1. Tổng quan về bệnh gout
Gout là một loại bệnh khớp phát sinh từ rối loạn chuyển hoá purin dẫn đến tăng acid uric trong máu. Khi nồng độ acid uric tăng, nó sẽ kết tinh ở các khớp, mô và thận, gây ra các triệu chứng của bệnh gout.
Tăng acid uric máu là nguyên nhân chính gây ra bệnh gout
Gout có 2 dạng:
- Gout nguyên phát: bắt nguồn từ rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, dẫn đến tăng tổng hợp acid uric hoặc giảm đào thải acid uric qua thận mà không có tổn thương cụ thể ở thận.
- Gout thứ phát: phát sinh do tăng tổng hợp acid uric phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tăng sinh tủy, chế độ ăn nhiều purin, vảy nến, tan máu,… hoặc do giảm đào thải acid uric máu vì các vấn đề tại thận như: toan chuyển hóa, suy thận, mất nước,...
2. Chú ý về chế độ ăn trong dịp Tết cho người mắc bệnh gout
2.1. Tại sao nguy cơ phát triển bệnh gout tăng cao vào dịp Tết?
Thực tế cho thấy, mỗi năm vào dịp Tết, số người mắc bệnh gout
Ngày Tết với các loại đồ uống có cồn, bữa ăn giàu đạm,... luôn là một thách thức đối với những người bị gout. Có nhiều yếu tố thuận lợi khiến cho Tết trở thành dịp phát triển bệnh gout cấp hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng gout:
- Uống nhiều rượu bia
Rượu bia là loại đồ uống phổ biến trong bữa ăn ngày Tết của nhiều gia đình Việt. Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng tổng hợp acid uric và giảm đào thải acid uric qua thận, dẫn đến việc acid uric trong nước tiểu giảm xuống và acid uric trong máu tăng lên. So với chế độ ăn giàu đạm, việc uống nhiều rượu bia trong dịp Tết còn làm tăng acid uric trong máu một cách đáng kể, đặc biệt là ở những người thích uống rượu.
Chế độ ăn giàu protein và không hợp lý trong dịp Tết góp phần làm tăng nguy cơ phát triển bệnh gout
- Phong cách sống và chế độ ăn uống
+ Chế độ ăn uống
Dịp Tết thường đi kèm với chế độ ăn nhiều protein - một trong những yếu tố gây ra cơn gout cấp. Các món ăn trong dịp này thường bao gồm thịt đỏ như trâu, bò, dê, chó,... và các loại nội tạng động vật, trứng, hải sản,... Tất cả những thực phẩm này đều nằm trong nhóm thức ăn có nguy cơ gây ra hoặc làm trầm trọng bệnh gout vì chúng chứa nhiều purin - nguyên liệu tạo ra acid uric.
Ngoài ra, một số loại rau củ thường được sử dụng trong dịp Tết như măng tây, măng tre trúc, giá đỗ, dọc mùng,... có khả năng tăng cường tổng hợp acid uric, tăng nguy cơ gout. Một số thực phẩm giàu protein khác thường xuất hiện trong các bữa ăn Tết và đe dọa người mắc bệnh gout là thịt lợn, thịt gia cầm, cá, hải sản,...
+ Phong cách sống
Bệnh gout dễ xuất hiện vào dịp Tết do nhiều người thường bỏ qua nguyên tắc sống điều độ, ít chăm sóc sức khỏe như không ăn ấm, thức khuya để chơi bài, hội họp,... Các yếu tố này thường gây ra căng thẳng - nguy cơ kết hợp với chế độ ăn không khoa học làm tăng nguy cơ gout cấp.
Hơn nữa, trong ngày Tết, việc vận động thể lực thường bị lãng quên, tuân thủ điều trị cũng giảm sút so với ngày thường do tâm lý vui chơi thảnh thơi. Điều này có thể làm tăng trọng thêm bệnh gout hoặc gây ra cơn gout cấp.
2.2. Chú ý đến thực đơn của người mắc bệnh gout vào ngày Tết
- Các món ăn cần tránh
Để ngăn ngừa hoặc làm giảm cường độ của cơn đau gout, việc chọn lọc món ăn trong thực đơn cho người bị gout là rất quan trọng. Dưới đây là một số món ăn cần hạn chế để giảm nguy cơ phát triển hoặc làm trầm trọng hơn bệnh gout:
+ Nội tạng động vật: chứa nhiều purin và cholesterol không tốt cho cơn đau gout.
+ Hải sản, thịt đỏ, bánh chưng: giàu protein, gây ra axit uric và kích thích sự phát triển của cơn đau gout.
Một số thực phẩm người mắc bệnh gout nên hạn chế trong dịp Tết
+ Rau có chứa nhiều purin: giá đỗ, măng tây, nấm.
+ Đồ uống có ga và cồn.
+ Thực phẩm giàu chất béo: mỡ động vật, món chiên xào,...
- Các món ăn nên ưu tiên
+ Mỗi ngày, người mắc bệnh gout có thể ăn khoảng 100 - 150g thịt kèm theo 400g hoa quả.
+ Trong thực đơn của người gặp phải gout, nên bổ sung các loại trái cây như đu đủ chín, nho, dưa hấu, lê, táo,... vì chúng giàu khoáng chất và vitamin, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ tái phát cơn đau gout.
+ Một số loại rau xanh ít purin như cải bẹ, lá lốt, bí đỏ, rau ngót,... nên được ưa chuộng trong bữa ăn để tăng cường hệ miễn dịch và giảm cơn đau gout.
+ Bơ thực vật, ngũ cốc, sữa, trứng.
+ Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày cũng giúp giảm nguy cơ tái phát cơn đau gout.
- Một số điều cần lưu ý khác
+ Dụng cân nặng ổn định và hợp lý sẽ giúp giảm acid uric máu và giảm áp lực lên khớp.
+ Không nên tránh ăn đói vì có thể làm tăng nồng độ acid uric trong máu. Tuy nhiên, người mắc bệnh gout nên chia nhỏ bữa ăn và thêm các loại rau củ tươi vào thực đơn.
+ Vận động nhẹ nhàng để hỗ trợ điều trị gout và duy trì sức khỏe cho khớp.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh gout. Để tránh triệu chứng không dễ chịu của bệnh, người mắc nên tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị và kiêng khem trong chế độ ăn vào những ngày Tết. Chế độ ăn cần cân đối, uống đủ nước, duy trì lối sống lành mạnh và không quên vận động thể chất là biện pháp tốt nhất để tránh gặp phải gout trong dịp Tết.
Hy vọng rằng qua bài viết này, quý độc giả đã hiểu được những nguy cơ có thể gây ra bệnh gout trong dịp Tết, từ đó có biện pháp phòng tránh phù hợp. Điều này cũng giúp bạn có một mùa Tết ấm áp, sum vầy mà không phải lo lắng về gout.