Hàng tồn kho là gì? Khám phá phân loại và ý nghĩa của hàng tồn kho trong kinh doanh

1. Khái niệm hàng tồn kho

Hàng tồn kho không chỉ là những mặt hàng không bán được và cần thanh lý như nhiều người hiểu lầm. Thực tế, hàng tồn kho là các sản phẩm hoặc nguyên liệu mà doanh nghiệp giữ lại để bán sau này. Hàng tồn kho là cầu nối giữa sản xuất và tiêu thụ, bao gồm nguyên vật liệu, thành phẩm hoặc sản phẩm đang được lưu trữ trong kho của công ty.

Quản lý hàng tồn kho hiệu quả có thể mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, như giảm chi phí không cần thiết và gia tăng lợi nhuận. Kiểm soát hàng tồn kho giúp tránh tình trạng hàng hóa tồn đọng, giảm chi phí và cải thiện quy trình sản xuất. Doanh nghiệp có thể dự đoán nhu cầu khách hàng và điều chỉnh sản xuất linh hoạt, từ đó tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa hàng hóa và luôn đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng.

2. Ý nghĩa của hàng tồn kho là gì?

Hàng tồn kho đóng vai trò thiết yếu trong quản lý và điều phối cung cầu hàng hóa. Đây thường là các sản phẩm dự trữ mà doanh nghiệp giữ lại để bán sau, nhằm đảm bảo khả năng đáp ứng nhu cầu khách hàng và linh hoạt trong hoạt động kinh doanh.

- Việc duy trì hàng tồn kho mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp. Đầu tiên, nó giúp doanh nghiệp luôn có hàng hóa sẵn sàng để đáp ứng nhu cầu khách hàng ngay cả khi có sự biến động về cung cầu, thay đổi mùa vụ, tình trạng khẩn cấp, hoặc chậm trễ trong vận chuyển. Điều này tạo sự tin tưởng và ổn định trong quan hệ với khách hàng.

- Hàng tồn kho còn quan trọng trong việc điều phối cung và cầu thực tế của thị trường tại từng thời điểm. Doanh nghiệp có thể tận dụng hàng tồn kho để điều chỉnh theo sự biến động nhu cầu thị trường, như tăng hàng khi nhu cầu tăng hoặc tận dụng cơ hội mùa giảm giá. Quản lý tốt hàng tồn kho giúp giảm rủi ro tồn đọng, lỗ do hết hạn hoặc hư hỏng, và giảm chi phí lưu trữ và quản lý.

- Thêm vào đó, hàng tồn kho còn hỗ trợ tối ưu hóa hoạt động sản xuất và chuỗi cung ứng. Quản lý chính xác hàng tồn kho giúp doanh nghiệp lập kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn, tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa, nâng cao hiệu suất và giảm chi phí sản xuất.

3. Hàng tồn kho bao gồm những loại nào?

Hàng tồn kho được chia thành các loại sau đây:

3.1. Phân loại hàng tồn kho theo đặc điểm hàng hóa

Khi phân loại hàng tồn kho, có thể xác định bốn loại cơ bản dựa trên đặc điểm của hàng hóa. Các loại hàng tồn kho này bao gồm:

- Nguồn vật tư: Đây là các hàng hóa như đồ dùng văn phòng, vật liệu làm sạch máy, dầu, nhiên liệu, bóng đèn và các mặt hàng tương tự. Những loại hàng này là nguyên liệu và vật tư thiết yếu cho hoạt động sản xuất hoặc kinh doanh hàng ngày. Doanh nghiệp cần duy trì các nguồn vật tư này để đảm bảo hoạt động liên tục và không bị gián đoạn.

- Nguyên liệu thô: Đây là các vật liệu chưa qua chế biến hoặc đã qua một số công đoạn nhưng chưa hoàn tất. Nguyên liệu thô có thể là hàng hóa đã mua đang được vận chuyển về hoặc các nguyên liệu đang được gia công. Doanh nghiệp có thể lưu trữ những nguyên liệu này để sử dụng trong sản xuất sau này hoặc bán đi.

- Bán thành phẩm: Đây là các sản phẩm đã trải qua một phần quy trình sản xuất, sẵn sàng được sử dụng nhưng chưa hoàn toàn hoàn chỉnh. Ví dụ như các linh kiện, bộ phận hoặc sản phẩm trung gian. Những sản phẩm này cần được quản lý và lưu trữ cho đến khi hoàn thiện thành phẩm cuối cùng.

- Thành phẩm: Đây là các sản phẩm đã hoàn tất quy trình sản xuất và sẵn sàng để bán. Thành phẩm là kết quả cuối cùng của quá trình sản xuất và có thể được bán trực tiếp cho khách hàng hoặc lưu trữ để đáp ứng nhu cầu trong tương lai.

3.2. Phân loại hàng tồn kho theo loại hàng

Dưới đây là một số loại hàng hóa phổ biến thường gặp trong kho của doanh nghiệp:

- Hàng hóa mua để bán: Đây là các mặt hàng đã được nhập từ nhà cung cấp và đang chờ được bán cho khách hàng. Bao gồm hàng tồn kho, bất động sản (như đất đai, nhà xưởng), hàng hóa đang vận chuyển, hàng gửi đến đại lý hoặc nhà phân phối để bán, và hàng gửi gia công để chế biến thành phẩm cuối cùng.

- Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán: Đây là các sản phẩm hoàn chỉnh đã được sản xuất và đang chờ được tiêu thụ. Thành phẩm tồn kho là các sản phẩm lưu trữ trong kho của doanh nghiệp, trong khi thành phẩm gửi đi bán là các sản phẩm đã được chuyển đến các cửa hàng hoặc siêu thị để bán.

- Sản phẩm dở dang: Đây là các sản phẩm chưa hoàn thiện hoặc đã hoàn tất một phần nhưng chưa được nhập kho. Những sản phẩm này có thể đang trong giai đoạn sản xuất, đóng gói hoặc chờ kiểm tra chất lượng trước khi được đưa vào kho và bán ra thị trường.

- Nguyên liệu, vật liệu: Đây là các nguyên liệu và vật liệu cần thiết cho sản xuất hoặc kinh doanh. Bao gồm nguyên liệu đầu vào như thực phẩm, vật liệu xây dựng, hóa chất, v.v.

- Công cụ, dụng cụ tồn kho: Đây là các công cụ, dụng cụ và thiết bị sử dụng trong sản xuất hoặc kinh doanh, như máy móc, thiết bị, xe cộ, dụng cụ cầm tay, v.v. Cũng bao gồm các công cụ đang trên đường đến doanh nghiệp hoặc gửi đi gia công tại các xưởng khác.

- Chi phí sản xuất và kinh doanh dịch vụ chưa hoàn tất: Đây là các chi phí liên quan đến quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ như nguyên vật liệu, lao động, vận chuyển, quảng cáo, marketing, v.v. Những khoản chi phí này chưa được phân bổ hoặc chưa hoàn tất thanh toán.

- Nguyên liệu và vật liệu nhập khẩu: Đây là các nguyên liệu và vật liệu được nhập từ nước ngoài để sử dụng trong sản xuất hoặc gia công hàng xuất khẩu. Cũng bao gồm các sản phẩm hoàn thiện hoặc hàng hóa được lưu trữ tại kho bảo thuế của doanh nghiệp.

Lưu ý rằng phân loại hàng tồn kho có thể khác nhau giữa các công ty, tùy thuộc vào đặc thù và ngành nghề kinh doanh của từng doanh nghiệp. Mỗi loại hàng tồn kho đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, tiếp thị và quản lý hàng hóa, và việc phân loại và quản lý hiệu quả là yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp.

- Khái niệm tài trợ hàng tồn kho (INVENTORY FINANCING);

- Template báo cáo tổng hợp tồn kho bằng Excel cập nhật mới nhất