Kế hoạch dự kiến sẽ thay thế toàn bộ xe buýt tại Hà Nội và TP.HCM bằng xe xanh.
Hà Nội sẽ chuyển toàn bộ xe buýt sang xe điện
Tại hội nghị COP26, Việt Nam đã cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để đạt được điều này, Việt Nam cần xây dựng kế hoạch chi tiết và thực hiện các bước cần thiết.
Một trong những ưu tiên hiện tại là chuyển đổi hệ thống phương tiện công cộng sang xe xanh. Theo kế hoạch, Hà Nội và TP.HCM sẽ thay đổi hệ thống xe buýt công cộng thành loại xe xanh.
Hình ảnh minh họa.
Tại Hà Nội, Chương trình chuyển đổi năng lượng xanh và giảm phát thải khí carbon và metan trong ngành Giao thông Vận tải đã được phê duyệt. Chương trình này bao gồm kế hoạch chuyển dần hệ thống xe buýt công cộng sang xe buýt điện.
Từ năm 2025, tất cả xe buýt mới hoặc thay thế sẽ là xe điện hoặc xe sử dụng năng lượng xanh. Đến năm 2030, ít nhất 50% phương tiện phải dùng điện hoặc năng lượng xanh, và toàn bộ xe taxi mới hoặc thay thế cũng sẽ chạy bằng điện hoặc năng lượng xanh. Đến năm 2050, toàn bộ xe buýt và xe taxi sẽ phải là xe điện hoặc sử dụng năng lượng xanh.
Hà Nội đã triển khai 3 tuyến xe buýt chạy bằng khí CNG từ năm 2018.
Theo ông Thái Hồ Phương, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông công cộng (Sở GTVT Hà Nội), Hà Nội có thể hoàn toàn chuyển đổi xe buýt sang điện vào năm 2040.
Lộ trình chuyển đổi được dự kiến theo 3 kịch bản cụ thể như sau:
- Kịch bản 1: Chuyển đổi toàn bộ xe buýt thành xe điện, tổng số 2.433 xe.
- Kịch bản 2: 70% xe buýt điện và 30% xe buýt chạy LNG hoặc CNG, tổng số 2.212 xe (1.592 xe điện và 620 xe chạy LNG/CNG).
- Kịch bản 3: 50% xe buýt điện và 50% xe buýt LNG/CNG, tổng số 2.076 xe (1.100 xe điện và 976 xe chạy LNG/CNG).
Thành phố đang xem xét thực hiện kịch bản 3 dựa trên tình hình thực tế, với kế hoạch chuyển sang kịch bản 2 khi điều kiện cho phép, và triển khai kịch bản 1 sau năm 2040.
Xe buýt xanh tại TP.HCM.
Tại TP.HCM, từ năm 2025 đến 2029, thành phố ưu tiên chuyển đổi xe buýt sang xe điện. Tuy nhiên, trong giai đoạn quá độ, thành phố có thể đầu tư vào xe buýt CNG cho các tuyến hiện tại.
Mục tiêu là đến năm 2030, tất cả xe buýt tại TP.HCM sẽ sử dụng năng lượng xanh.
TP.HCM hiện có 2.209 xe buýt trên 120 tuyến, trong đó có 546 xe buýt xanh (bao gồm xe điện và xe CNG), 581 xe sử dụng dưới 8 năm và 1.628 xe sử dụng trên 8 năm. Xe buýt xanh chiếm khoảng 25% tổng số xe buýt của thành phố.
Thông tin này được cung cấp bởi ông Lê Hoàn, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP.HCM.
Trạm sạc là một trong những vấn đề cần giải quyết.
Để triển khai kế hoạch này, thành phố cần nghiên cứu nhiều giải pháp nhằm hiện thực hóa mục tiêu.
Vốn đầu tư là một yếu tố quan trọng vì chi phí xe năng lượng xanh cao gấp nhiều lần so với xe diesel: một xe năng lượng xanh có giá bằng 2,4 xe diesel. Ngoài ra, chuyển đổi cũng đòi hỏi xây dựng cơ sở hạ tầng trạm sạc hoặc trạm nhiên liệu và phát triển chiến lược cung cấp năng lượng.
Vinbus là đơn vị duy nhất sở hữu trạm sạc cho xe buýt điện tại Hà Nội.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội, chỉ ra ba thách thức chính trong việc phát triển xe buýt xanh: chính sách, nguồn lực chuyển đổi, và cơ sở hạ tầng.
Nếu chuyển sang xe điện, quy hoạch hạ tầng điện cho loại xe này cần được tích hợp vào quy hoạch chung để đáp ứng nhu cầu của cả hệ thống xe và phương tiện cá nhân khác.
Hiện tại, Hà Nội có 2 trạm sạc xe buýt điện, đều thuộc Vinbus, với 32 và 39 trụ sạc có công suất từ 120 kWh đến 150 kWh do StarCharge cung cấp.
Vinbus là đơn vị xe buýt điện duy nhất và lớn nhất ở Hà Nội, đang vận hành 10 tuyến với xe VinFast. Mỗi xe buýt điện của Vinbus có 67 chỗ, đi được tối đa 260 km với pin 281 kWh, sạc đầy trong 2 giờ tại trạm của đơn vị.
Xe buýt điện do Vinbus vận hành.
Hiện tại, Hà Nội có 1.905 xe buýt được trợ giá, trong đó có 139 xe CNG, 142 xe điện, và hơn 1.200 xe đạt tiêu chuẩn Euro 4 trở lên.
Hà Nội chi khoảng 2.300 tỷ đồng mỗi năm cho trợ giá xe buýt. Để thực hiện kế hoạch chuyển đổi sang xe buýt điện và năng lượng xanh từ năm 2024 đến 2033, thành phố cần bổ sung khoảng 8.300 tỷ đồng, tương đương hơn 830 tỷ đồng mỗi năm.