Glycogen

Glycogen là một đại phân tử polysaccharide đa nhánh của glucose có vai trò làm chất dự trữ năng lượng trong cơ thể động vật và nấm. Cấu trúc polysaccharide đại diện cho dạng lưu trữ chính của glucose trong cơ thể.

Ở người, glycogen được hình thành và tích trữ chủ yếu trong các tế bào của gan và cơ hiđrat hóa với ba hoặc bốn phần nước. Chức năng của glycogen là một nguồn phụ dự trữ năng lượng lâu dài, với nguồn dự trữ chính là chất béo nằm trong mô mỡ. Glycogen ở cơ chuyển hóa thành đường glucose bởi các tế bào cơ, và glycogen ở gan chuyển hóa thành glucose được sử dụng cho toàn bộ hệ thống cơ thể bao gồm hệ thần kinh trung ương.

Glycogen giống như tinh bột, là một polime glucose chức năng dự trữ năng lượng trong thực vật. Cấu trúc của nó tương tự amylopectin (một thành phần của tinh bột), nhưng có nhiều nhánh hơn và xếp sát nhau hơn so với tinh bột. Cả hai đều là bột trắng khi khô. Glycogen có dạng hạt trong các tế bào gan và tế bào mô, đóng vai trò quan trọng trong chu trình glucose. Nguồn năng lượng từ glycogen có thể nhanh chóng chuyển hóa thành glucose để đáp ứng nhu cầu ngay lập tức của cơ thể, mặc dù lượng tích trữ này ít hơn so với triglyceride (lipid) dự trữ năng lượng.

Trong gan, glycogen chiếm 5 đến 6% trọng lượng tươi của nó (khoảng 100–120 g ở người lớn). Chỉ glycogen trong gan là nguồn năng lượng dự trữ cho các cơ quan khác. Trong các cơ, glycogen chiếm tỷ trọng thấp hơn (khoảng 1-2% khối lượng cơ). Lượng glycogen trong cơ thể—đặc biệt là trong gan, cơ và hồng cầu—phụ thuộc chủ yếu vào hoạt động thể chất, tốc độ trao đổi chất cơ bản và thói quen ăn uống. Thận có một lượng nhỏ glycogen, và ít hơn nữa trong các tế bào thần kinh đệm (Neuroglia cells) ở não và bạch cầu. Tử cung cũng tích lũy glycogen trong thai kỳ để nuôi dưỡng phôi.

Cấu trúc

Glycogen là một sinh học phân nhánh polyme chứa các chuỗi thẳng của glucose, với mỗi 8 đến 12 phân tử glucose có một chuỗi nhánh. Glucose được liên kết thẳng với nhau qua liên kết glycosidic α(1→4) từ một glucose đến glucose tiếp theo trên chuỗi chính. Các nhánh kết nối với chuỗi chính thông qua liên kết glycosidic α(1→6) giữa glucose đầu tiên của nhánh mới với glucose trên chuỗi chính.

Khi tổng hợp thành glycogen, mỗi hạt glycogen có một protein glycogenin nằm ở trung tâm.

Glycogen trong cơ, gan và tế bào mỡ được lưu giữ dưới dạng hydride hóa, kèm theo kali (0,45 mmol K/g glycogen) và khoảng 3 đến 4 phần nước.

Liên kết ngoài

• Phát hiện glycogen bằng kỹ thuật Periodic Acid Schiff Staining Lưu trữ 2007-01-27 tại Wayback Machine
• Bệnh lưu trữ glycogen - Trang web bệnh McArdle's Disease