Hàn Thuyên 韓詮 | |
---|---|
Tên húy | Nguyễn Thuyên |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | |
Tên húy | Nguyễn Thuyên |
Ngày sinh |
1229 |
Mất | không rõ |
Giới tính | nam |
Học vấn | Tiến sĩ Nho học |
Chức quan | Thượng thư bộ Hình |
Nghề nghiệp | quan viên, nhà văn, nhà thơ |
Tôn giáo | Nho giáo |
Quốc tịch | Đại Việt |
Thời kỳ | nhà Trần |
[sửa trên Wikidata] |
Hàn Thuyên (chữ Hán: 韓詮, 1229 - ?), tên thật là Nguyễn Thuyên (阮詮), từng làm Thượng thư Bộ Hình dưới thời Trần Nhân Tông. Ông là một trong những người đầu tiên phát triển hệ thống chữ Nôm và cũng là người sáng lập thể thơ Hàn luật.
Tiểu sử
Cho đến nay, vẫn chưa rõ quê gốc của Hàn Thuyên. Nhiều người ở thôn Lai Hạ (xã Lai Hạ, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) cho rằng ông sinh ra ở làng Lai Hạ, huyện Thanh Lâm, châu Nam Sách, lộ Lạng Giang, hiện nay là xã Lai Hạ, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh. Ông đỗ Tiến sĩ vào năm 1247.
Đại Việt sử ký toàn thư ghi chép:
- Vào mùa thu năm 1282, khi quân Nguyên đang chuẩn bị xâm lược nước ta lần thứ hai, một con cá sấu xuất hiện trên sông Hồng. Vua sai Thuyên viết văn và ném xuống sông, khiến con cá sấu tự nhiên rời đi. Vua coi sự việc này như trường hợp của Hàn Dũ (thời nhà Đường - Trung Quốc), và cho rằng nên đổi họ là Hàn Thuyên.
Hàn Thuyên là một nhà thơ Nôm lỗi lạc. Ông được biết đến là người mở rộng và phổ biến chữ Nôm tại Việt Nam. Ông là người đầu tiên áp dụng luật thơ Đường vào thơ Nôm, từ đó mà thơ Nôm theo luật thơ Đường được gọi là Hàn luật.
Vinh danh
Tên của ông được đặt cho nhiều trường học, đường phố ở nhiều tỉnh thành Việt Nam.
Trường THPT Hàn Thuyên, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, đã được Bộ Trưởng Bộ Giáo dục quốc gia Vũ Đình Hòe ký quyết định đổi tên từ Thành Chung Bắc Ninh thành Trường Hàn Thuyên Bắc Ninh từ ngày 14 tháng 2 năm 1946.