Gỗ lim

Gỗ lim là tên chung dùng để chỉ nhiều loại gỗ khác nhau như lim xanh, lim xẹt (lim vàng), hoặc các giống lim nhập khẩu như lim Lào, lim Nam Phi, và lim Ghana.

Trong cách sử dụng cụ thể hơn, gỗ lim thường được nhắc đến như là Erythrophleum fordii (lim xanh), thuộc họ Fabaceae, chi Erythrophleum, nằm trong nhóm gỗ tứ thiết bao gồm đinh, lim, sến, táu.

Đặc tính

Gỗ lim xanh (hay còn gọi là lim ta) có lớp dác màu xám nhạt, gỗ non có màu vàng nâu và khi già có màu vàng đen. Lõi gỗ mới chặt có màu xanh vàng, sau đó chuyển thành nâu sẫm. Nếu để lâu hoặc ngâm trong bùn, gỗ có thể chuyển thành màu đen. Gỗ có độ bóng nhẹ, dăm thô và thớ gỗ xoắn chéo rất đẹp.

Tỷ trọng gỗ là 0,947 (với 15% độ ẩm), lực kéo ngang thớ đạt 29 kg/cm2, lực nén dọc thớ là 608 kg/cm2, khả năng oằn 1,546 kg/cm2, và hệ số co rút từ 0,47 đến 0,61.

Ứng dụng

Gỗ lim nổi bật với tính chất cứng cáp, bền bỉ, nặng và chống mối mọt, thường được sử dụng trong xây dựng kiến trúc (như cột, kèo, xà và các cấu kiện trong công trình cổ), xây dựng công trình thủy lợi, cầu cống, đóng tàu thuyền, làm sàn gỗ, tà vẹt, và đồ trang trí nội thất.

Gỗ lim không bị biến dạng, cong vênh hay nứt nẻ do ảnh hưởng của thời tiết, vì vậy rất được ưa chuộng để làm cửa, lát sàn nhà, cầu thang và các đồ gia dụng.

Đặc biệt, gỗ lim có những đường vân xoắn rất đẹp và ấn tượng.

Gỗ lim không chịu được độ ẩm, vì vậy khi sử dụng gỗ trong môi trường ẩm, cần phải có biện pháp xử lý chống ẩm.

Thêm vào đó, gỗ lim rất nặng, điều này gây khó khăn trong việc khai thác, vận chuyển và lắp đặt các sản phẩm làm từ gỗ này.

Những điều cần chú ý khi tìm hiểu về gỗ lim

Người Việt xưa thường không ưa dùng gỗ lim để làm giường có thể vì hai lý do sau:

• Quan niệm về độc tố: Trong quá trình chế biến gỗ, người thợ có thể bị dị ứng, hắt hơi hoặc mẩn ngứa. Tuy nhiên, điều này có thể không chính xác vì gỗ lim rất cứng, khi cưa, mạt gỗ thường rất nhỏ và sắc, bay trong không khí gây ra các triệu chứng trên. Các sản phẩm đã qua xử lý thì không gặp vấn đề này.
• Quan niệm tâm linh: Các loại gỗ như đinh, sến, táu, lim thường được sử dụng trong các công trình tôn giáo như đình, chùa. Khi những công trình này bị phá hủy, các loại gỗ này có thể bị lạm dụng. Việc sử dụng gỗ từ những công trình tôn giáo để làm đồ gia dụng có thể không tốt cho người sử dụng. (Lưu ý: Không chỉ gỗ lim, mà các loại gỗ quý khác như căm xe, gõ, táu, đinh, sến cũng có thể được sử dụng trong các công trình tôn giáo tùy vào vùng miền.)

Phế phẩm

Nấm lim xanh, với tên khoa học Ganoderma Lucidum (Leyss. Ex Fr.) Karst., còn được gọi là Polyporum lucidus W. Curt., thuộc họ Nấm Lim (Ganodermataceae), phát triển trên gỗ lim đã mục nát, được nghiên cứu vì khả năng điều trị ung thư

Ghi chú

• 1900 loài thực vật có giá trị ở Việt Nam. Nhà xuất bản Thế giới, trang 98.