Buzz
Nằm kín đáo tại thị trấn White Sulphur Springs trên dãy núi Allegheny, khu nghỉ dưỡng Greenbrier sang trọng ở bang Tây Virginia đã thu hút giới thượng lưu từ khi khai trương vào năm 1778. Qua hai thế kỷ, Greenbrier đã phát triển từ những ngôi nhà nhỏ thành một khách sạn tráng lệ với các khu vườn và sân golf. Chính vì thế, không có gì ngạc nhiên khi khu nghỉ dưỡng này đã được mở rộng vào cuối năm 1958.Một số người dân địa phương đã sớm nhận thấy điều bất thường: một hố móng lớn và lượng bê-tông khổng lồ được vận chuyển hàng ngày, cùng với các thiết bị lạ mắt như 110 bồn tiểu và những cánh cửa thép khổng lồ. Thậm chí còn có lính gác đứng canh bên ngoài.
Tranh minh họa khu nghỉ dưỡng Greenbrier năm 1858.
Trong vài tuần sau khi công trình bắt đầu, nhiều cư dân địa phương nhận thấy khu vực mới của khách sạn, gọi là Cánh Tây (West Virginia Wing), không chỉ bao gồm phòng nghỉ và các khu vực hội họp. Tuy nhiên, họ giữ bí mật nghi ngờ của mình, và phải mất gần 35 năm để phần còn lại của đất nước biết đến sự thật: Cánh Tây của Greenbrier nằm trên một boongke hạt nhân sâu 219 mét dưới mặt đất.
Khu nghỉ dưỡng này được lựa chọn làm nơi đặt hầm trú ẩn nhờ vào sự cách biệt của nó, mối quan hệ lâu dài với các quan chức cao cấp của quốc gia, và khoảng cách gần với Washington DC, chỉ cách 4 giờ lái xe. Greenbrier được xem như là “nơi ẩn náu cuối cùng của Quốc hội”. Trong một kịch bản, chính phủ Mỹ sẽ tụ họp để điều hành đất nước từ boongke này nếu xảy ra chiến tranh hạt nhân. May mắn thay, điều này chưa bao giờ xảy ra.
Ảnh chụp quá trình xây dựng hầm vào tháng 1/1960.
Bí mật đáng tự hào của vùng đất
Trish Parker, cư dân lâu năm của Hạt Greenbrier, cho biết hầm trú ẩn này là một bí mật mở – điều này vẫn được thảo luận trong một phạm vi nhất định, chứ không hoàn toàn bị cấm kỵ. Bà chia sẻ: “Mọi người hay bàn tán về nó với người thân như chồng, vợ, anh em, nhưng họ sẽ không nhắc đến với bất kỳ ai khác. Họ chỉ không đề cập đến với người ngoài.”
Một bí mật như vậy thật khó tin khi giữ kín trong thời đại ngày nay, nhưng vào cuối thập niên 1950 thì lại khác. Boongke, với mật danh Dự án Đảo Hy Lạp (Project Greek Island), được bắt đầu xây dựng vào năm 1958 và hoàn thành vào năm 1962.
Trang thiết bị của hầm đã được chuẩn bị đầy đủ để phục vụ toàn bộ Quốc Hội Mỹ.
Trish nói: “Cha mẹ họ làm việc ở đó, ông bà họ làm việc ở đó, chính họ cũng làm việc ở đó, và con cái họ cũng sẽ làm việc ở đó. Có vẻ như điều gì tốt cho khách sạn Greenbrier cũng tốt cho Hạt Greenbrier.” Christy Parker, một quản lý khách sạn, cho biết: “Tôi chưa bao giờ đi qua cánh cửa bí mật đó,” khi đề cập đến cánh cửa lớn được giấu kỹ, phân cách khu vực công cộng của Greenbrier với căn hầm.
Cổng vào hầm trú ẩn.
Peggy Boso, một giáo viên nghỉ hưu và từng trông trẻ tại khách sạn Greenbrier, nhớ lại một đêm ngay sau khi hầm trú ẩn được công bố vào năm 1992, bà đã trông con của một thượng nghị sĩ. Ông đã hỏi bà liệu người dân trong thị trấn có biết về bí mật này không. Boso nhớ lại: “Họ biết, nhưng không ai muốn nói về nó.”
Sơ đồ của boongke trú ẩn.
Nghi ngờ của Conte
Robert Conte, một sử gia gắn bó với Greenbrier hơn 40 năm, bắt đầu tới khu nghỉ dưỡng này vào năm 1978 và ngay lập tức nhận ra có điều gì đó không ổn ở Cánh Tây. Ông chia sẻ: “Khi tôi đến đó và tìm hiểu, tôi đã tự hỏi, ‘Tại sao họ lại mất ba năm để xây một tòa nhà ba tầng?’ Mọi thứ có vẻ rất kỳ lạ.”
Conte đã trở thành bạn thân với Fritz Bugas, giám đốc Forsythe Associates, công ty cung cấp thiết bị nghe nhìn cho khách sạn. Conte thấy lạ khi tất cả nhân viên của Greenbrier, từ thợ điện, đầu bếp đến thợ sửa ống nước, đều là nhân viên thực sự, trong khi người của Forsythe lại là nhà thầu. Nghi ngờ của ông đã được chứng minh: Forsythe chỉ là công ty bình phong, nhiệm vụ thực sự của họ là duy trì hầm trú ẩn trong suốt nhiều năm.
Giường tầng bên trong boongke.
Được tiết lộ bởi một phóng viên
Vào đầu năm 1992, phóng viên Ted Gup của tờ Washington Post (WaPo) đã đến Greenbrier để điều tra sau khi nhận được một tin nhắn ẩn danh về hầm trú ẩn. Đến tháng 6/1992, Gup đã công bố thông tin này trên báo, viết rằng: “Greenbrier nổi bật vì sự phụ thuộc vào bí mật nhiều hơn bất kỳ hệ thống phòng thủ nào để bảo vệ khỏi các cuộc tấn công bằng bom. Mặc dù các nhân viên của khu nghỉ dưỡng rất kín tiếng, sự tồn tại của cơ quan chính phủ bí mật tại đây đã được biết đến rộng rãi.”
Bài viết của phóng viên Gup.
Conte cho biết khi sự thật được tiết lộ, rất ít người trong vùng ngạc nhiên về sự tồn tại của boongke, nhưng họ rất ngỡ ngàng khi phát hiện ra nơi đây được dành cho Quốc hội, vì hầu hết mọi người nghĩ nó dành cho Tổng thống. Conte nói: “Đó là một bí mật ẩn sâu trong bí mật, không ai nghĩ nó dành cho 1.100 người.”
Nhiều cư dân địa phương tỏ ra tức giận với Gup và tờ WaPo. Trish nói: “Thật là niềm tự hào khi có điều đó ở đó, khi có một chút bí ẩn mà không ai khác trong nước biết tới. Và khi một người mà họ coi là người ngoài bước vào và tiết lộ về nó, họ cảm thấy bị phản bội.”
Nhân vật ẩn danh đã tiết lộ về hầm cho Gup chưa bao giờ được công khai danh tính. Nhưng Conte hiểu rằng có thể đó là những người không hài lòng khi thấy quá nhiều tiền được chi chỉ để duy trì một hầm trú ẩn hạt nhân đã lỗi thời. Sau bài viết, hầm Greenbrier cũng được giải mật và mở cửa tham quan vào năm 1995. Những người đầu tiên tham quan là các nhân viên của khách sạn Greenbrier, như một cách cảm ơn vì sự kín đáo của họ. Hơn 30 năm sau, các tour tham quan khu vực này vẫn được công chúng rất yêu thích.
Theo Smithsonian.
