Giới thiệu cấu trúc của bài thơ Bạch Đằng Giang Phú

Yêu cầu: Trình bày cấu trúc của bài thơ Bạch Đằng Giang Phú

I. Dàn bài: Trình bày cấu trúc của bài thơ Bạch Đằng Giang Phú

1. Khởi đầu

* Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm

· Tác giả Trương Hán Siêu: Một danh nhân văn hoá với tài năng vượt trội

· Tác phẩm 'Bạch Đằng giang phú' - Một bản tình ca về dòng sông Bạch Đằng

· Tổng quan về thể loại thơ phú: Thơ phú là dạng văn bản kết hợp giữa thơ và văn xuôi, thường mô tả cảnh vật, phong tục, sự kiện hoặc trò chuyện cuộc sống

· Mở đoạn: Bắt đầu từ câu 'Khách có kẻ' đến câu 'Tiếc thay dấu vết luống còn lưu'. Đoạn này tả sự ham mê du ngoạn và lòng kiêu hãnh của những người đi khám phá cùng lúc thể hiện tâm trạng lịch sử của nhân vật khi du ngoạn trên dòng sông Bạch Đằng

· Phần giải thích: Bắt đầu từ câu 'Bên sông bô lão hỏi' đến câu 'Nghìn xưa ca ngợi', đây là đoạn nhấn mạnh vào việc giải thích và minh họa thêm cho ý nghĩa của phần mở đầu. Trong đoạn này, nhân vật bô lão kể cho nhân vật khách nghe về các sự kiện lịch sử trên sông Bạch Đằng, tạo nên bối cảnh hùng vĩ và đặc biệt của địa danh này trong lịch sử

· Phần nhận xét: Đoạn văn từ 'Tuy nhiên' đến 'Nhớ người xưa chừ lệ chan' là phần bình luận của các nhà hiền triết, đặt nặng vào vai trò của con người

· Phần kết thúc: Đoạn từ câu 'Rồi vừa đi vừa ca rằng' đến hết bài là phần cuối cùng của bài phú, bao gồm cả tổng kết của các nhân vật hiền triết và kết luận của tác giả về tình hình phát triển của đất nước

3. Kết luận

* Tổng hợp nội dung và nghệ thuật

· Tóm tắt nội dung:

· Tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc

· Ca ngợi truyền thống anh hùng kiên cường và đạo lý nhân nghĩa

· Nghệ thuật: Đỉnh cao của văn học thể phú trong thời trung đại

II. Ví dụ: Trình bày các phần của bài Bạch Đằng Giang Phú

Trương Hán Siêu là một nhà văn vĩ đại thời Trần với tri thức sâu rộng và phẩm chất thẳng thắn. Ông chỉ sở hữu một số ít tác phẩm văn học nhưng trong số đó có kiệt tác nổi tiếng 'Bạch Đằng giang phú' - một bức tranh văn chương hùng vĩ từ xa xưa vẫn được người dân truyền miệng qua thế hệ.

Thể loại phú là một dạng văn xuôi hoặc văn ngắn có cấu trúc vần chữ, thường mô tả cảnh vật, tập tục, sự kiện hoặc chia sẻ những câu chuyện cuộc sống. 'Bạch Đằng giang phú' là một ví dụ xuất sắc về thể loại phú cổ, được viết ra dưới tác động của cảm xúc hùng hồn và bi tráng, với cấu trúc gồm bốn phần chính: Mở đoạn, Giải thích, Bình luận và Kết luận. Hãy cùng khám phá các phần này trong bài 'Bạch Đằng giang phú'.

Phần khởi đầu

Kết nối với đoạn văn từ câu mở đầu 'Hành khách đã tới' cho đến câu 'Buồn bã nhớ nhớ về những dấu tích xa xưa', phần này khắc họa lòng đam mê du ngoạn và lòng dũng cảm của kẻ khách trong chuyến du hành trên dòng sông Bạch Đằng. Tác giả chính là nhân vật khách, sử dụng lối viết chủ - khách phổ biến trong văn phong phú. Mở đầu bài phú, tác giả đề cập đến niềm đam mê du ngoạn và khẳng định lòng anh hùng bất diệt vẫn còn nguyên trong trái tim mỗi người. Kẻ khách du ngoạn với tâm hồn tự do, hào phóng và thong dong, hành trình đi qua các danh lam thắng cảnh ở Trung Quốc (Nguyên, Tương, Vũ Huyệt, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt, Đầm Vân Mộng) và Việt Nam (Đại Than, Đông Triều, Bạch Đằng). Cảnh vật thiên nhiên trên dòng sông Bạch Đằng vừa mang vẻ đẹp hùng vĩ, uy nghi và hoang sơ, u buồn nhưng cũng đầy lãng mạn, ý nghĩa. Tình cảm của nhân vật khách trên dòng sông đượm nỗi buồn, tiếc nuối sâu sắc về những người đã khuất, về sự thay đổi của thế giới xung quanh.

Phần diễn giải

Đoạn văn từ câu 'Dọc bên sông bô lão nói' cho đến câu 'Hôm nay vẫn hô vang', phần này giải thích và mô tả thêm về chủ đề được giới thiệu trong phần mở đầu. Trong đoạn này, nhân vật bô lão kể cho nhân vật khách nghe về những trang sử lịch sử hoành tráng và những trận chiến hào hùng trên dòng sông Bạch Đằng trong quá khứ. Những nhân vật bô lão có thể là có thật hoặc có thể là tưởng tượng, nhằm tăng cường tính khách quan của những minh chứng lịch sử. Các trận đánh lừng lẫy được kể như: chiến thắng của Ngô Quyền trước quân Nam Hán, trận thua của Hoằng Tháo dưới sông và sự bắt giữ của Ô Mã. Không khí của chiến trường xưa với những cuộc chiến địa kỹ thuật và tinh thần, tấn công mạnh mẽ của quân nhà Trần được mô tả thông qua ngôn từ sống động, lời lẽ trang trọng.

Phần nhận xét

Trải dài từ câu 'Tuy nhiên' tới câu 'Nhớ người xưa chừ lệ chan', đoạn này là phần bàn luận của các người trưởng lão, nhấn mạnh vào vai trò của con người, đặc biệt là công lao của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn trong chiến thắng cho dân tộc. Các người trưởng lão chỉ ra rằng nguyên nhân của chiến thắng bao gồm: 'đất trời tạo điều kiện khắc nghiệt', 'nhân tài bảo vệ cuộc sống', 'đại vương giữ cho kẻ thù dễ chịu' hoặc nói cách khác, ba yếu tố làm nên chiến thắng chủ yếu là thiên thời, địa lợi và nhân hòa, trong đó vai trò của con người là quan trọng nhất. Họ cũng nhấn mạnh vào sức mạnh và tài năng của Trần Hưng Đạo, so sánh với các anh hùng trong quá khứ để làm nổi bật tư tưởng nhân văn cao quý.

Phần kết

Phần này là phần cuối cùng của bài phú, từ câu 'Rồi vừa đi vừa ca rằng' tới hết bài. Trong phần này, bao gồm cả lời tổng kết của những người trưởng lão và phần kết luận của tác giả về tình trạng suy thoái và thịnh vượng của đất nước. Những người trưởng lão ca ngợi hình ảnh của sông Bạch Đằng là biểu tượng của lịch sử, là niềm tự hào của quê hương, đồng thời sử dụng quy luật tự nhiên để mô tả quy luật của con người, nhấn mạnh rằng sông nào cũng cuối cùng sẽ dẫn vào biển, kẻ bất lương sẽ phải chịu trận, kẻ anh hùng sẽ trở thành huyền thoại. Khách hàng ca ngợi tài năng và phẩm hạnh của hai vị thánh quân, khen ngợi sự anh minh của sông Bạch Đằng, khẳng định sự bình yên của dân tộc.

Vậy là, thông qua các phần của bài 'Bạch Đằng giang phú', chúng ta cảm nhận được lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc không gì sánh kịp trước thành tựu trên sông Bạch Đằng, tiếng vang của sự ca ngợi truyền thống anh hùng kiên cường của dân tộc, và vai trò của con người trong cuộc chiến lịch sử. Bài phú đã thực sự trở thành đỉnh cao nghệ thuật của thể loại văn học phú trong thời Trung đại với bố cục rành mạch, hình ảnh nghệ thuật sống động, ngôn từ mềm mại, tráng lệ và sâu sắc.