Buzz
'Tôi cho rằng việc tiếp cận một cách cân bằng là phương pháp tốt nhất', CEO Volkswagen Mỹ Pablo Di Si chia sẻ với CNBC.
SỰ GIẢM NHIỆT CỦA ĐỒN ĐIỆN XE
Trong nhiều năm qua, ngành công nghiệp xe hơi trên toàn cầu đã trải qua thời kỳ 'mê mải về xe điện'. Trong giai đoạn đó, các nhà sản xuất xe đã đưa ra các dự đoán vô cùng lạc quan về doanh số xe điện, dự báo rằng nó sẽ tiếp tục tăng mạnh và đồng thời công bố các kế hoạch tham vọng liên quan đến xe điện.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư như ở phố Wall cũng đã tăng giá trị của các nhà sản xuất xe, cả những nhà sản xuất mới nổi lẫn lâu đời, khi họ thể hiện tầm nhìn rõ ràng về xe điện.
Tuy nhiên, sự nghiệp 'mê mải' về xe điện trong ngành xe đã trải qua giai đoạn đỉnh điểm và bắt đầu giảm dần. Nhiều thương hiệu như Mercedes, Volkswagen, General Motors đang xem xét việc trì hoãn kế hoạch của họ về xe điện.
Việc rút lui khỏi thị trường xe điện không chỉ áp dụng cho các nhà sản xuất ít nổi tiếng với dòng xe này, mà còn đối với Tesla. Cuối tháng 1, tỷ phú Elon Musk - CEO của Tesla - thừa nhận rằng 'chúng tôi đã giảm tốc độ rõ rệt' trong việc tăng trưởng. Riêng trong năm 2023, doanh số xe điện của Tesla chiếm đến 55% tổng số xe bán ra tại Mỹ.
Vision EQXX là ý tưởng mẫu xe điện của Mercedes, thử nghiệm nhiều giải pháp cho xe điện thương mại của hãng.
Giám đốc Vận hành Marin Gjaja của Ford cho biết: 'Những gì chúng tôi đã thấy trong năm 2021 và 2022 là giai đoạn tăng trưởng tạm thời, khi nhu cầu mua xe điện thực sự tăng cao. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng doanh số xe điện vẫn tiếp tục tăng, nhưng không theo tốc độ như đã thấy trong năm 2021 và năm 2022'.
Trong khi đó, việc tiếp cận với dòng xe hybrid (loại xe kết hợp cả động cơ đốt trong và mô tơ điện) có thể dẫn đến tương lai của xe điện, nhưng tốc độ chuyển đổi sẽ chậm hơn nhiều so với kế hoạch trước đó.
Một trong những hãng sản xuất ô tô lớn của Mỹ - Ford - đang tăng cường sản xuất và kinh doanh dòng xe hybrid. Đối với Ford, dòng xe này có thể giúp người dùng chuyển đổi sang việc sử dụng xe điện mà vẫn phù hợp với những ai chưa sẵn sàng sử dụng một mẫu xe điện thuần. Đồng thời, các xe hybrid cũng giúp Ford đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính.
Tương tự, tập đoàn ô tô General Motors từng được biết đến là nhà sản xuất truyền thống đầu tiên chuyển sang sản xuất xe điện, nhưng hiện tại họ cũng đã có kế hoạch sản xuất các mẫu xe Plug-in Hybrid (xe kết hợp điện và xăng, PHEV) bên cạnh xe điện thuần túy và xe xăng.
Hummer đã được tái sinh thành một mẫu SUV điện.
Một điều đáng lưu ý là các nhà sản xuất không chính thức bàn về việc thay đổi kế hoạch dài hạn, nhưng nếu để ý đến các thông báo gần đây về xe điện thì ngôn từ và thái độ của họ đã có sự thay đổi rõ rệt.
CEO Volkswagen Mỹ Pablo Di Si chia sẻ với CNBC: 'Tôi cho rằng cách tiếp cận cân bằng là phương pháp tốt nhất'. Ông cũng tiết lộ rằng đang thảo luận để đưa một số mẫu xe hybrid đến Mỹ sau khi chúng đã được bán ra tại châu Âu.
'NGÀNH Ô TÔ THẾ GIỚI ĐANG TRẢI QUA SỰ BIẾN ĐỘNG MẠNH MẼ'
Khi các nhà sản xuất lâu năm thay đổi thái độ đối với xe điện, liệu các start-up như VinFast hay Rivian cũng cần xem xét lại kế hoạch của mình?
VinFast được xem là nhà sản xuất ô tô đầu tiên trên thế giới ngừng sản xuất xe xăng để tập trung hoàn toàn vào việc phát triển ô tô điện. VinFast trước đây có 4 mẫu xe xăng khác nhau, gồm Fadil, Lux A2.0, Lux SA2.0 và President. Các mẫu xe này chủ yếu được bán tại Việt Nam, với một số lượng nhỏ được bán hoặc tặng cho các đối tác nước ngoài.
Tại thị trường ô tô Việt Nam, VinFast Fadil với giá cả phải chăng, trang bị tốt, được đánh giá cao về chất lượng xe đã liên tục chiếm ưu thế trong bảng xếp hạng doanh số. Cặp đôi Lux A2.0 và SA2.0 có giá cao hơn nhưng cũng được đánh giá rất cao về chất lượng xe so với giá tiền. Tuy nhiên, VinFast đã dừng sản xuất toàn bộ 4 mẫu này để tập trung vào việc sản xuất xe điện.
VinFast Fadil thường xuyên xuất hiện trong danh sách hàng đầu về doanh số tại Việt Nam.
Hiện nay, VinFast đưa ra thị trường một loạt sản phẩm xe điện đa dạng, từ xe máy điện, ô tô điện, đến cả xe buýt điện; thậm chí, một mẫu xe đạp điện trợ lực cũng đang được dự kiến để sản xuất trong tương lai gần. Những hành động này rõ ràng thể hiện quyết tâm của hãng trong việc điện hóa giao thông ở Việt Nam cũng như trên toàn cầu.
Tại một hội thảo gần đây, Chủ tịch VinFast - bà Lê Thị Thu Thủy - nhấn mạnh: 'Chúng tôi tin rằng có cơ hội để một công ty Việt Nam như chúng tôi trở thành một doanh nghiệp toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô đang trải qua biến đổi cấu trúc to lớn'.
Tuy nhiên, VinFast vẫn có cơ sở để tin tưởng vào thành công trong tương lai. Bà Lê Thị Thu Thủy cũng chia sẻ rằng tại Việt Nam, có đến 80% khách hàng VinFast chọn thuê pin, giúp giá xe điện không chênh lệch quá nhiều so với xe sử dụng động cơ đốt trong cùng phân khúc.
Phí thuê pin hàng tháng từ người dùng cũng là một nguồn thu ổn định cho VinFast. Trong báo cáo tài chính của họ năm 2023, VinFast nhấn mạnh rằng việc thuê pin 'có tiềm năng giúp tăng doanh số mạnh mẽ tại các thị trường mới'.
Chủ tịch VinFast: 80% khách hàng ưa chuộng dịch vụ thuê pin.
Chủ tịch VinFast cũng nhận định: 'Tất nhiên, lợi nhuận cũng quan trọng. Đã qua rồi thời điểm mọi người đầu tư vào các công ty xe điện chỉ vì bạn có một mẫu xe ý tưởng ấn tượng. [...] Tôi nghĩ giá cổ phiếu của các công ty xe điện đã giảm mạnh'.
Một trong những kế hoạch mà VinFast đặt làm ưu tiên trong tương lai là 'giảm chi phí nguyên liệu đầu vào xuống 40% trong 2 năm tới cho mỗi mẫu xe mới, thông qua các giải pháp kỹ thuật [...] và bằng cách đa dạng hóa nguồn cung'.
TOYOTA ĐẠT LỢI NHUẬN KHỔNG LỒ MẶC DÙ KHÔNG SẢN XUẤT XE ĐIỆN
Nếu các nhà sản xuất ô tô, bao gồm cả các start-up như VinFast, Rivian, và các nhà sản xuất truyền thống như Ford, General Motors, hướng tới Toyota, có lẽ họ cần xem xét lại kế hoạch sản xuất xe điện và cân nhắc thêm về dòng xe xăng hoặc xe hybrid.
Toyota vẫn là nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới trong năm 2023 khi đã bán ra hơn 11 triệu chiếc - gấp 6 lần so với Tesla. Đáng chú ý, Toyota hiện có hơn hai mươi mẫu xe hybrid, chiếm gần 30% tổng doanh số của hãng trong năm ngoái.
Toyota bZ4X - mẫu xe điện đầu tiên mang thương hiệu Toyota. Ảnh: Max Edleston / Autocar
Trong 2 tháng gần đây tại Mỹ, doanh số của Toyota đã tăng 20% với dòng xe hybrid và PHEV tăng 83%.
Trong 9 tháng từ tháng 4/2023, Toyota đã ghi nhận 27 tỷ USD lợi nhuận, gần gấp đôi so với cùng kỳ trước đó. Trong khi đó, Tesla chỉ có 15 tỷ USD lợi nhuận trong năm 2023 - tăng 19% so với năm 2022.
Các nhà đầu tư cũng nhanh chóng nhận ra điều này. Giá cổ phiếu Tesla từng đạt đỉnh vào tháng 11/2021, khiến Tesla trở thành công ty có vốn hóa lên tới 1,2 nghìn tỷ USD, nhưng giờ đây đã giảm xuống dưới một nửa con số đó - chủ yếu là doanh số tăng chậm và biên lợi nhuận mỗi xe giảm. Trong khi đó, giá trị của Toyota tăng khoảng 1/3, lên khoảng 400 tỷ USD.
Dòng xe hybrid chiếm gần 30% doanh số của Toyota.
Tỷ phú Elon Musk - CEO Tesla - luôn không ủng hộ xe hybrid, một dòng xe mà Toyota đã tiên phong phát triển. Trong một phỏng vấn nhiều năm trước, Elon Musk cho rằng xe hybrid giống như sinh vật lưỡng cư thời tiền sử chuyển từ đại dương lên cạn; đã có nhiều, nhưng dần dần đã tiến hóa thành sinh vật trên cạn - ý nói xe hybrid chỉ ở giai đoạn quá độ, sẽ dần chuyển sang xe điện hoàn toàn.
Tại Toyota, chiến lược đa dạng sản phẩm luôn được theo đuổi, với việc cung cấp nhiều loại xe giảm phát thải carbon thay vì tập trung vào một dòng xe cụ thể nào đó.
Toyota hiện chỉ có 2 mẫu xe điện phổ biến (thực tế là một mẫu, nhưng được bán dưới hai thương hiệu Toyota và Lexus; không tính một mẫu do liên doanh với Trung Quốc phát triển riêng cho thị trường này). Ngoài ra, Toyota cũng có xe chạy bằng năng lượng hydro, từng lập kỷ lục của Guinness với quãng đường gần 1.400 km khi nạp đầy hydro.
Phó Giám đốc điều hành Toyota Bắc Mỹ Jack Hollis nói: 'Chúng tôi không phủ nhận tầm quan trọng của xe điện trong việc giảm phát thải carbon. Xe điện thật sự có vai trò quan trọng. Nhưng xe điện chỉ là một phần của giải pháp, và nhiều khách hàng muốn có sự lựa chọn - từ xe hybrid thông thường, PHEV đến xe điện thuần túy'.
