Góc giải ngố: Đừng nhầm lẫn giữa Apple Intelligence và ChatGPT

ChatGPT là một phần của các tính năng trí tuệ nhân tạo mới của Apple, nhưng không giống như Apple Intelligence.

Tại WWDC24, Apple đã giới thiệu AI của riêng họ với tên gọi là Apple Intelligence. Cuối sự kiện, họ cũng công bố sự xuất hiện của ChatGPT phiên bản GPT-4o trên các nền tảng iOS 18, macOS Sequoia và iPadOS 18. Liệu Apple Intelligence và Siri mới có phải chỉ là phiên bản tùy chỉnh của OpenAI không? Và liệu những gì mà Apple tạo ra có phải là một phiên bản khác biệt của Galaxy AI hay Copilot không?

Apple Intelligence khác gì với Galaxy AI hay Copilot?

Mặc dù Apple đã có sự tham gia trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo từ lâu với các chip NPU riêng, nhưng khi nói về AI, họ có vẻ như đã tụt lại phía sau.

Trong khi Microsoft đầu tư 10 tỷ USD vào OpenAI để thúc đẩy sự phát triển của AI và tạo lợi thế cho Copilot, theo Bloomberg, Apple dường như chỉ tăng tốc nghiên cứu AI của mình vào cuối năm ngoái, đầu tư 1 tỷ USD mỗi năm cho AI.

Nếu nhìn vào thời điểm phát hành AI, Apple rõ ràng đã ở sau Samsung khi công ty Hàn Quốc hợp tác chặt chẽ với Google cho các tính năng Galaxy AI, Apple cũng đi sau Microsoft trong việc mang AI đến laptop khi mà Windows từ năm trước đã đẩy mạnh Copilot đến người dùng.

Tuy nhiên, như Craig Federighi, Phó chủ tịch cấp cao về Kỹ thuật Phần mềm của Apple đã cho thấy tại hội nghị rằng, Apple không quan tâm đến cách áp dụng điển hình mà các hãng khác đã làm với AI. Apple không muốn AI chỉ là một thứ được áp dụng trên bề mặt. Công ty muốn xây dựng một mô hình trí thông minh từ trung tâm iPhone, iPad và Mac, một AI được cá nhân hóa tốt nhất có thể dựa trên thói quen và hoạt động của người dùng.

Nói như vậy, nhưng nhìn vào một số khả năng của Apple Intelligence mà công ty thể hiện tại WWDC24 như tích hợp vào trợ lý ảo Siri, tóm tắt tin nhắn, gợi ý soạn thảo, thì chúng nhìn chung cơ bản không khác gì những công ty khác đã làm. Tuy nhiên, khi Kelsey Peterson, giám đốc mảng Machine Learning và AI tại Apple, trình bày một bản demo trong sự kiện, tôi đã thấy rõ sự khác biệt về khả năng giữa Apple Intelligence và các AI phổ từ đối thủ.

Peterson hỏi 'Siri, khi nào chuyến bay của mẹ tôi đáp' và không chỉ đơn giản là đưa ra câu trả lời, Siri đã tham khảo chéo các chuyến bay tìm thấy trong email, sau đó theo dõi chuyến bay trực tuyến để điều chỉnh lịch đáp nếu có delay. Tiếp theo, khi hỏi Siri về kế hoạch ăn trưa, dù Peterson đang không vào ứng dụng ghi chú nhưng Siri vẫn tìm thấy nơi dùng bữa được người mẹ được gửi trong một tin nhắn văn bản. Sau đó, khi được hỏi 'Sẽ mất bao lâu để chúng tôi đến đó từ sân bay?' một bản đồ bật lên với thông tin về tình trạng giao thông.

Thoạt nhìn, những điều này không có gì ấn tượng khi nói đến công nghệ mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Đây là những câu hỏi đơn giản và câu trả lời hoàn toàn rõ ràng. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên chính là tầm tiếp cận của Apple Intelligence vào hệ thống.

AI của Apple có thể dễ dàng sàng lọc qua email và tin nhắn trên máy (và sau đó sẽ là nhiều ứng dụng khác từ bên thứ ba thông qua các API chuyên dụng mà Apple đã thông báo) để tìm câu trả lời mà nó cần. Công ty có thể truy cập vào một lượng thông tin đáng kinh ngạc để tạo ra các câu trả lời được cá nhân hóa theo cách mà những AI khác không thể nào làm theo.

Và nhờ đó, Apple có thể tạo được sự khác biệt này là vì Apple Intelligence thật sự không giống với những gì bạn thấy trên Galaxy AI hay Copilot.

Nếu như Galaxy AI và Copilot được phát triển lần lượt dựa trên các nền tảng Gemini của Google và ChatGPT của OpenAI, thì Apple đã tự đào tạo AI của riêng mình để sử dụng trên thiết bị và trên server. Mô hình nền tảng AI của Apple được công ty đào tạo dựa trên framework AXLearn mà công ty đã phát hành vào năm 2023.

Chính bởi nắm trong tay mô hình AI riêng biệt, cũng như có một hệ sinh thái phần cứng và phần mềm tối ưu hóa, mà Apple Intelligence có thể được tích hợp rất sâu và xuyên suốt nền tảng từ iOS, iPadOS đến macOS, từ đó có thể thực hiện các công việc như trên, hay tìm kiếm từ video để trả về đúng khoảnh khắc người dùng mong muốn, gợi ý cài đặt rất hữu ích cho những người không rành công nghệ và thậm chí còn đưa ra kết quả giải toán thời gian thực trong chớp mắt dù người dùng thay đổi con số.

Nếu phải tìm một tính năng gần tương tự trên các nền tảng khác để so sánh, thì chúng ta có thể nói đến Recall của Copilot Plus. Recall tận dụng các mô hình AI cục bộ trên PC Copilot Plus để chạy ở chế độ nền và chụp ảnh nhanh mọi thứ bạn đã làm hoặc thấy trên PC của mình. Sau đó, tất cả sẽ được lưu lại dữ liệu dòng thời gian mà người dùng có thể xem qua và tìm kiếm ảnh, tài liệu, cuộc trò chuyện hoặc bất kỳ thứ gì khác trên PC của mình. Tuy nhiên, tính năng này chỉ chính thức hỗ trợ các máy tính Copilot+ mới và rõ ràng không thể bằng được với hỗ trợ toàn diện nền tảng như Apple Intelligence.

Sẽ có những tác vụ có thể hoàn thành ngay trên thiết bị và cũng có một số tác vụ đòi hỏi khối lượng xử lý lơn hơn, do đó, nền tảng AI của Apple được chia ra làm hai phần là trên thiết bị (on-device) và trên máy chủ (server-based).

Liệu mô hình trên máy chủ có phải là ChatGPT hay không?

Dù cho là trên thiết bị hay thông qua máy chủ, chúng đều là mô hình AI được chính tay Apple huấn luyện, không phải tinh chỉnh từ Gemini hay ChatGPT như đối thủ. Điều này đã được Apple nói rõ trên website của mình. Và cũng nhờ đó, công ty có thể hạn chế một trong những nỗi lo lớn nhất khi nói đến các công cụ AI trực tuyến, đó chính là bảo mật.

Đối với những yêu cầu phức tạp hơn từ người dùng, Apple sẽ chuyển sang mô hình AI trên máy chủ sử dụng chính các silicon của Apple để hoạt động, trước đây đã có tin đồn rằng các máy chủ này sử dụng chip M2 Ultra.

Và Apple đã tạo ra một thứ gọi lại là Private Cloud Compute.

Khi cần thêm năng lực tính toán, thiết bị chỉ gửi dữ liệu cần thiết để đáp ứng yêu cầu đến các máy chủ riêng của Apple, những máy chủ có khả năng bảo mật và quyền riêng tư ngang với iPhone‌. Apple đảm bảo là các dữ liệu người dùng không bao giờ bị truy cập bởi công ty, ngay cả đối với những nhân viên có quyền truy cập quản trị vào dịch vụ sản xuất hoặc phần cứng.

Trong hội nghị, Apple có nói đến việc có khả năng các công ty quản lý phần mềm máy chủ sẽ lợi dụng dữ liệu của bạn cho mục đích khác vì dù họ có nói rằng sẽ không làm như vậy, nhưng cũng không có cách nào để kiểm tra. Và Apple cho biết Private Cloud Compute là hệ thống máy chủ bảo mật có tính minh bạch rất cao, công ty cam kết các chuyên gia bảo mật độc lập có thể kiểm tra mã chạy trên máy chủ silicon của Apple và Private Cloud Computing bằng quy trình bảo mật, đảm bảo rằng ‌iPhone‌, ‌iPad‌ và Mac không giao tiếp với máy chủ trừ khi phần mềm của nó đã được ghi nhận công khai để kiểm tra.

Nói đến đây, có lẽ chúng ta đã làm rõ rằng Apple hoàn toàn sử dụng mô hình khép kín của chính mình cho Apple Intelligence, vậy ChatGPT góp phần như thế nào vào trải nghiệm AI này?

Tại WWDC24, công ty chỉ dành một thời gian rất ngắn để nói về ChatGPT như một lựa chọn bổ sung cho Apple Intelligence giúp người dùng có thể sử dụng công cụ theo cách liền mạch nhất. Công ty tích hợp GPT-4o vào Siri để nó có thể chuyển sang khi cần thiết, ví dụ như lên ý tưởng bữa ăn hoặc ý tưởng trang trí dựa trên hình ảnh của người dùng.

Siri sẽ quyết định liệu yêu cầu của người dùng có thể thực hiện trên thiết bị, trên máy chủ Apple hoặc ChatGPT. Apple cũng dành một số lời khen ngợi cho công cụ từ OpenAI nhưng điều quan trọng là nếu dùng đến ChatGPT, hệ thống sẽ hỏi ý kiến của bạn xem có muốn tiếp tục hay không và sau đó mới kết nối để đưa ra câu trả lời.

ChatGPT hiện ra như một phương tiện phụ và việc liên tục hỏi ý kiến người dùng khi mở nó, Apple dường như muốn chỉ ra rằng Apple Intelligence của họ là sự lựa chọn an toàn hơn.

Quyền truy cập là sức mạnh thực sự của Apple Intelligence

Apple còn một lợi thế khác mà các ChatGPT hoặc Galaxy AI khó có thể đạt được, đó là sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các nhà phát triển bên thứ ba. Tại WWDC24, công ty đã giới thiệu cải tiến Software Development Kit (SDK) cho các nhà phát triển để dễ dàng tích hợp Apple Intelligence vào sản phẩm của họ. Apple đã sử dụng ứng dụng chỉnh sửa ảnh Darkroom làm ví dụ, sau khi tích hợp Apple Intelligence, người dùng chỉ cần yêu cầu Siri như 'Áp filter kiểu phim ảnh cho bức ảnh của tôi với bạn Ian hôm qua', và ứng dụng sẽ tự động thực hiện từ việc chọn ảnh đến chỉnh sửa.

Đó là khả năng mà các công cụ AI khác gặp khó khăn để thực hiện nếu không có một mô hình tự phát triển, được tích hợp sâu và nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ bên thứ ba.

Hiện tại, Apple đã hợp tác với OpenAI để sử dụng ChatGPT cho một số dịch vụ ít nhất và có thể cả Google trong tương lai. Nhưng trong tương lai xa? Không thể loại trừ khả năng Apple sẽ chuyển hoàn toàn sang các mô hình của riêng mình. Hãy nhớ rằng công ty đã từng thực hiện một điều không tưởng là từ bỏ chip Intel trên máy tính Mac của mình.