Gió se lạnh đầu đông - Tả Thạch Lam bao gồm tóm tắt nội dung chính, phân tích cấu trúc, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng bối cảnh sáng tạo, quá trình sáng tác và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tạo theo phong cách nghệ thuật giúp học sinh nắm vững môn văn lớp 6
Tác giả
1. Tiểu sử
- Thạch Lam (1910 – 1942) sinh ra và học tập tại Hà Nội nhưng từ nhỏ đã sống ở thị trấn Cẩm Giàng - Hải Dương.
- Sau khi đỗ Tú tài, ông dừng lại học và tham gia vào việc làm báo với anh trai và gia nhập Tự lực văn đoàn.
- Là người thông minh, điềm đạm, trầm tĩnh, hiền lành và rất tinh tế.
2. Sự nghiệp văn học
a. Quan điểm sáng tác
Theo quan điểm của Thạch Lam, văn chương là một loại năng lượng cao và có ảnh hưởng sâu sắc đến tư duy và tình cảm của con người. Ông nói: “Đối với tôi, văn chương không chỉ là cách để người đọc thoát khỏi thực tại hoặc quên điều gì đó, mà nó còn là một loại năng lượng cao và mạnh mẽ chúng ta sở hữu, để tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối và tàn bạo, làm cho tâm hồn con người trở nên trong sáng và phong phú hơn'.
b. Các tác phẩm đáng chú ý
- Ông để lại những tác phẩm đáng chú ý như: “Gió đầu đông” (1937), “Nắng trong khu vườn” (1938), “Sợi tóc” (1942), “Một ngày mới” (1939), “Theo dòng” (1941), “Thủ đô Hà Nội qua những con phố” (1943), ...
c. Phong cách nghệ thuật
- Ông thường tập trung vào cuộc sống khó khăn của dân thành thị nghèo và vẻ đẹp tinh tế của cuộc sống hàng ngày.
- Cốt truyện đơn giản hoặc không có cốt truyện.
- Thạch Lam khám phá sâu hơn vào tâm trạng của nhân vật.
- Có sự kết hợp hoàn hảo giữa hiện thực và lãng mạn, tự sự và trữ tình.
Tác phẩm
1. Tổng quan
a. Nguồn gốc
- Trích từ tập Gió đầu đông, xuất bản trong Bộ Văn chương Tự lực văn đoàn, tập ba, NXB giáo dục, Hà Nội, 2001.
b. Cấu trúc: 3 phần
+ Phần 1 (Từ đầu tới chập mắt ướt): Mô tả sinh hoạt gia đình Sơn vào mùa đông gió.
+ Phần 2 (Sau đó ấm áp và vui vẻ): Sơn và Lan vui đùa và chia sẻ áo ấm cho Hiên.
+ Phần 3 (Phần còn lại): Lo lắng của Sơn và mẹ Hiên trả lại chiếc áo.
c. Tóm tắt
Một ngày đầu đông, Lan và Sơn ra chợ cùng bạn bè. Một số trẻ em nghèo lại đến, ngạc nhiên nhìn những chiếc áo mới của Sơn. Bạn bè của Sơn mặc đồ cũ, da tối màu. Trong khi đó, Hiên, con gái của hàng xóm, chỉ mặc một chiếc áo rách, run rẩy đứng ngoài cột. Khi Hiên nói 'hết áo rồi, chỉ còn cái áo này', Sơn nhớ ra rằng mẹ Hiên rất nghèo. Sơn cảm thấy thương xót và nói với Lan. Sau đó, Lan vui mừng chạy về nhà lấy chiếc áo bông của em Duyên cho Hiên... Bà già biết chuyện. Hai anh em Sơn và Lan lo lắng về mẹ và chỉ về nhà khi trời đã tối. Mẹ Hiên trả lại chiếc áo. Mẹ Sơn cho mẹ Hiên mượn năm đồng để mua chiếc áo cho con. Bà ôm hai con vào lòng và nói: 'Hai con quá dễ thương, dám tự do lấy áo cho người khác, không sợ mẹ mắng chứ?'
d. Thể loại: truyện ngắn.
e. Phong cách biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm.
2. Giá trị về nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị về nội dung
Thạch Lam ca ngợi lòng nhân ái và sự giúp đỡ lẫn nhau trong hoàn cảnh khó khăn qua câu chuyện về việc cho và mượn áo.
b. Giá trị nghệ thuật
Nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các phương pháp tạo sự đối lập, miêu tả tâm lý xuất sắc.