Hành Trình Đến Chùa cung cấp tóm tắt nội dung, phân tích cấu trúc, giá trị nội dung và nghệ thuật, cùng với ngữ cảnh sáng tạo và tiểu sử tác phẩm, đồng thời giúp học sinh vượt qua môn văn 10.
Chuyến Đi Đến Ngôi Chùa
1. Thể Loại
- Chèo là một loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam, phản ánh sự đa dạng văn hóa dân tộc với ngôn ngữ phong phú và đa nghĩa, thể hiện cảm xúc sâu lắng và tình cảm nhân văn.
- Chèo ra đời từ thế kỷ 10, thời kỳ nhà Đinh Tiên Hoàng cai trị. Hoa Lư (Ninh Bình) được coi là nguồn gốc của nghệ thuật chèo, với bà Phạm Thị Trân, một vũ công tài năng tại cung điện, được vua phong làm quan Ưu Bà và dạy nghề múa hát.
- Các vở chèo nổi tiếng như Lưu Bình - Dương Lễ, Quan Âm Thị Kính,...
2. Nguyên Cớ
a. Chèo Quan Âm Thị Kính
- Quan Âm Thị Kính là một trong bảy vở chèo cổ đầu tiên của nghệ thuật sân khấu chèo Việt Nam, xuất hiện vào khoảng thế kỷ 17, trải qua nhiều biến đổi về cấu trúc, nội dung, tư tưởng, hình thức nghệ thuật,... trong thế kỷ 20
- Truyện kể về câu chuyện của Thiện Sĩ và Thị Kính, hai người kết duyên nhờ sợi râu mọc ngược của chồng. Sau sự việc, Thị Kính giả trai, vào tu ở chùa Vân Tự và được đặt pháp danh là Kính Tâm. Thị Màu, con gái của phú ông, không thích Kính Tâm và có thai với người khác. Khi bị làng bắt vạ, Thị đổ tội cho Tiểu Kính và Kính Tâm bị đuổi ra ngoài. Thị Mầu bỏ con cho Kính Tâm, và Tiểu Kính phải đi xin sữa để nuôi con của Thị Mầu. Ba năm sau, Tiểu Kính để lại thư giải oan rồi mất. Sư cụ và mọi người giải oan cho Kính Tâm.
- Vở chèo mang nhiều giá trị văn hóa và có nhiều bài học ý nghĩa cho cuộc sống.
b. Thị Màu lên chùa
Trích từ vở chèo Quan Âm Thị Kính, mô tả việc Thị Mầu lên chùa ve vãn Tiểu Kính Tâm.
3. Ý Nghĩa
- Trích đoạn này minh họa rõ tính cách lạc quan, thảnh thơi của Thị Mầu đối với Tiểu Kính Tâm qua cử chỉ và lời nói.
- Phần này thể hiện sự đồng cảm và tôn trọng đối với vai trò của phụ nữ trong xã hội cũ, đồng thời ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của họ.
4. Giá Trị Nghệ Thuật
- Sử dụng ngôn từ đặc trưng của sân khấu chèo.
- Mang đậm nét đặc sắc của nghệ thuật kịch với tình huống hấp dẫn.
- Sử dụng từ ngữ đời thường, gần gũi
Sơ Đồ Tư Duy - Thị Mầu lên Chùa