Hà Nội 36 phố phường, biểu tượng văn hiến kéo dài qua thời gian, là đất đầu tiên của những người con tràng an. Dù người ngoài có thể chưa biết, nhưng người dân thủ đô luôn tự hào và sẵn sàng chia sẻ những câu chuyện này.

Phố cổ Hà Nội trong bức tranh của nghệ sĩ (Ảnh sưu tầm)
Dấu ấn lịch sử của 36 phố phường Hà Nội
Khi nhắc đến lịch sử của Hà Nội 36 phố phường hoặc phố cổ Hà Nội, chúng ta phải quay ngược về thời kỳ Lý – Trần, khi khu đô thị này bắt đầu hình thành. Dân cư từ khắp các làng xung quanh đồng bằng Bắc Bộ hội tụ tại đây, tạo nên khu vực sôi động nhất trong kinh thành. Nơi đây không chỉ là trung tâm buôn bán mà còn là tâm điểm của các hoạt động thủ công nghiệp, giao thương, làm nên cái tên “Hàng” với những phố nghề đặc trưng.
36 phố phường Hà Nội, họ đã lưu danh trong thơ ca với bài viết nổi tiếng:
“Hòa mình trong vẻ đẹp của Long Thành,
Ba mươi sáu phố, rõ ràng không lẫn vào đâu;
Hàng Bồ, Hàng Bạc, Hàng Gai,
Hàng Buồm, Hàng Thiếc, Hàng Hài, Hàng Khay,
Mã Vĩ, Hàng Điếu, Hàng Giầy,
Hàng Lờ, Hàng Cót, Hàng Mây, Hàng Đàn,
Phố Mới, Phúc Kiến, Hàng Ngang,
Hàng Mã, Hàng Mắm, Hàng Than, Hàng Đồng,
Hàng Muối, Hàng Nón, cầu Đông,
Hàng Hòm, Hàng Đậu, Hàng Bông, Hàng Bè,
Hàng Thùng, Hàng Bát, Hàng Tre,
Hàng Vôi, Hàng Giấy, Hàng The, Hàng Gà.
Qua phố Hàng Da,
Dạo qua Hàng phố, thật là đẹp.
Phố hoa đầu tiên Long Thành,
Phố náo nhiệt, đám đông đánh cờ.
Quay về, ký ức trôi ngẩn ngơ,
Bút hoa viết nên thơ truyền bá.”
Đi qua bao thăng trầm của thủ đô, khu phố đó vẫn hiện hữu, chứng nhận và bảo tồn để trở thành phố cổ Hà Nội, đẹp lòng bao người con Việt.

Phố cổ Hà Nội xưa kia (Ảnh sưu tầm)

Phố hàng Mắm ngày xưa (Ảnh sưu tầm)
2. Quy mô
Về diện tích, theo quy định của Bộ Xây dựng, phạm vi chính thức của khu phố cổ Hà Nội được xác định như sau: phía Bắc giới hạn bởi phố Hàng Đậu; phía Tây là phố Phùng Hưng; phía Nam có các phố Hàng Bông, Hàng Gai, Cầu Gỗ và Hàng Thùng; còn phía Đông là đường Trần Quang Khải và đường Trần Nhật Duật.

Bản đồ rõ ràng về ranh giới phố cổ Hà Nội (Ảnh sưu tầm)
3. Đặc trưng của Hà Nội 36 phố phường
Tên gọi
Hà Nội 36 phố phường, cái tên đã in sâu trong tiềm thức của nhiều người với những nét đơn giản, mộc mạc nhất từ các tên như Hàng Mắm, Hàng Nón, Hàng Đường, Hàng Muối… đại diện cho những mặt hàng chủ yếu trao đổi buôn bán. Phố cổ mang đến một không gian đô thị sôi động, luôn tấp nập người nhưng vẫn giữ nguyên những giá trị văn hóa truyền thống từ ngàn đời của đất kinh kỳ. Mỗi con phố tụ tập những nghệ nhân từ các làng nghề xung quanh Thăng Long xưa, tạo nên làng nghề nhỏ giữa trái tim Hà Nội.

Du khách hòa mình trong vẻ đẹp văn hóa Việt Nam (Ảnh sưu tầm)
Kiến trúc
Kiến trúc là điểm độc đáo khác biệt, với lối cấu trúc nhà ống, mái ngói nghiêng và mặt tiền là các cửa hàng kinh doanh. Xây dựng chủ yếu từ thế kỉ 18, 19, những ngôi nhà nhỏ bé nhưng được sắp xếp khéo léo, hợp lý, phản ánh đầy đủ nhu cầu đời sống của người dân nơi đây.

Kiến trúc đặc trưng của khu phố cổ (Ảnh sưu tầm)
Văn hóa
Phố cổ là hành trình trở về với truyền thống nghìn năm văn hiến, với những giá trị văn hóa được gìn giữ trong khoảng 100 công trình kiến trúc lâu đời như đình, đền, chùa, hội quán. Điển hình là ngôi đền Bạch Mã ở phố Hàng Buồm, một trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa.

Đền Bạch Mã, một trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa (Ảnh sưu tầm)
Những ai đến lần đầu hoặc du khách nước ngoài có thể cảm thấy choáng ngợp, bối rối khi bước vào những con phố nhỏ, nhà cửa sát nhau, xe cộ đi lại như mắc cửi. Tuy nhiên, chỉ khi trải qua, cảm nhận và ở lại, họ mới thấy hết nét văn hóa đặc biệt, lạ của cuộc sống và con người ở đây.

Bên bờ hồ Gươm (Ảnh sưu tầm)

Những chiếc xe chở hoa đi khắp mọi nẻo đường (Ảnh sưu tầm)
Mỗi dịp lễ tết, người ta hồi hộp đổ về phố cổ Hà Nội, đặc biệt là phố Hàng Mã, nơi phản ánh rõ nét màu sắc, âm thanh và văn hóa đặc trưng của phương Đông.

Phố Hàng Mã lung linh sắc màu mỗi dịp trung thu (Ảnh sưu tầm)
Ẩm thực
Phố cổ Hà Nội thu hút với những quán nhỏ ven đường. Dù không sang trọng, những hương vị ẩm thực ở đây lại đậm đà, khiến lữ khách nhớ mãi. Ngồi bên hồ Gươm, thưởng thức que kem Thủy Tạ, ngắm dòng người qua lại, hoặc lên phố mà không thưởng thức kem Tràng Tiền là một thiếu sót. Hà Nội cũ với những hàng rong chập chùng, những món ăn bình dị như bánh rán, trứng vịt lộn, hay đơn giản là cốm, tất cả khiến thực khách khó tính cũng phải say lòng.

Những gánh hàng rong rong ruổi khắp từng con phố (Ảnh sưu tầm)

Cốm, món quà quê dân dã của người Hà Nội (Ảnh sưu tầm)

Phố cổ nhộn nhịp những ngày cuối tuần (Ảnh sưu tầm)
Ẩm thực phố cổ gắn liền với những món ăn truyền thống như bún chả, phở, bún cá, bún đậu mắm tôm, bún ốc, bún thang,… tại những quán nhỏ ven đường hoặc trong những ngôi nhà cổ có tuổi đời hàng chục năm.

Bún đậu phố cổ (Ảnh sưu tầm)

Bún thang (Ảnh sưu tầm)
“Hà Nội 36 phố phường” không chỉ nổi tiếng là điểm đến ẩm thực hàng đầu Hà Thành, mà còn là kho báu lịch sử, văn hóa giữ gìn hơn một ngàn năm. Đừng bỏ lỡ khi bạn ghé thăm Hà Nội.
Đọc thêm:
- Phố đi bộ Hồ Gươm - Điểm vui chơi lý tưởng cuối tuần
- Khám phá 20 địa điểm ẩm thực “đẹp mê hồn” quanh phố cổ Hà Nội
- Cẩm nang du lịch Hà Nội - Kinh nghiệm từ A đến Z
- Bản đồ thành phố Hà Nội