Hà Nội, Một Chuyến Đi Không Mấy

Khi tôi đặt chân đến sân bay Nội Bài, thời tiết lạnh và có mưa nhỏ phùn. Dù đã được cảnh báo trước, nhưng cái lạnh của Hà Nội khiến tôi khá ngạc nhiên.

- Đến từ bao giờ trời Hà Nội đã lạnh em?

- Chỉ từ tối qua thôi anh ạ!

- Ở đây mùa đông đã bắt đầu chưa em?

- Dần dần bắt đầu rồi anh ạ, nhưng vài năm gần đây thật khác thường…

- Điều gì lạ thế?

- Thời gian trôi đi không đều, không còn theo quy luật nữa anh ạ. Có lúc nóng bức rồi đột ngột lạnh giá...

Tôi im lặng, tài xế taxi cũng im lặng theo. Phía trước, bụi mưa từ các chiếc xe tải bắn lên. Tôi bất chợt nghĩ đến những cảnh báo về biến đổi khí hậu mà các nhà khoa học đưa ra gần đây. Sáng nay ở sân bay Tân Sơn Nhất, tôi đọc tin Hà Nội đã vươn lên thứ ba trong số các thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Trong lòng tôi, có một cảm giác buồn lạ...

Khi xe gần đến nội đô, con đường đột nhiên trở nên chật hẹp với hai bên rào chắn kéo dài. Tôi hỏi tài xế taxi:

- Sao Hà Nội không mở rộng đường nhỉ?

- Không anh ạ! Mỗi năm đều như vậy, đến cuối năm thì tháo rào chắn. Tưởng đường sẽ được mở rộng ra nhưng khi tháo rào thì vẫn như cũ, không mở rộng được tí nào!

Tôi không nhịn được cười khi nghĩ đến Sài Gòn. Giống như không khác gì! Lại nhớ đến đoạn rap của Hà Okio, dù đã 16 năm rồi:

'Bên ngoài đang tấp nập

Khi đến khách sạn vào lúc 11 giờ trưa, đói như chó. Đầu tiên tôi nghĩ đến việc đi ra ngoài và thưởng thức một bát phở. Trời lạnh, mưa rả rích. Trong tình cảnh này, một bát phở Hà Nội không gì sánh được. Thú vị là, dù tìm kiếm các tiệm phở do người Hà Nội nấu ở Sài Gòn, nhưng vẫn không ngon bằng phở ở Hà Nội. Tôi không hiểu được điều này. Cũng giống như một người Đà Lạt ở Sài Gòn trồng cải bó xôi, vẫn không bằng cải bó xôi ở Đà Lạt! Thổ nhưỡng và tinh thần của mỗi vùng đất có thể là lý do? Nói về tinh thần của một vùng đất, chuyến đi Hà Nội lần này thực sự vội vã, nhưng tôi đã hiểu được nhiều điều.

Khi tới dự buổi ra mắt MV Băng qua cánh rừng và album Lắng của nghệ sĩ đàn nhị Dương Thùy Anh tại trường cũ mà cô đã gắn bó 40 năm, từ thời học sinh đến khi trở thành nghệ sĩ và giáo viên tại đây, tôi cảm thấy như đã từng đến đây trước đây. À, nhớ rồi! Lần trước Lê Minh Sơn đã dẫn tôi đến đây: Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Hà Nội. Đã 16 năm trôi qua nhưng ngôi trường vẫn giữ nguyên: phủ đầy rêu và nhuốm màu thời gian. Kiến trúc và phòng học mang nét Pháp khiến tôi cảm thấy như trước kia nó không phải là một trường nghệ thuật mà là một nơi khác.

- Trường này có thành lập trước Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội hay sau không vậy em? Tôi hỏi Bảo Lan.

- Trường này thành lập sau anh ạ! Nó đã tồn tại 56 năm rồi. Nhưng nó có vẻ 'sang trọng' hơn đấy!

- Tại sao vậy?

- Bởi vì nó chỉ dành cho những học sinh có hộ khẩu hoặc là người Hà Nội chính gốc anh ạ!

“Vậy đây là một phiên bản Hogwarts khác rồi!'. Tôi nghĩ trong lòng. Ngôi trường này quá nhỏ bé, và nếu nhận tất cả học sinh từ mọi nơi thì không đủ chỗ ngồi.

- Vậy em cùng Dương Thùy Anh học ở đây từ nhỏ hả?

- Đúng vậy anh! Nhưng em học đàn bầu.

- Còn ai khác nữa không?

- Có nhiều lắm anh! Giáng Son, Đỗ Bảo, 5 Dòng Kẻ, tam ca 3A, tam ca Con Gái... đều từng học ở đây.

Buổi họp báo của Dương Thùy Anh diễn ra ấm áp, chân thành và đầy tình thầy trò, đồng nghiệp. Ngâm trong không khí ấy và với hình ảnh ngôi trường rêu phong, tôi mới thấu hiểu vì sao Dương Thùy Anh và Bảo Lan có một tình yêu và niềm đam mê nghệ thuật mãnh liệt như vậy. Khi ghi âm album Lắng, có lúc dường như Thùy Anh không thể vượt qua được vì độ khó của những nốt không dành cho đàn nhị. Nhưng chính tình yêu âm nhạc mà các thầy cô cùng ngôi trường đã truyền dạy, cô mới có sự mãnh liệt ấy.

Sau màn biểu diễn song tấu Vũ điệu bầy đom đóm của Dương Thùy Anh và Bảo Lan, các thầy cô với mái tóc đã bạc trắng bước lên ôm hai cô như ôm hai đứa trẻ. Một thầy giáo già đến bắt tay tôi và nói:

- Cảm ơn anh đã giúp hai em phát triển với nghệ thuật. Tôi là thầy dạy Trần Mạnh Hùng những nốt đầu tiên của đàn bầu đấy.

Giọng người giáo già rực rỡ hạnh phúc và tự hào. Tôi cảm nhận được niềm vui ấy qua ánh mắt sáng ngời của ông, nơi âm nhạc đã gìn giữ một tâm hồn trong sáng, vượt qua thời gian đã in sâu những dấu vết trên khuôn mặt.

Hà Nội, một chuyến đi vội vã. Tôi đã nhìn thấy tình yêu âm nhạc mãnh liệt từ những cô gái.

Hà Nội, một chuyến đi vội vã. Tôi đã biết rằng có những người giáo già đã dốc lòng dạy dỗ từng ngón đàn nhị, đàn bầu cho những học trò nhỏ bé, và một ngày nào đó họ đều hạnh phúc với những học trò của mình nay đã thành công.

Dù lạnh buốt và mưa rào rất lớn. Dù có chút buồn phiền khi xe taxi lê thê qua những rào chắn lô cốt dài. Nhưng đó là nơi có ngôi trường cũ rất đặc biệt, là nơi đã ấp ủ cho rất nhiều tâm hồn nghệ sĩ qua nhiều thế hệ.