Giao thức Internet

Giao thức Internet (viết tắt: IP, có nghĩa là Internet Protocol) là một giao thức hướng dữ liệu dùng để truyền tải thông tin giữa các máy chủ trong mạng lưới chuyển mạch gói.

Dữ liệu trong mạng IP được truyền dưới dạng các gói tin (packet hoặc datagram). IP không yêu cầu thiết lập kết nối trước khi gửi gói tin từ một máy chủ đến máy khác chưa từng liên lạc trước đó.

IP cung cấp dịch vụ gửi dữ liệu không đảm bảo (hay còn gọi là cố gắng cao nhất), không đảm bảo về tính toàn vẹn của gói tin. Gói tin có thể bị thay đổi, đến không theo thứ tự, bị trùng lặp hoặc mất hoàn toàn. Nếu cần đảm bảo độ tin cậy, các giao thức khác sẽ đảm nhiệm việc đó.

Các thiết bị định tuyến liên mạng đảm nhiệm việc chuyển tiếp các gói tin IP qua các mạng liên kết dữ liệu kết nối với nhau. Do không có đảm bảo về việc gửi dữ liệu, các chuyển mạch gói thường có thiết kế đơn giản hơn. (Nếu mạng mất, thay đổi thứ tự hoặc làm hỏng nhiều gói tin, người dùng sẽ cảm thấy chất lượng mạng giảm sút. Đa số các thành phần mạng đều cố gắng ngăn chặn điều này. Vì thế, giao thức này còn gọi là cố gắng cao nhất. Tuy nhiên, khi lỗi xảy ra không thường xuyên, nó không ảnh hưởng đủ nghiêm trọng để người dùng nhận thấy.)

Trong mạng Internet hiện đại, IP là giao thức rất phổ biến. Giao thức tầng mạng chủ yếu ngày nay là IPv4, phiên bản thứ 4 của giao thức IP. IPv6 được đề xuất để thay thế IPv4: Internet đang dần cạn địa chỉ IPv4 vì IPv4 sử dụng 32 bit để đánh địa chỉ (tạo ra khoảng 4 tỷ địa chỉ); IPv6 dùng địa chỉ 128 bit, cung cấp tối đa khoảng 3.4×10 địa chỉ (xem bài về IPv6 để biết thêm chi tiết). Các phiên bản từ 0 đến 3 có giới hạn hoặc không được sử dụng. Phiên bản 5 dùng cho giao thức dòng (stream) thử nghiệm. Cũng có các phiên bản khác, nhưng chúng chủ yếu là giao thức thử nghiệm và không phổ biến.

Địa chỉ IP được phân chia thành 4 số, mỗi số từ 0 đến 255. Mỗi số được lưu trữ bởi 1 byte, nên IP có kích thước 4 byte, chia thành các lớp địa chỉ. Có 3 lớp chính là A, B, và C. Lớp A cung cấp khoảng 16 triệu địa chỉ, lớp B có 65536 địa chỉ. Ví dụ: Lớp B với địa chỉ 132.25 có tất cả các địa chỉ từ 132.25.0.0 đến 132.25.255.255. Hầu hết các địa chỉ lớp A thuộc về các công ty hoặc tổ chức. Một ISP thường sở hữu một số địa chỉ lớp B hoặc C. Ví dụ: Nếu địa chỉ IP của bạn là 132.25.23.24, bạn có thể xác định ISP của mình dựa trên địa chỉ IP đó (có IP là 132.25.x).

Trên Internet, mỗi người có một địa chỉ IP duy nhất đại diện cho chính họ, địa chỉ IP giúp các máy tính khác nhận diện các máy tính kết nối với nhau. Đây là lý do bạn có thể bị cấm trên IRC và là cách người ta tìm ra IP của bạn. Địa chỉ IP có thể dễ dàng bị phát hiện thông qua các cách sau:

• Bạn truy cập một trang web, IP của bạn sẽ bị ghi lại
• Trên IRC, bất kỳ ai cũng có thể lấy được IP của bạn
• Trên ICQ, mọi người có thể biết IP của bạn, ngay cả khi bạn chọn do not show IP, người ta vẫn có thể lấy được
• Nếu bạn kết nối với một ai đó, họ có thể dùng lệnh netstat –n để biết ai đang kết nối đến họ
• Nếu ai đó gửi cho bạn một email kèm mã java thu thập IP, họ cũng có thể tóm được IP của bạn
• Có thể sử dụng các phần mềm như tcpdump hoặc wireshark để xem gói tin IP và xác định IP của bạn

Định tuyến và địa chỉ IP

Một trong những khía cạnh phức tạp nhất của IP là việc phân bổ địa chỉ và định tuyến. Phân bổ địa chỉ bao gồm việc cấp địa chỉ IP cho các thiết bị đầu cuối, cùng với việc chia nhỏ và tổ chức các mạng con của địa chỉ IP. Định tuyến IP được thực hiện bởi tất cả các máy chủ, nhưng các thiết bị định tuyến liên mạng đóng vai trò quan trọng nhất. Những thiết bị này thường sử dụng các giao thức cổng trong (interior gateway protocol, viết tắt là IGP) hoặc các giao thức cổng ngoài (external gateway protocol, viết tắt là EGP) để quyết định cách chuyển tiếp các gói tin IP (IP datagram) qua các mạng kết nối bằng giao thức IP.

• Giao thức không kết nối
• Bộ giao thức TCP/IP (Internet protocol suite hoặc TCP/IP protocol suite)
• IPv4
• IPv6
• Địa chỉ IP
• Gói tin IP (IP packet)
• Cổng TCP và UDP
• IANA

Liên kết ngoài

• RFC 791, phiên bản HTML của RFC791
• Ủy ban Gán Số Internet (IANA)