Dàn ý
1. Mở đầu
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và tác phẩm 'Cảnh ngày xuân' cùng 'Mùa xuân nhỏ nhắn'.
- Dẫn dắt vào hai khung cảnh xuân của hai tác phẩm.
2. Nội dung chính
a. Vẻ đẹp của khung cảnh xuân trong 'Cảnh ngày xuân' của Nguyễn Du
- Hình ảnh chim én đưa thoi tạo nên sự sống động, ý niệm về thời gian trôi qua.
- Màu sắc nổi bật của khung cảnh xuân là sắc xanh của cỏ non đến tận chân trời, tạo ra không gian bao la, phong phú và đầy sức sống.
- Cành hoa lê trắng xuất hiện làm điểm nhấn với sắc trắng trong lành: 'Cành lê trắng điểm một vài bông hoa'.
b. Vẻ đẹp của khung cảnh xuân trong 'Mùa xuân nhỏ nhắn' của Thanh Hải
- Hình ảnh thơ gần gũi, quen thuộc: 'dòng sông', 'bông hoa', 'chim chiền chiện', 'giọt nước long lanh rơi'.
- Sự sống động của cây cỏ được nhấn mạnh qua việc đảo ngữ: 'Mọc giữa dòng sông xanh'.
- Tiếng chim chiền chiện tạo ra âm thanh trong trẻo, vang vọng cao xa.
c. Đánh giá về khung cảnh xuân trong 'Cảnh ngày xuân' của Nguyễn Du và 'Mùa xuân nhỏ nhắn' của Thanh Hải
- Điểm chung:
+ Cả hai đều là những khung cảnh xuân với vẻ đẹp đặc biệt và tràn đầy sức sống.
+ Thể hiện tài năng nghệ thuật của các tác giả.
+ Hiển thị rõ tình yêu thiên nhiên của những nhà thơ.
- Điểm khác biệt:
+ Mùa xuân trong 'Cảnh ngày xuân' liên quan đến ngày lễ thanh minh thông qua các tài liệu và phong cách thơ ca trung đại.
+ Khung cảnh xuân trong 'Mùa xuân nhỏ nhắn' của Thanh Hải lại được khám phá thông qua những hình ảnh gần gũi với vẻ đẹp của xứ Huế liên quan đến quá trình xây dựng và đổi mới của đất nước.
3. Kết luận
Đánh giá tổng quan về vẻ đẹp của hai khung cảnh xuân trong hai tác phẩm.
Mẫu thơ
Mùa xuân luôn là một đề tài bất tận của các nhà thơ, từ xưa đến nay. Nếu như họa sĩ sử dụng nét vẽ và màu sắc, nhạc sĩ sử dụng giai điệu và âm thanh, thì nhà thơ lại sử dụng hình ảnh và ngôn từ để diễn đạt cảm xúc của mình - đặc biệt là diễn đạt tình yêu thiên nhiên, tình yêu của sắc hương xuân. Hãy lật trang sách đến với bốn câu thơ đầu tiên trong đoạn trích Cảnh ngày xuân từ kiệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du và hòa mình vào đất trời xứ Huế với bốn câu thơ đầu tiên trong Mùa xuân nhỏ nhắn của Thanh Hải, bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp của non sông, quê hương Việt Nam biết bao!
Ngày xuân còn én dưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
và:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời.
Nguyễn Du và Thanh Hải, dù không cùng thời đại, không cùng hoàn cảnh, nhưng trong tâm hồn của những người nghệ sĩ ấy luôn đầy tình yêu với thiên nhiên đến lạ kỳ! Ngòi bút của họ đã thăng hoa, đã hòa mình với vẻ đẹp tự nhiên, thổi vào đó một tình yêu, một ý xuân ngọt ngào say đắm. Sao không yêu, sao không mê chứ! Vẻ đẹp của hương xuân, của tâm hồn người rất rõ ràng, rất sâu lắng.
Mùa xuân ấy là màu xanh tươi sáng của sự sống, của những chồi non xanh biếc cựa quậy trong từng câu thơ. Hai nguồn cảm hứng từ hai thời đại cùng những sợi tơ trong lòng đã tạo nên những bức tranh xuân tuyệt đẹp có sự kết hợp của màu sắc, cảm xúc, âm thanh rộn rã, và tình người đắm say. Chỉ một vài nét chấm phá mà hai bức tranh xuân ấy lại đẹp đến thế.
Ở mỗi đoạn thơ lại có những nét riêng, độc đáo. Nếu Nguyễn Du tài hoa, uyên bác trong ngôn từ thì Thanh Hải lại đằm thắm, ngọt ngào với những câu thơ đầy hình ảnh. Nguyễn Du khi gợi tả mùa xuân đã kế thừa và sáng tạo từ một câu thơ cổ Trung Quốc Phương thảo thiên liên bích / Lê chi sổ điểm hoa. Nếu như nhà thơ cổ Trung Quốc đã phác họa bức tranh xuân với màu xanh của cỏ non, với vẻ đẹp của mấy bông hoa lê trên cành, thì Nguyễn Du lại thể hiện được sức xuân đầy sức sống, dạt dào của cỏ... cỏ càng xanh hoa càng trắng, chỉ mấy chữ non, xanh, trắng mà như chứa cả hương thơm, cả sắc màu, cả tình người gửi vào đó. Nguyễn Du báo tín hiệu mùa xuân bằng én đưa thoi thì với Thanh Hải là một bông hoa tím biếc mọc giữa dòng sông xanh. Nguyễn Du dùng không gian để vẽ thời gian. Thời gian thấm thoắt đã trôi qua hai tháng, nhanh như thoi đưa, chỉ đọng lại ánh sáng rực rỡ cuối cùng của mùa xuân trong tiết thanh minh. Còn Thanh Hải với cách đảo động từ mọc đã phác họa một hình ảnh rất ấn tượng về sự sống mãnh liệt của loài hoa lục bình xứ Huế đang vươn lên giữa phông nền của dòng sông xanh căng tràn sức sống. Nguyễn Du dùng những thi liệu là cỏ non, cánh én đưa thoi, thiều quang, hoa lê trắng để vẽ nên bức tranh xuân cao rộng, thoáng đãng đầy tinh tế thì Thanh Hải đã dùng những hình ảnh dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót vang trời để làm nên cái độc đáo mà chỉ ở quê hương xứ Huế mộng mơ mới có. Tiếng gọi của Thanh Hải ơi con chim chiền chiện hót chi nghe sao mà tha thiết, ngọt ngào như con người xứ Huế vốn rất đẹp, rất chân thành đó thôi.
Bức tranh xuân của Nguyễn Du non xanh như tâm hồn của cô thiếu nữ Thúy Kiều, Thúy Vân trong buổi du xuân. Bức tranh xuân của Thanh Hải tươi sáng, ân tình, chứa chan cảm xúc, thấm thía lòng người. Tâm hồn họ đều thăng hoa, rất chân thành, nhưng mỗi người lại có một phong cách nghệ thuật riêng để ghi đậm cái tôi trong lòng người đọc. Nếu Nguyễn Du đã vận dụng khéo léo thể thơ lục bát của dân tộc thì Thanh Hải cũng rất lôi cuốn với thể thơ ngũ ngôn ngân nga như điệu nhạc xứ Huế trong bản hòa ca của đất nước đang xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Nguyễn Du với mười lăm năm lưu lạc, còn Thanh Hải đang phải đối mặt với cái chết nhưng trong họ vẫn cháy bùng tình yêu với thiên nhiên, với đất trời. Tình cảm ấy đã hòa chung dòng chảy với các tác phẩm khác cùng viết về mùa xuân.
Nhiều năm đã trôi qua, nhưng khi đọc những dòng thơ này, lòng người vẫn không khỏi xúc động, rạo rực, mê say. Có lẽ Nguyễn Du cũng như Thanh Hải sẽ còn sống mãi trong trái tim người đọc bởi những vần thơ như thế, bởi tấm lòng yêu mùa xuân, yêu thiên nhiên, đất trời và con người. Bởi ngòi bút của họ đã thăng hoa thành những nét vẽ sâu sắc trong hồn ta một mùa xuân bất diệt, vĩnh hằng và truyền vào lòng ta khát vọng được cống hiến, được làm Một mùa xuân nhỏ nhắn / Lặng lẽ dâng cho đời...