức mạnh của tập thể” như thế nào.
Trả lời:
- Dân chủ tạo điều kiện cho tất cả mọi người có cơ hội đóng góp ý kiến, từ đó góp phần xây dựng và củng cố sự phát triển của tập thể.
- Dân chủ mang lại sự công bằng, minh bạch, và tạo sự đồng thuận trong tập thể.
- Kỉ luật giúp duy trì sự đoàn kết và thống nhất, bảo đảm việc thực hiện dân chủ diễn ra hiệu quả.
- Sự kết hợp giữa dân chủ và kỉ luật tạo nên một tập thể mạnh mẽ và thống nhất.
12. Bài 4 trang 6 Giáo dục công dân 9
Hãy đưa ra một ví dụ về hành động thể hiện phẩm chất công bằng và vô tư của một bạn học, một thầy cô giáo hoặc người xung quanh mà bạn biết.
Trả lời:
(Học sinh có thể tự đưa ra ví dụ dựa trên kinh nghiệm và hiểu biết cá nhân)
13. Bài 4 trang 8 Giáo dục công dân 9
Hãy tự đánh giá xem bạn đã thể hiện tính tự chủ như thế nào. (Khi đối mặt với khó khăn, tranh cãi, hoặc xung đột, bạn có duy trì được sự bình tĩnh và thái độ lịch sự không? Khi bị dụ dỗ hoặc lôi kéo, bạn có bị ảnh hưởng không? v.v). Nêu một số tình huống yêu cầu tính tự chủ mà bạn có thể gặp phải (tại nhà, trường học, hoặc nơi công cộng) và dự đoán cách xử lý phù hợp.
Trả lời:
- Tự đánh giá: Tôi cho rằng mình là người có khả năng tự chủ tốt.
+ Khi gặp khó khăn, tôi không bao giờ nản lòng hay đổ lỗi cho hoàn cảnh mà luôn nghiêm túc nhìn nhận lại bản thân.
+ Khi xảy ra xung đột hay mâu thuẫn, tôi không để cảm xúc chi phối và luôn giữ sự bình tĩnh, lắng nghe và tìm cách giải quyết một cách hòa nhã.
+ Khi bị kẻ xấu dụ dỗ hoặc lôi kéo, tôi sẽ kiên quyết từ chối, giữ vững quan điểm của mình và khuyên nhủ họ không tiếp tục đi theo con đường sai trái.
- Một số tình huống cần thể hiện tính tự chủ của tôi:
+ Khi một bạn cùng lớp mời tôi trốn học để đi chơi điện tử, tôi đã cương quyết từ chối và khuyên bạn không nên làm như vậy.
+ Nếu có người lạ yêu cầu tôi mang một túi đồ nghi ngờ đến quán nước và hứa sẽ trả tiền, tôi sẽ từ chối ngay lập tức, thông báo cho cô giáo chủ nhiệm để cô nhắc nhở lớp và kể cho bố mẹ để nhận thêm lời khuyên.
14. Bài 4 trang 11 Giáo dục công dân 9
Theo bạn, học sinh cần làm gì để thực hiện tốt các nguyên tắc dân chủ và kỉ luật trong trường học?
Trả lời:
- Để thực hiện hiệu quả các nguyên tắc dân chủ và kỉ luật trong trường học, học sinh chúng ta cần:
+ Tuân thủ đầy đủ các quy định của nhà trường và lớp học.
+ Chủ động tham gia vào việc xây dựng kế hoạch lớp; có ý thức trong việc tạo dựng một tập thể lớp đoàn kết, mạnh mẽ và kỉ luật.
+ Cần chủ động học tập và rèn luyện, đồng thời đưa ra những nhận xét và đánh giá sáng suốt về các vấn đề chung của lớp và trường.
+ Phải có tinh thần trách nhiệm cao trong học tập và công việc, luôn đặt lợi ích tập thể lên hàng đầu.
>> Xem thêm chi tiết: GDCD 9 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân
