Hãng xe huyền thoại Mỹ và chương trình đào tạo duy nhất dành riêng cho người Việt: 15 năm hướng dẫn lái xe an toàn

Trung bình trong 10 tháng đầu của năm 2023, mỗi ngày có 18 người tham gia giao thông và không thể quay về nhà - theo số liệu từ Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia.

Tham gia giao thông là điều mà hầu như ai cũng phải trải qua mỗi ngày, và không ai muốn phải đối mặt với bất kỳ rủi ro nào đối với bản thân hoặc người thân của mình.

Tuy nhiên, theo số liệu từ Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, đã có 9.826 vụ tai nạn giao thông xảy ra trong 10 tháng đầu năm nay, làm mất đi 5.496 sinh mạng và gây thương tích cho 6.973 người khác. Điều này có nghĩa là, trung bình mỗi ngày có khoảng 18 người tham gia giao thông mà không thể trở về nhà.

Quay lại năm 2008, giao thông Việt Nam đang trải qua một giai đoạn biến động mạnh mẽ, khi số lượng phương tiện tham gia giao thông không chỉ tăng mạnh mẽ mà còn đa dạng hóa. Không khó để bắt gặp cảnh xe đạp, xe máy chia sẻ đường với xe hạng nặng như xe khách, xe tải, xe buýt và xe con. Loại hình giao thông phức tạp như vậy thường đi kèm với tỷ lệ tai nạn cao.

Đây chính là động lực để Ford (một trong những thương hiệu Mỹ được người Việt yêu thích) triển khai chương trình Ford Driving Skills for Life (Ford DSFL) từ năm 2008 tại Việt Nam.

15 NĂM MỤC TIÊU DẪN ĐƯỜNG AN TOÀN

Ford DSFL có tên tiếng Việt là Hướng dẫn Lái xe An toàn và Thân thiện với Môi trường.

Đúng như tên gọi, chương trình chủ yếu tập trung vào việc chia sẻ kiến thức và kỹ năng cần thiết giúp người lái xe bảo đảm an toàn cho bản thân và cộng đồng khi tham gia giao thông, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất sử dụng nhiên liệu.

Theo chia sẻ từ đại diện của Ford Việt Nam, trưởng phòng Truyền thông - chị Nguyễn Thị Hồng Nhung, những người tham gia ban đầu bao gồm nhân viên, khách hàng và cộng đồng sở hữu xe Ford, nhưng sau đó đã mở rộng ra nhiều hơn.

Một điều thú vị là người lái xe chuyên nghiệp cũng nằm trong nhóm đối tượng của Ford DSFL; theo như chị chia sẻ: 'Từ giảng viên của các trường đào tạo lái xe đến các cộng đồng như câu lạc bộ phụ nữ lái xe, hoặc thậm chí là các đối tác, doanh nghiệp đăng ký cho lái xe, nhân viên để học, sau đó mở rộng ra cả sinh viên, học sinh'.

Tất cả các hoạt động đào tạo này đều miễn phí với mọi đối tượng tham gia.

Thực tế, một số tài xế chuyên nghiệp chỉ hoạt động trong môi trường lái xe cố định; như tài xế taxi thường hoạt động trong thành phố, hoặc tài xế xe buýt điều khiển xe trên tuyến đường đã quen thuộc.

Do môi trường lái xe đó, việc có trải nghiệm mới như việc học cách vượt qua địa hình khắc nghiệt (off-road) có thể hỗ trợ tài xế chuyên nghiệp trong các tình huống đặc biệt như di chuyển xa hoặc gặp phải địa hình khó khăn. 

Đại diện của Ford Việt Nam cũng nhấn mạnh rằng với sự phát triển liên tục của công nghệ xe hơi, việc tham gia các chương trình như Ford DSFL sẽ cung cấp thông tin và trải nghiệm hữu ích cho người lái xe.

Một điểm cần lưu ý là giáo án dạy lái của Ford DSFL tại Việt Nam không giống bất kỳ giáo án nào khác trên thế giới. Điều này là do nội dung hướng dẫn đã được điều chỉnh để phản ánh thực tế giao thông tại Việt Nam.

Chị Hồng Nhung chia sẻ: 'Ban đầu, Ford lấy những kiến thức cơ bản nhất từ giáo án toàn cầu và sau đó điều chỉnh gradually nội dung để phù hợp với điều kiện cụ thể ở địa phương'.

Đại diện Ford Việt Nam đưa ra ví dụ về nội dung dành cho nhóm học sinh - sinh viên. Nhóm này thường không phải là người lái ô tô nhưng tham gia giao thông bằng các phương tiện như xe đạp hoặc xe máy. Việc trang bị thêm kiến thức và quan điểm từ người lái ô tô giúp họ nhận biết tầm quan trọng của việc giữ khoảng cách an toàn và tránh bị điểm mù của xe lớn.

THAY ĐỔI 'TỪ GỐC RỄ'

Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia nhấn mạnh: '80% nguyên nhân gây tai nạn giao thông xuất phát từ kiến thức và nhận thức của người điều khiển phương tiện'. Vì vậy, bên cạnh việc dạy lái, Ford DSFL cũng cố gắng thay đổi nhận thức - một vấn đề được coi là cơ bản nhất.

'Say rượu' mà không cần uống rượu

Gần đây, với việc hạ mức cồn được quy định chặt chẽ hơn, người lái xe đã có ý thức tốt hơn về việc lái xe an toàn trong khi có cồn. Ford DSFL từ lâu đã nỗ lực tăng cường nhận thức về tác động của cồn đối với khả năng kiểm soát bản thân.

Năm 2017, Ford DSFL đã mua một số bộ Drunk Suit (Bộ mô phỏng tình trạng say xỉn), phần lớn đã được tặng cho các trung tâm dạy lái và phần còn lại sử dụng cho các chương trình tự tổ chức.

Đại diện của Ford Việt Nam giải thích rằng Drunk Suit mô phỏng trạng thái say rượu, bao gồm giảm thị lực và thính lực, khó cân bằng, khó điều khiển cơ thể và khó di chuyển cổ. Dựa trên nguyên lý đó, Drunk Suit bao gồm kính giảm thị lực, tai nghe chống ồn, tạ tay, tạ chân, miếng đệm đầu gối, nẹp khuỷu tay và gối đỡ cổ.

Khi trải qua trải nghiệm này, kính giảm thị lực sẽ làm biến dạng hình ảnh mà mắt nhận được, dẫn đến sự đánh giá sai lầm về vị trí và khoảng cách của các vật trước mặt; tai nghe chống ồn, khi kết hợp với kính giảm thị lực, cũng sẽ làm cho não đánh giá sai về hướng. Các miếng đệm đầu gối giảm khả năng điều khiển; tạ tay và tạ chân cũng có tác động tương tự, nhưng khi mặc chúng không đều, trọng tâm cũng sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt khi di chuyển.

Các trải nghiệm của Ford DSFL với Drunk Suit thường bao gồm các hoạt động như đi thẳng, zigzag hoặc bắt và ném bóng. Đại diện của Ford Việt Nam cho biết rằng cả học sinh - sinh viên và tài xế chuyên nghiệp đều thấy thú vị với trải nghiệm mà bộ đồ mang lại, đồng thời nhận thức được nguy hiểm khi lái xe trong tình trạng say rượu.

'K0 Còi'

Đại diện của Ford Việt Nam cho biết rằng người trẻ 'hiện tại đi xe đạp, xe máy, nhưng tương lai sẽ đi ô tô. [...] Họ nắm trong tay tương lai'.

Điều này cho thấy rằng Ford DSFL đặc biệt quan tâm đến người trẻ. Thực tế, Ford DSFL đã triển khai dự án 'K0 Còi' nhằm mục tiêu trực tiếp với giới trẻ. Trong dự án này, K0 Còi sẽ hợp tác với các nghệ sĩ gần gũi với giới trẻ, đóng góp vào việc xây dựng văn hóa giao thông văn minh hơn.

Một trong những hoạt động đáng chú ý mà K0 Còi đã thực hiện là bộ 40 bức tranh châm biếm về các hành vi tham gia giao thông cần được lưu ý, phối hợp với họa sĩ Nguyễn Thành Phong (tác giả của cuốn sách Sát thủ đầu mưng mủ). Bộ tranh này thể hiện các câu chuyện hài hước nhưng đầy ý nghĩa cảnh báo khi tham gia giao thông, ví dụ như: 'Một người lấn làn, cả nghìn người khổ', 'Chạy nhanh vượt đèn đỏ, ngã đau tận gốc cây', hoặc 'Xe mẹ mua, đua mẹ đánh'.

Bên cạnh bộ tranh, K0 Còi còn phát triển trò chơi di động Còi To Cho Vượt - trò chơi đầu tiên mô phỏng giao thông ở Việt Nam với khẩu hiệu hóm hỉnh 'thách thức khả năng sống sót trên đường phố của bạn'. Cuối cùng, không thể không nhắc đến Còi Show - một sự kiện âm nhạc mang thông điệp về an toàn giao thông dành cho giới trẻ. Không chỉ là một buổi hòa nhạc sôi động, văn minh, các bạn trẻ còn tham gia các trải nghiệm về an toàn giao thông của chương trình. Trong 3 năm tổ chức, Còi Show được ước tính thu hút gần 8000 bạn trẻ tham gia.

Với những đóng góp không mệt mỏi trong suốt 15 năm qua, Ford DSFL đã được vinh danh trong hạng mục dự án của giải thưởng Human Act Prize 2023, thể hiện sự nỗ lực không ngừng, sáng tạo và đáng kể vì một xã hội an toàn và văn minh hơn.