Gợi ý cho ba mẹ 10 trò chơi thú vị cho trẻ tự kỷ tại nhà, giúp con phát triển các giác quan và trở nên năng động hơn

Trò chơi dành cho trẻ tự kỷ là một phương pháp quan trọng để bé phát triển các kỹ năng quan trọng và rèn luyện về ngôn ngữ, vận động, giao tiếp. Hãy khám phá các trò chơi đơn giản nhưng hiệu quả trong chuyên mục Giáo dục sớm 0 - 6 tuổi của Mytour nhé!

Tầm quan trọng của trò chơi đối với trẻ tự kỷ

Số lượng trẻ tự kỷ đang tăng lên mỗi ngày mà vẫn chưa có biện pháp chữa trị hiệu quả. Tuy nhiên, thông qua cách giáo dục trẻ tự kỷ và các phương pháp trị liệu kết hợp khác, trẻ vẫn có thể cải thiện và trở nên năng động, thân thiện với mọi người xung quanh.

Vì vậy, ba mẹ cần hỗ trợ con mình vượt qua giai đoạn này bằng cách tham gia các trò chơi tương tác. Các trò chơi tương tác mang lại nhiều lợi ích cho trẻ tự kỷ, bao gồm:

• Cơ hội khám phá thế giới ngoài trời đa dạng hơn.
• Phát triển khả năng giao tiếp, tương tác với mọi người xung quanh.
• Giúp cải thiện sức khỏe, kích thích hoạt động cơ thể.
• Rèn luyện trí não, tư duy và các hoạt động nhận thức.
• Kích thích các giác quan, giúp khắc phục các vấn đề về cảm giác.
• Tăng sự tự chủ trong hành động hàng ngày.
• Biểu hiện cảm xúc, suy nghĩ, mong muốn một cách rõ ràng.

Trò chơi sẽ mang lại nhiều lợi ích cho trẻ tự kỷ

10 gợi ý trò chơi thú vị cho trẻ tự kỷ tại nhà

Trò chơi thú vị

Với trò chơi ú òa, trẻ không chỉ có thể vui vẻ, thoải mái mà còn tạo ra những tiếng cười sảng khoái, kích thích hoạt động não bộ, cải thiện kỹ năng xã hội, tương tác với mọi người xung quanh.

Cách thức chơi:

• Đối với trẻ dưới 3 tuổi
  • Bước 1: Ba mẹ nắm lấy hai bàn chân của trẻ.
  • Bước 2: Khép 2 bàn chân của trẻ lại và úp mặt của ba mẹ vào.
  • Bước 3: Lúc úp bàn chân vào thì hãy nói “ú” và khi mở bàn chân ra để lộ gương mặt của ba mẹ thì hãy nói “òa”.
  • Bước 4: Lặp lại các động tác trên nhiều lần.
• Đối với trẻ từ 3 đến 6 tháng tuổi
  • Bước 1: Ba mẹ tự lấy hai tay của bản thân và úp vào mặt.
  • Bước 2: Tiếp đó, ba mẹ nói “ú” khi  hai tay vẫn đang còn úp vào mặt.
  • Bước 3: Mở bàn tay ra và để lộ gương mặt của ba mẹ rồi nói “òa”.
• Đối với trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên
  • Bước 1: Ba mẹ hướng dẫn bé cách úp bàn tay vào mặt của mình.
  • Bước 2: Sau đó ba mẹ cùng úp bàn tay vào mặt của mình và cùng trẻ nói “ú”.
  • Bước 3: Tiếp đó, hướng dẫn trẻ mở hai bàn tay ra để nhìn mặt nhau và cùng nói “òa”.

Trò chơi chi chi chành chành

Một trò chơi cho trẻ tự kỷ khá phổ biến là chi chi chành chành. Trò chơi dân gian này có cách chơi đơn giản và không cần đến dụng cụ hỗ trợ. Khi tham gia trò này, các bé tự kỷ sẽ có cơ hội linh hoạt hơn trong các hoạt động của tay, cũng như sự phản xạ của não bộ.

Quy tắc chơi:

• Bước 1: Ba mẹ mở rộng bàn tay trái của mình ra phía trước, đặt ngón trỏ ở tay phải của mình vào lòng bàn tay trái và hướng dẫn trẻ đặt ngón trỏ vào đó.
• Bước 2: Ba mẹ bắt đầu đọc to câu vè như sau:

“Chi chi chành chành

Cái đanh thổi lửa

Con ngựa chết trương

Năm vị vua quyền uy

Sứ giả dế vụt đi

Ù à ù ập”

• Bước 3: Khi đọc đến từ “ập” thì nhanh chóng nắm tay của trẻ để giữ ngón tay lại. Hướng dẫn trẻ rút tay ra nhanh nhẹn để không bị bắt lại.

Trò chơi dân gian chi chi chành chành

Trò chơi bắt chước

Với trò chơi bắt chước, các bé sẽ học được cách bắt chước các hành động và cảm xúc hàng ngày của mọi người xung quanh. Điều này giúp phát triển nhận thức và suy nghĩ của trẻ.

Tuy nhiên, trò chơi này cũng có những hạn chế do khả năng bắt chước của trẻ tự kỷ khá hạn chế. Vì vậy, ba mẹ cần hỗ trợ và tham gia cùng con để tăng cường sự tương tác và khuyến khích sự tò mò của trẻ.

Cách chơi:

Ba mẹ hướng dẫn trẻ cách bắt chước các động tác đơn giản như: Vẫy tay, vỗ tay, xoay vòng, đạp chân. Sau đó, ba mẹ có thể tăng dần độ khó lên khi hướng dẫn trẻ bắt chước các biểu cảm trên gương mặt như: Cười, nhe răng, giận dữ hoặc khóc,...

Trò chơi kéo cưa lừa xẻ

Trò chơi cho trẻ tự kỷ này là một trò chơi dân gian phù hợp với nhiều lứa tuổi, đặc biệt là những trẻ đang bị tự kỷ hoặc khiếm khuyết về khả năng giao tiếp. Thông qua trò chơi cho trẻ em này, con có thể tương tác tốt hơn, kích thích hoạt động não bộ, và gia tăng trí nhớ hiệu quả.

Đây sẽ là một trò chơi giúp ba mẹ dạy trẻ tự kỷ tập nói hiệu quả. Tuy nhiên, ba mẹ cần kiên nhẫn trò chuyện và chơi cùng con.

Cách chơi:

• Bước 1: Ba mẹ ngồi đối diện trẻ, nắm lấy tay con, hai lòng bàn chân chạm vào nhau.
• Bước 2: Sau đó hãy hát bài đồng dao như bên dưới, vừa hát vừa kéo trẻ về phía mình rồi đẩy về phía trẻ theo nhịp điệu.

“Kéo cưa lừa xẻ

Ông thợ nào khỏe

Về ăn cơm vua

Ông thợ nào thua

Về bú tí mẹ”

Trò chơi nhảy lò cò

Nhảy lò cò là một trò chơi đòi hỏi nhiều kỹ năng nên sẽ khá khó khăn với trẻ tự kỷ. Do đó, ba mẹ cần hướng dẫn cho bé một cách chi tiết trước và trong lúc chơi.

Tưởng như chỉ là một trò chơi vận động nhưng thực chất, nhảy lò cò lại mang đến rất nhiều lợi ích cho trẻ tự kỷ. Thông qua trò chơi, con sẽ có thể phát triển khả năng giữ thăng bằng, học được cách phối hợp nhịp nhàng giữa tay mắt và kiểm soát vận động.

Cách chơi:

• Bước 1: Ba mẹ có thể dùng màu sắc để phân biệt các ô hoặc đánh số tùy thích.
• Bước 2: Ném 1 vật bất kỳ và nhảy tới vị trí đó để nhặt. Sau đó, nhảy quay trở lại vị trí ban đầu.
• Bước 3: Ném từng vật từ ô gần nhất đến xa nhất để chiến thắng.

Trò chơi dân gian nhảy lò cò

Trò chơi trốn tìm

Trò chơi trốn tìm là lựa chọn tuyệt vời cho trẻ tự kỷ. Trò chơi này sẽ giúp bé phát triển ngôn ngữ, vận động và tương tác với mọi người xung quanh. 

Cách thức tham gia:

Đặt trẻ úp mặt vào tường và đếm từ 1 đến 10 trước khi mở mắt để tìm ba mẹ đang trốn. Có thể thay đổi vai trò, ba mẹ sẽ bịt mắt và con sẽ đi trốn, giúp trò chơi không bị nhàm chán.

Trò chơi vẽ hình

Trò chơi vẽ hình giúp bé phát triển khả năng quan sát, tư duy và sáng tạo. Ngoài ra, còn giúp bé tập trung tốt hơn.

Cách tham gia:

Hãy khơi gợi sự sáng tạo bằng cách cho bé vẽ các hình cơ bản như hình vuông, tròn, tam giác. Ba mẹ có thể đặt câu hỏi liên quan đến hình vẽ để kích thích trí óc của bé. Nếu bé không trả lời được, ba mẹ có thể giải thích để bé hiểu hơn. Sau đó, chuyển sang các chủ đề khác như ngôi nhà hoặc cây cối để làm tăng thêm sự hứng thú của bé.

Trò chơi vượt chướng ngại vật

Trò chơi vượt chướng ngại vật giúp trẻ phát triển khả năng phán đoán và phản xạ tốt. Đồng thời, trò chơi còn giúp bé rèn luyện cơ thể, tăng sự hứng thú và tập trung cao độ.

Cách chơi:

Ba mẹ sắp xếp các vật cản ở các vị trí khác nhau, sau đó yêu cầu các bé vượt qua chúng bằng cách thực hiện các động tác đúng. Ba mẹ cũng có thể yêu cầu bé nhảy, bò hoặc bước đi mà không được chạm vào các vật cản để làm trò chơi thêm phần hấp dẫn.

Trò chơi chai tăng cảm giác

Đây là một trò chơi thú vị cho trẻ tự kỷ giúp kích thích giác quan, phát triển khả năng nhận diện màu sắc, tính cẩn thận và kiên nhẫn.

Cách thực hiện:

Ba mẹ sử dụng các chai nước trống và đổ chúng đầy nước, gel hoặc hạt màu sắc khác nhau. Sau đó, ba mẹ yêu cầu trẻ đậy nắp chai và giữ chất lỏng bên trong không đổ ra ngoài.

Trò chơi chai tăng khả năng kỹ năng

Trò chơi ghi nhớ

Cuối cùng là trò chơi ghi nhớ hoặc được biết đến với tên gọi khác là trò chơi ký ức. Với trò chơi huấn luyện trí nhớ, trẻ sẽ sử dụng trí nhớ thị giác để nhận biết vị trí chính xác, hình ảnh của các vật phẩm, và ký hiệu trên thẻ. Trò chơi này giúp trẻ tự kỷ kích thích sự phát triển của trí não và khả năng tư duy.

Cách thực hiện:

Bước 1: Ban đầu, ba mẹ sử dụng 4 thẻ (tương ứng với 2 cặp thẻ) và tăng số lượng thẻ khi trẻ đã quen với trò chơi.

Bước 2: Yêu cầu trẻ ghép các hình trên thẻ lại với nhau theo từng cặp giống nhau hoặc trái ngược sau khi đã ghi nhớ hình ảnh trên thẻ. Đồng thời, lật úp thẻ lại để trẻ tập trung nhớ lại vị trí thẻ.

Hướng dẫn cách chơi một cách hiệu quả với trẻ tự kỷ

Lựa chọn trò chơi và mức độ phù hợp

Mỗi trẻ tự kỷ đều có những khuyết điểm riêng. Vì vậy, ba mẹ cần quan sát và hiểu rõ hơn về hành vi và mong muốn của trẻ để có thể lựa chọn trò chơi phù hợp.

Ngoài ra, mỗi độ tuổi sẽ có những trò chơi riêng biệt cho trẻ tự kỷ. Do đó, bạn bố hoặc bạn mẹ nên ưu tiên những trò chơi đơn giản, ít thao tác trước để trẻ quen thuộc và từ đó thúc đẩy sự hứng thú của mình dần dần.

Giải thích chi tiết về trò chơi

Ba mẹ cần giải thích rõ ràng về luật lệ và cách chơi cho trẻ để giúp con dễ dàng tham gia vào trò chơi. Ban đầu có thể trẻ không quan tâm, nhưng ba mẹ cần kiên nhẫn giải thích cẩn thận để trẻ hiểu. Sau vài lần chơi, chắc chắn trẻ sẽ bắt đầu thấy thú vị và tham gia vào trò chơi một cách tích cực hơn.

Dành thời gian chơi cùng con

Để tăng cường khả năng tương tác và giao tiếp của trẻ tự kỷ, ba mẹ nên dành nhiều thời gian chơi cùng con. Đồng thời, không nên để trẻ chơi một mình, hãy thay đổi linh hoạt các trò chơi để làm tăng sự hứng thú và tránh tình trạng nhàm chán cho trẻ.

Dành thời gian tận hưởng niềm vui cùng con

Khuyến khích và tặng ngợi trẻ

Ba mẹ nên luôn dành lời khen cho con vì mọi đứa trẻ đều mong muốn được công nhận và tặng ngợi. Vì vậy, nếu con thực hiện tốt một trò chơi nào đó, ba mẹ không ngần ngại dành lời khen và khích lệ con để con cố gắng và phấn đấu hơn nữa.

Tạo môi trường chơi đầy vui vẻ và an toàn

Các trò chơi dành cho trẻ tự kỷ thường không cần một không gian rộng lớn để vận động. Ba mẹ nên ưu tiên những nơi yên tĩnh, thoáng đãng và an toàn để con có thể thoải mái và cảm thấy an tâm khi chơi cùng ba mẹ.

Một số lời từ đội ngũ Mytour

Bài viết trên Mytour đã giới thiệu đến ba mẹ một số trò chơi phù hợp cho trẻ tự kỷ. Mong rằng thông qua những chia sẻ này, ba mẹ sẽ có thêm lựa chọn để cùng con vượt qua những thách thức và hòa nhập vào cộng đồng.

Hà Trang tổng hợp thông tin