Hạ thân nhiệt có nguy hiểm không và tại sao?

1. Tình trạng hạ thân nhiệt: Mức độ nguy hiểm và nguyên nhân

Cơ thể con người hoạt động như một cỗ máy phức tạp với nhiều cơ quan phối hợp và các phản ứng sinh học để duy trì sự sống. Để giữ cho các cơ quan này hoạt động tốt nhất, nhiệt độ cơ thể thường được duy trì ở mức 37 độ C.

Vấn đề hạ thân nhiệt thường xuyên xảy ra ở trẻ sơ sinh

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố từ môi trường và các vấn đề về sức khỏe, nhiệt độ cơ thể có thể tăng hoặc giảm đột ngột. Khi nhiệt độ cơ thể dưới mức bình thường, chúng ta gọi đó là tình trạng hạ thân nhiệt. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không được kiểm soát và kéo dài, nó có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho cơ thể như ảnh hưởng đến tim mạch, hệ thần kinh, tiêu hóa,...

Mức độ nguy hiểm của hạ thân nhiệt

Nguy hiểm của hạ thân nhiệt tăng lên mạnh mẽ khi nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 25 độ C, được đo bằng cách đo nhiệt độ ở hậu môn. Cụ thể, mức độ nguy hiểm của hạ thân nhiệt được chia thành các mức như sau:

Tình trạng hạ thân nhiệt kéo dài và nghiêm trọng có thể đặt ra nguy cơ lớn cho sức khỏe và đời sống của con người.

• Thấp: từ 35 - 34 độ C.

• Trung bình: từ 34 - 32 độ C.

• Nghiêm trọng: từ 32 - 25 độ C.

• Nguy kịch: dưới 25 độ C.

Mức độ nguy hiểm tăng lên khi thân nhiệt giảm xuống

Nguyên nhân gây hạ thân nhiệt

Đa phần các trường hợp thân nhiệt cơ thể giảm xuống dưới mức bình thường do ảnh hưởng của thời tiết lạnh, tiếp xúc với môi trường lạnh đột ngột hoặc nước lạnh. Hiện tượng này có thể được gây ra bởi gió lạnh, da tiếp xúc với nhiệt độ lạnh hoặc việc ướt đồ quần áo. Những người uống rượu hoặc ngâm mình trong nước lạnh thường có thân nhiệt thấp hơn bình thường.

Do đó, hạ thân nhiệt không phải là hiếm gặp và thường không gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào. Chỉ khi thân nhiệt giảm quá mức và kéo dài, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người già, mới có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Một số yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ bị hạ thân nhiệt và tình trạng nghiêm trọng hơn như:

Độ tuổi

Hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh khá phổ biến, đặc biệt là khi trẻ sinh non tiếp xúc với thời tiết lạnh hoặc nước lạnh trong thời gian dài. Ngoài ra, những người có thể dễ bị thân nhiệt giảm xuống mức thấp hơn bình thường, làm cho họ dễ cảm thấy lạnh và mắc nhiều bệnh lý tim mạch và xương khớp hơn.

Người nghiện rượu và ma túy

Tình trạng này không chỉ làm giảm sức đề kháng của cơ thể mà còn làm cho người nghiện rượu, nghiện ma túy cảm thấy lạnh hơn bình thường.

Người sử dụng một số loại thuốc điều trị

Một số loại thuốc điều trị được biết đến có thể làm cho người bệnh dễ bị giảm thân nhiệt hơn bao gồm: các loại thuốc gây nghiện, thuốc an thần, và thuốc chống trầm cảm.

Những người có sức khỏe yếu dễ bị hạ thân nhiệt hơn so với người bình thường

Yếu tố Cơ địa

Những người có sức khỏe yếu, sinh non, từng bị nhiễm lạnh sẽ cảm thấy nhạy cảm hơn với thời tiết lạnh hoặc các yếu tố gây hạ thân nhiệt. 

2. Nhận biết tình trạng hạ thân nhiệt qua các dấu hiệu đặc trưng

Khi bị hạ thân nhiệt, người bệnh thường cảm nhận rõ ràng với các dấu hiệu sau:

• Cảm thấy lạnh.

• Cơ thể nổi da gà.

• Rùng mình liên tục.

• Cảm giác cơ thể không đủ ấm.

• Môi thâm, da tái nhợt.

• Nếu là trẻ nhỏ, da trẻ lạnh, cơ thể yếu ớt.

Nếu cơ thể bạn dưới nhiệt độ lâu dài, cảm giác da gà và rùng mình sẽ biến mất. Thay vào đó, tinh thần của bạn sẽ mơ màng, hay bị lú lẫn, vụng về và nhiều biểu hiện khác như:

Rối loạn nhịp đập

Giảm thân nhiệt có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim hoặc tăng giảm nhịp tim.

Đóng băng

Tình trạng đóng băng thường bắt đầu từ các khu vực lạnh nhất của cơ thể, sau đó lan tỏa nếu không khắc phục nhanh chóng.

Biến dạng tay chân

Biến dạng tay chân là tình trạng xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với lạnh kéo dài, gây ra sưng đau và ngứa ở ngón tay - chân hoặc toàn bộ phần này của cơ thể.

Hạ thân nhiệt kéo dài có thể gây ra biến dạng tay chân cho người bệnh

Mất cân bằng, nói lắp bắp

Đây là dấu hiệu cho thấy sự giảm nhiệt độ cơ thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh và não bộ.

Tử vong mô

Tử vong mô có thể xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với lạnh quá lâu, đây là tình trạng nguy hiểm, cảnh báo người bệnh cần được ấm lên càng sớm càng tốt.

Khi cơ thể bắt đầu có các triệu chứng như trên, việc tăng nhiệt độ cho cơ thể và đưa ngay đến bệnh viện cấp cứu là cần thiết. Tình trạng này sẽ trở nên nguy hiểm hơn nếu người bệnh đã có sức khỏe yếu hoặc mắc bệnh tiểu đường.

3. Phản ứng khi bị giảm nhiệt độ cơ thể?

Biểu hiện của hạ thân nhiệt thường khá rõ ràng, tuy nhiên cần xác nhận chính xác tình trạng bằng cách sử dụng nhiệt kế đặc biệt để đo nhiệt độ cơ thể và mức độ giảm nhiệt. Quan trọng nhất là người bệnh cần sớm đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị.

Các biện pháp cấp cứu để giảm thiểu tác động của hạ thân nhiệt cần thực hiện ngay. Nguyên tắc là cần di chuyển người bệnh ra khỏi nơi lạnh và làm ấm cơ thể đúng cách như sau:

Uống nước ấm giúp tăng nhiệt độ cơ thể tự nhiên

• Thay quần áo ướt bằng quần áo khô và ấm.

• Uống nước ấm không chứa caffeine, như nước trà gừng, để làm ấm cơ thể từ bên trong.

• Đắp nhiều lớp chăn khô hoặc sử dụng áo choàng để giữ ấm.

• Tránh tiếp xúc với gió lạnh.

Nhiều người khi cả trẻ em và người lớn bị giảm nhiệt độ cơ thể muốn nhanh chóng làm ấm bằng cách tiếp xúc trực tiếp với nhiệt như sử dụng miếng dán nhiệt, thải nước nóng,... Tuy nhiên, việc này có thể gây ra bỏng và không hiệu quả trong việc tăng nhiệt độ cơ thể.

Xử lý cấp cứu đúng cách khi bị giảm nhiệt độ cơ thể sẽ giúp hạn chế tổn thương mà cơ thể phải đối mặt do nhiệt độ thấp gây ra, cũng như làm cho việc điều trị của bác sĩ trở nên dễ dàng hơn.