Buzz
Cho đến khi đọc cuốn hồi ký “Hành trình của tôi,” tôi vẫn thấy anh Huệ đáng yêu từ nhiều góc độ khác nhau. Có hoài bão, có ý chí hướng thượng, luôn nỗ lực học tập, rèn luyện bản thân. Anh còn là người rất hạnh phúc vì không chỉ thành công trên con đường sự nghiệp, anh còn đạt được kết quả học tập và kinh nghiệm làm việc tại một xứ tiên tiến, góp phần vào sự phát triển của quê hương. Việc anh thuyết phục Bosch chuyển quyết định đầu tư dự án công nghệ cao từ Trung Quốc sang Việt Nam và nỗ lực giúp VinFast sản xuất ô tô thương hiệu Việt trong vòng 22 tháng là hai trong số những câu chuyện đọc rất thú vị.
Anh Võ Quang Huệ sinh ra và lớn lên trong một gia đình khá giả ở Ngã Tư Bảy Hiền. Nhờ vào điều kiện kinh tế thuận lợi mà anh sớm tiếp xúc với ô tô, ước mơ trở thành một chuyên gia và đóng góp vào việc phát triển ngành công nghiệp này tại Việt Nam. Cuộc sống của anh sau đó chặt chẽ liên quan đến ngành công nghiệp ô tô.
Anh chọn ngành cơ khí ô tô khi du học ở Đức. Kết quả xuất sắc từ việc học và thực hành ở Đại học Đức cùng với nỗ lực cá nhân đã giúp anh trở thành một chuyên gia có tài năng. Sau khi tốt nghiệp, anh được các công ty ô tô hàng đầu của Đức như BMW chấp nhận làm việc. Sau 25 năm ở BMW với nhiều vai trò quan trọng tại Đức, Mexico, Ai Cập, anh quyết định trở về Việt Nam làm việc khi Bosch muốn đầu tư tại đây. Khoảng 12 năm sau đó, trước khi nghỉ hưu, Vingroup mời anh tham gia dự án VinFast.
Sự thành công liên tục của anh là kết quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ. Anh không chỉ cố gắng mà còn biết cách học và biết rõ những gì mình cần học. Dù đã tham gia vào phong trào phản chiến trước năm 1975, nhưng sau đó anh quyết tâm trở lại học tập. Tinh thần quyết đoán và tập trung của anh đã giúp anh thành công trong việc học và làm việc, dù phải vừa học vừa làm thêm.
Tinh thần quyết đoán, tập trung và kiên trì đã là đặc điểm nổi bật trong sự nghiệp của anh. Anh đã thể hiện tinh thần này khi học tiếng Anh và học thêm ngành quản trị kinh doanh để nâng cao kỹ năng. Với tinh thần học hành quyết tâm, anh đã thành công dù đã trên 40 tuổi.
Nhờ khả năng tiếng Anh và kỹ năng quản lý, anh được BMW bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo ở Mexico và Ai Cập.
Đối với tôi, Bosch và VinFast là hai dấu ấn quan trọng nhất mà anh Huệ để lại ở Việt Nam, và cả hai đều là những câu chuyện rất thú vị.
Sau một khoảng thời gian dài làm việc cho BMW, vào năm 2006, anh Huệ quyết định trở về Việt Nam để khởi nghiệp. Lúc đó, Bosch - một trong những công ty hàng đầu thế giới về linh kiện ô tô - đang lên kế hoạch mở công ty con tại Việt Nam. Và anh được yêu cầu bởi Bosch để thực hiện dự án này. Anh mong muốn góp phần vào công nghiệp hóa của Việt Nam, và đã cố gắng thuyết phục Bosch đầu tư lớn vào cơ sở sản xuất và trung tâm nghiên cứu tại Việt Nam. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự nỗ lực, anh đã thành công trong việc thuyết phục Bosch chuyển dự án đầu tư từ Trung Quốc sang Việt Nam, đặt nhà máy tại khu công nghiệp Long Thành (Đồng Nai). Đây là dự án đầu tư lớn nhất của Âu châu tại Việt Nam vào thời điểm đó, và cũng là dự án sản xuất linh kiện ô tô đầu tiên của Bosch ở Đông Nam Á. Vài năm sau, anh cũng thuyết phục Bosch lập trung tâm công nghệ và phần mềm tại Thành phố Hồ Chí Minh, trở thành Trung tâm R&D lớn nhất của Bosch ở Đông Nam Á. Trung tâm này đã phát triển từ vài chục người ban đầu lên trên 4.000 chuyên gia sau 10 năm, bao gồm nhiều kỹ sư, tiến sĩ cơ khí và phần mềm công nghệ thông tin.
Đọc hồi ký này, ta hiểu được nhiều chi tiết thú vị về VinFast, chẳng hạn như cách tiếp cận người tài của Vingroup, đối thoại giữa Chủ tịch Phạm Nhật Vượng và chuyên gia Võ Quang Huệ trong buổi gặp đầu tiên vào năm 2017, cũng như tác phong làm việc của ông Vượng với các lãnh đạo của tập đoàn. Điều này cho thấy thái độ quyết đoán, tinh thần trách nhiệm và nỗ lực của anh Huệ trong công việc.
Khi nghe ông Phạm Nhật Vượng đề xuất lập kế hoạch sản xuất xe thương hiệu Việt trong vòng hai năm và nhờ anh Huệ đảm nhiệm, anh cảm thấy bất ngờ vì chưa có tiền lệ nào trong ngành ô tô. Ngay cả BMW - công ty ô tô hàng đầu của Đức - khi đầu tư ở South Carolina (Mỹ) cũng mất bốn năm mới ra mắt dòng xe đầu tiên. Tuy nhiên, mong muốn sản xuất xe thương hiệu Việt đã đẩy anh vượt qua mọi khó khăn. Anh nhận ra rằng, trong thời đại toàn cầu hóa như hiện nay, một quốc gia không cần phải tự xây dựng từ đầu mọi thứ để phát triển một ngành công nghiệp. Với việc sử dụng thiết kế, công nghệ và linh kiện từ nước ngoài, sau đó tự sản xuất theo ý muốn, Việt Nam có thể tiến xa trên con đường phát triển ô tô.
Anh Huệ đã chấp nhận lời mời của ông Vượng, nhưng chỉ cam kết đảm nhiệm phần xây dựng kỹ thuật và quản lý dự án cho đến khi sản phẩm đầu tiên của VinFast ra mắt, chứ không đảm nhận trách nhiệm kinh doanh lâu dài. Anh dự định rút lui sau vài năm khi dòng xe đầu tiên của VinFast được sản xuất.
Để đạt được mục tiêu quá lớn trong thời gian ngắn, anh Huệ đã phải làm việc cật lực. Anh kể rằng, trong thời gian làm việc cho BMW và Bosch, anh chưa bao giờ mang công việc về nhà, để dành thời gian cho gia đình. Tuy nhiên, khi đảm nhận vai trò quan trọng tại VinFast, anh đã phải bỏ quy tắc đó. Ngoài ra, trong năm đầu tiên, anh phải thường xuyên bay đi Ý để thực hiện công việc.
Đức, Anh, Nhật... với lịch bay dày đặc. Cuối cùng chiếc xe Vin-Fast đầu tiên đã xuất xưởng chỉ sau 22 tháng. Trước khi giã từ VinFast năm 2020, anh Huệ đã góp phần xây dựng trung tâm đào tạo, trung tâm R&D và các kế hoạch tự chủ sản xuất công nghiệp hỗ trợ.
Đối với hiện thực Việt Nam, hồi ký Võ Quang Huệ có ít nhất hai hàm ý quan trọng. Thứ nhất, thành công trên đường đời không nhất thiết phải có bằng cấp cao. Nhất là bằng tiến sĩ chẳng liên quan gì đến năng lực của một chuyên gia giỏi cả lý thuyết và thực hành, của một lãnh đạo công ty thành công. Quan trọng nhất là học đến nơi đến chốn, học thêm những gì
cần thiết cho công việc mới và luôn quan tâm đến văn hóa nghề nghiệp. Thứ hai, hoạt động của Công ty Bosch Việt Nam mà anh Huệ làm Tổng Giám đốc cho thấy thế nào là một dự án đầu tư nước ngoài (FDI) chất lượng cao. Đây là một bài học, một trường hợp điển hình tiên tiến ở Việt Nam. Dự án FDI chất lượng cao, ngoài trình độ công nghệ cao, phải đến từ một công ty đã xác lập quản trị kinh doanh tiên tiến, xác lập văn hóa và đạo đức trong kinh doanh và luôn giữ chữ tín. Trong môi trường đầu tư còn nhiều mặt tiêu cực ở Việt Nam, những dự án FDI như của Bosch là những điển hình tiên tiến cần được nhân rộng.
Qua các trang tự sự của anh Võ Quang Huệ, tôi cũng cảm nhận anh là người rất hạnh phúc. Hạnh phúc vì yêu mến cả Việt Nam, nơi anh sinh ra và lớn lên, và nước Đức là nơi đã giáo dục và tạo điều kiện để anh thành danh.
Tokyo, khai bút đầu năm 2024
– TRẦN VĂN THỌ
Giáo sư danh dự Đại học Waseda, Nhật Bản
