Giới Monera

Giới Monera (Monera) là một trong năm giới trong hệ thống phân loại sinh học. Đây là nhóm sinh vật nhỏ bé có kích thước vi mô (từ 1-3μm) với cấu trúc tế bào nhân sơ, được xem là nhóm sinh vật cổ xưa nhất, xuất hiện khoảng 3,5 tỷ năm trước. Chúng phân bố rộng rãi trong đất, nước, không khí và có nhiều cách thức dinh dưỡng khác nhau như hoá tự dưỡng, hoá dị dưỡng, quang tự dưỡng và quang dị dưỡng. Một số vi khuẩn có khả năng ký sinh trong cơ thể khác. Nhiều vi khuẩn chứa sắc tố quang hợp như diệp lục, chẳng hạn như vi khuẩn lam có khả năng tự dưỡng quang hợp giống như thực vật.

Giới Monera bao gồm hầu hết các sinh vật với cấu trúc tế bào nhân sơ, vì vậy nó còn được gọi là Prokaryota hoặc Prokaryotae. Trước khi giới này được xác định, các sinh vật thuộc nhóm này đã được phân loại vào hai ngành riêng biệt của thực vật: Schizomycetes (vi khuẩn) đã được coi là nấm, và Cyanophyta được xem là tảo lục-lam. Hiện nay, nhóm vi khuẩn lam được xem là một phần của vi khuẩn, và không còn liên quan gần gũi với thực vật, nấm hay động vật.

Các phân tích chuỗi DNA và RNA gần đây cho thấy có hai nhóm chính của sinh vật nhân sơ là vi khuẩn (Bacteria) và vi khuẩn cổ (Archaea), chúng không có mối quan hệ gần gũi hơn so với mối quan hệ của từng nhóm với sinh vật nhân chuẩn (Eukaryota/Eukarya). Vì vậy, Monera đã được chia thành Archaea và Bacteria, dẫn đến hệ thống sáu giới và ba vực hiện nay. Các sơ đồ phân loại mới hiện không còn sử dụng Monera, mà coi Bacteria, Archaea và Eukarya là ba vực tách biệt.

Quá Trình Lịch Sử

Truyền thống phân loại sinh vật chia chúng thành động vật, thực vật và khoáng vật, như trong Systema Naturae. Sau khi kính hiển vi được phát minh, các nhà khoa học đã cố gắng phân loại vi sinh vật vào giới thực vật hoặc động vật. Vào năm 1866, Ernst Haeckel đề xuất hệ thống ba giới với Protista là giới mới, bao gồm nhiều vi sinh vật. Ông cũng giới thiệu một giới mới gọi là Monera (từ tiếng Hy Lạp: μονήρης, moneres, nghĩa là đơn giản), chứa các nhóm vi khuẩn như Vibrio. Protista của Haeckel bao gồm các sinh vật nhân chuẩn hiện nay gọi là sinh vật nguyên sinh. Tuy nhiên, giới Protista của Haeckel sau này được xem là quá đa dạng để coi là một giới thực sự.

Năm 1969, Robert Whittaker giới thiệu hệ thống năm giới để phân loại sinh vật. Trong hệ thống này, phần lớn sinh vật đơn bào được xếp vào Monera (nhân sơ) hoặc Protista (nhân chuẩn). Ba giới còn lại là Fungi, Animalia và Plantae, tất cả đều có nhân chuẩn.

Phân Loại Monera

Dựa trên nghiên cứu phân tử về sự phát sinh loài, Carl Woese đã đề xuất rằng sinh vật nhân sơ (Monera) được chia thành hai nhóm chính: Bacteria và Archaea. Theo lý thuyết phân loại do Woese đề xuất vào năm 1990, cả ba giới sinh vật đều có nguồn gốc từ một tổ tiên chung, và đây là mô hình phổ biến nhất hiện nay. Phiên bản hiện đại của mô hình này, gọi là 'Cây phát sinh loài toàn cầu và sinh vật nhân chuẩn' dựa trên rDNA 16s, được thể hiện trong Dự án Cây Sự Sống.

Vi khuẩn và Vi khuẩn Cổ

Sự khác biệt chính giữa vi khuẩn thực sự (Eubacteria) và vi khuẩn cổ (Archaebacteria) nằm ở môi trường sống của chúng. Vi khuẩn thực sự chủ yếu sống trong môi trường xung quanh con người, như Escherichia coli và các loài trong chi Salmonella. Ngược lại, vi khuẩn cổ thường sống trong các điều kiện cực kỳ khắc nghiệt, như suối nước nóng có độ axit cao hoặc các vùng sâu dưới lớp băng Bắc Cực. Các nhóm này đã được tái phân loại thành Bacteria và Archaea.

Khái Quát

• Sinh vật nhân sơ
• Cấu trúc tế bào vi khuẩn
• Giới (sinh học)
• Sinh vật nội cộng sinh
• Cộng sinh gen

Liên kết bên ngoài

• Tiến hóa của vi khuẩn Lưu trữ ngày 08-05-2006 tại Wayback Machine của Carl Woese (1987). Woese đã xem xét lại các bước lịch sử dẫn đến việc sử dụng thuật ngữ 'Monera' và sự hủy bỏ nó sau này (toàn văn tiếng Anh trực tuyến). Entrez Pubmed 2439888