'Góc Kỷ Niệm Sài Gòn - Gia Định'- Hành Trình Trở Về Quá Khứ

Tiếp nối thành công của phần đầu tiên, phần 2 của cuốn sách kết hợp một cách hài hòa giữa tạp bút và nghiên cứu lịch sử, khi những kỷ niệm cá nhân xen kẽ với tư liệu lịch sử phong phú. Các bài viết về các con đường, chợ, vườn cây... đều là những mảnh ghép ký ức sống động, đậm chất cũ, và tạo nên cảm xúc hoài niệm về Sài Gòn - Gia Định ngày xưa. Lời văn dễ thương và sâu sắc, gợi nhớ và gợi cảm, đặc biệt với những người đã từng đặt chân đến Sài Gòn - Gia Định từ xa xưa, và đã xây dựng sự nghiệp từ vùng đất này. Cuốn sách chứa đựng cả lịch sử, cuộc sống và tình cảm con người trong quá trình hình thành, phát triển vùng đất. Hệ thống bản đồ, hình ảnh và tài liệu lịch sử được chăm sóc kỹ lưỡng, cẩn thận để đưa vào cuốn sách, như thường thấy trong tác phẩm của Cù Mai Công.

Dưới góc nhìn của tác giả, “Đối với Sài Gòn, từ bước chân nhỏ bé của một đứa trẻ sáu, bảy tuổi lên và sống hơn nửa thế kỷ tại đây, đó là những con đường rộng lớn và long lanh, là các chợ truyền thống và hàng nghìn ngôi nhà, công trình kiến trúc hiện đại và truyền thống… từ một vị trí kiến trúc sư hàng đầu của Sài Gòn thời ấy.” và

'   Sài Gòn - Nơi Gợi Nhớ   '

Trong phần một, tác giả gợi lại những kỷ niệm về văn hóa và con người Sài Gòn, bắt đầu từ câu chuyện của đại lộ sang trọng giữa thành phố. Đây là một câu chuyện thú vị, đang chờ đón bạn khám phá từng trang sách. Ngoài ra, chợ Bến Thành - biểu tượng của thành phố, cũng được tác giả mô tả từ những kỷ niệm xưa khi nơi đây vẫn là đầm lầy Boresse, bao quanh bởi các bến xe và nhà ga. Việc quy hoạch chợ Bến Thành từ một đầm lầy ô nhiễm thành một trung tâm giao thông lớn của Sài Gòn mới, cũng là điều khiến người đọc ngạc nhiên. Cuốn sách còn tiết lộ rằng, trong khi các công trình xung quanh chợ Bến Thành thường do nhà thầu Pháp thực hiện, thì việc xây dựng đại lộ Galliéni (nay là đại lộ Trần Hưng Đạo) và tu sửa đại lộ Abattoirs (Nguyễn Thái Học) lại được phụ nữ nhà thầu Việt: Phạm Thị Vân thực hiện, điều này đánh dấu một chút tự hào.

Trong phần hai, Cù Mai Công dành nhiều không gian để thảo luận về kiến trúc hiện đại miền Nam. Theo tác giả, trung tâm của Sài Gòn không phải là các kiến trúc thuộc thời Pháp, mà là hàng triệu ngôi nhà, công trình kiến trúc hiện đại của Sài Gòn trước năm 1975. Cuốn sách ghi lại về những công trình đặc biệt như khách sạn Caravelle và tòa nhà ngân hàng Thương mại và Công nghiệp Quốc gia (BNCI), với lời nhận xét sâu sắc về cách thiết kế và ý nghĩa của chúng. Tác giả cũng nhấn mạnh về sự độc đáo của kiến trúc Sài Gòn - miền Nam trước 1975, và ý nghĩa của các căn nhà không chỉ là về kỹ thuật và kiểu dáng, mà còn về bản chất sống của người Sài Gòn. Cuốn sách là một hành trình tìm kiếm về bình yên và sự đơn giản của cuộc sống, như tác giả viết: 'Một ngôi nhà, nơi chúng ta sống và trở về, về cơ bản là nơi bình yên. Về mặt thiết kế và mỹ học, cái đẹp luôn là sự đơn giản, sự giản dị. Những ngôi nhà ở Sài Gòn - Gia Định xưa đã thể hiện điều đó, chúng hiện đại nhưng vẫn mang tính sinh thái, tạo nên một khung cảnh bình yên cho nhiều thế hệ Sài Gòn, và vẫn là một phần của tình yêu của chúng ta'.

Tác giả đã dành thời gian để quan sát và khám phá Sài Gòn từ quá khứ đến hiện tại, không chỉ các công trình lớn như chợ trung tâm, đại lộ, nhà cửa... mà còn về các nơi như Dưỡng đường Dung Anh (nay là Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM), nơi đây là nơi sinh sống của nhiều nhân vật lịch sử và những câu chuyện nhân văn đầy cảm xúc.

'   Gia Định - Kỷ Niệm   '

Sau khi trải qua một chuỗi kỷ niệm đáng nhớ với Sài Gòn, Cù Mai Công sẽ hướng dẫn bạn khám phá những điều mới mẻ ở vùng ngoại ô thành phố.

Những con đường ở vùng ngoại ô này đã là chứng nhân cho biết bao câu chuyện của con người. Có con đường gần Ông Tạ với ngôi nhà từng chứng kiến vụ tai nạn máy bay trực thăng vào ngày 30/04/1975. Có con đường là nơi sinh sống của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng của Sài Gòn như Văn Hùng, Kim Hoàng - Như Mai, Nguyễn Văn Đông, Bùi Chí Vinh... Ở đây cũng từng có một “vườn hoang” hơn mười hecta gắn liền với kí ức thơ ấu của nhiều người.

Tác phẩm này mang lại câu chuyện về Gia Định với những mảnh đời đầy cảm xúc. Tác giả còn mô tả tỉ mỉ về 'Một nếp nhà Nam Kỳ trên đất Sài Gòn - Gia Định' của bác Điện - Trương Bửu Điện, người từng là tổng trưởng Bộ Thông tin Việt Nam cộng hòa.

Tác giả thông qua những trải nghiệm và tư liệu đã tạo ra những trang viết hấp dẫn và thuyết phục. Dù là miêu tả về những con đường lớn hay những con hẻm nhỏ, dù kể về cuộc đời của nghệ sĩ hay một nhà giáo, mỗi câu chữ đều phản ánh sự ấm áp, bình dị của cuộc sống.

Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh luôn thay đổi và phát triển, nhưng vẫn giữ lại được nét đẹp và tinh thần truyền thống của mình. Đó là phong cách sống phóng khoáng, chan hòa và sẻ chia của người Sài Gòn.

Thích dạo phố khắp nơi, cùng với công việc viết báo, Cù Mai Công đã biến những trang viết của mình thành những tác phẩm phản ánh đời sống. Dù không tự xem mình là nhà nghiên cứu, nhưng tác giả luôn có những phát hiện mới mẻ và thú vị. Khi đọc 'Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương', ta như được mở ra cánh cửa thời gian. Những con đường quen thuộc, những địa điểm đã từng đi qua bỗng trở nên đặc biệt hơn, gợi lên những kỷ niệm ngọt ngào và hơi lạ lẫm. Ngọt ngào vì đó là những nơi mà ta thường xuyên ghé thăm hàng ngày. Lạ lẫm là bởi vì nó được tái hiện từ góc nhìn của một người khác - một người từ bắc về, có tình yêu đặc biệt với Sài Gòn và lòng ghét metro.

Mytour