Mình tin rằng, trong cuộc sống, ai cũng sẽ trải qua những tổn thương. Có nhỏ cũng có lớn. Tùy thuộc vào sức chịu đựng của mỗi người mà mức độ đau thương sẽ khác nhau. Nhưng khi chúng ta gặp tổn thương, điều quan trọng là chúng ta cần phải chữa lành. Nếu thuật ngữ “chữa lành” còn xa lạ với bạn, mình sẽ giải thích một cách ngắn gọn nhất:
Chữa lành là quá trình tự nhìn nhận lại bản thân (cảm xúc, suy nghĩ và hành động của bạn), học cách chấp nhận những tổn thương mà bạn đã trải qua. Sau đó, bạn sẽ tìm hiểu nguyên nhân cốt lõi đã gây ra những khó khăn tâm lý trong cuộc sống hàng ngày. Nói một cách đơn giản hơn, chữa lành là quá trình làm bạn với bản thân, là khi bạn chấp nhận những khuyết điểm và học cách lắng nghe chính mình. Từ đó, bạn sẽ đối mặt và hành động một cách có ý thức hơn trước những thách thức trong cuộc sống. Quá trình chữa lành phụ thuộc vào yếu tố nội lực hơn là yếu tố ngoại lực.
Trước khi bắt đầu hành trình chữa lành, mình muốn chia sẻ với bạn một số điều. Mình không phải là chuyên gia tâm lý, và mình cũng không phải là chuyên gia về việc chữa lành. Mình chỉ là một 'đứa trẻ' trải qua nhiều vấn đề về tâm lý. Để trở thành một con người lạc quan và yêu đời như bây giờ, mình đã phải đấu tranh với cảm xúc của mình rất nhiều. Nhưng mình không bao giờ cảm thấy bất hạnh! Mình tự hài lòng với bản thân mình, dù có lẽ nó không phải là phiên bản tốt nhất, nhưng mình biết mình đang trên hành trình chữa lành, khám phá và hoàn thiện bản thân. Hơn ai hết, mình hiểu rõ việc mang theo những tổn thương, điều đó không dễ chịu chút nào. Đó là lý do mình quyết định hành động để giúp mọi người cảm thấy tốt hơn, sống nhẹ nhàng và khỏe mạnh hơn. Dưới đây là những bước mình rút ra từ trải nghiệm của bản thân trong quá trình chữa lành:
1. Nhận biết về tổn thương - Sát vết thương:
Hãy dành thời gian để tự quan sát những cú sốc hoặc vết thương mà bạn đã trải qua. Hãy chuẩn bị một cuốn sổ và ghi lại những tổn thương, những cảm xúc tiêu cực của bạn, sau đó đọc lại và tìm hiểu nguyên nhân.
Ví dụ: Một cô bé mà mình quen đã trải qua một biến cố trong tuổi thơ. Nguyên nhân là cô bé đã phải đối mặt với bạo lực từ khi còn nhỏ, và thiếu đi sự quan tâm của cha mẹ. Khi trưởng thành, những trải nghiệm đó đã làm cô trở nên khó kiểm soát cảm xúc, thường cáu gắt và thường tỏ ra tổn thương đến người khác, đặc biệt là những người thân yêu nhất của cô. Cô luôn khao khát sự quan tâm từ người khác.
Hoặc như trường hợp của mình, vì là một cô gái có thân hình nhỏ bé, nên thường bị coi là 'yếu đuối', và mình thường nghe những lời như: 'Mày không làm được gì đâu'; 'Mày làm được cái gì thế!'... Những lời này làm cho mình bị ảnh hưởng. Ban đầu, mình tin vào những lời đó! Mình đã từng tin rằng mình vô dụng và từng buông xuôi, chấp nhận số phận. Nhưng khi mình cho phép bản thân dừng lại và nhìn sâu vào vấn đề, mình nhận ra rằng họ cũng là nạn nhân của những lời đó. Thực tế, họ không hiểu hoàn toàn về mình và đánh giá mình chỉ dựa vào bề ngoài. Nhưng mình không chỉ đơn giản như vậy! Mình biết rõ bản thân mình là ai và mình đang làm gì. Vì vậy, mình đã tự mình thoát ra khỏi tình trạng đó.
2. Chấp nhận tổn thương:
Tổn thương giống như những vết thương ngoài da, có những vết thương sẽ lành và cũng có những vết thương để lại sẹo. Khi nhìn vào những vết sẹo đó, trái tim ta sẽ đau nhưng chúng ta không thể quay lại quá khứ và sửa chữa chúng. Vì vậy, hãy học cách chấp nhận tổn thương, xem chúng là một phần giúp bạn trưởng thành hơn. Điều quan trọng nhất trong quá trình chữa lành là phải chấp nhận rằng bạn đang bị tổn thương.
Mình luôn tin rằng 'hạnh phúc không xa vời. Luôn có hạnh phúc ẩn sâu trong ta. Nhưng để nhận ra điều đó, đôi khi ta cần phải trải qua những khó khăn, những thử thách. Hạnh phúc không nằm ở nơi khác, mà nó luôn hiện diện trong chính ta'. Chỉ cần bạn sống một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc sẽ đến với bạn, không sớm thì muộn, không theo cách này thì sẽ theo cách khác.
Những gì bạn đã trải qua trong quá khứ không xác định bạn là ai ở hiện tại. Vì vậy, hãy cùng nhau tiến bước vào bước thứ 3 - quá trình chữa lành. Hãy hành động để thấy một phiên bản hoàn thiện hơn của bản thân nhé!
3. Chữa lành - Điều trị, băng bó vết thương:
Tâm sự với chính mình:
Hãy xem 'đứa trẻ bên trong' - linh hồn của bạn như một người bạn thân và hãy trò chuyện với nó một cách thoải mái như bạn bè. Có vẻ hơi kỳ lạ đúng không? Nhưng chỉ khi bạn dám đối diện với chính mình, bạn mới có thể chữa lành tổn thương. Mình đã khóc nhiều khi trò chuyện với bản thân. Mình nhận ra rằng, những vấn đề mà mình tưởng là nhỏ, những tổn thương mà mình nghĩ chỉ cần phớt lờ là sẽ qua, nhưng thực sự chúng vẫn ở đó, vẫn ẩn sau bên trong và mình đã lãng quên bản thân mình quá lâu.
“Khi bạn ngồi đủ lâu và đủ thân với ai đó, họ sẽ cho bạn biết nhiều bí mật về họ. Bản thân bạn cũng thế, chỉ cần dành đủ thời gian,
nó sẽ cho bạn biết những điều thầm kín về chính mình.”
Học cách tha thứ và biết ơn:
Trước khi đi ngủ, tôi thường thực hành thiền Ho’Oponopono với 4 câu như sau: Xin lỗi - Tôi xin lỗi; Hãy tha thứ cho tôi - Hãy tha thứ cho tôi; Cảm ơn bạn - Cảm ơn bạn; Tôi yêu bạn - Tôi yêu bạn; để giúp tôi giảm bớt căng thẳng vì những tổn thương.
Bên cạnh đó, mỗi ngày tôi sẽ viết nhật ký biết ơn. Tôi sẽ ghi lại 3-5 điều mà tôi biết ơn về những điều đơn giản, nhỏ bé xung quanh mình. Ví dụ như:
+ Tôi biết ơn vì tôi còn sống và còn sức khỏe.
+ Tôi biết ơn vì tôi còn gia đình và nhà để về.
+ Tôi biết ơn vì những giấc ngủ say và những bữa ăn ngon.
+ Tôi biết ơn những thử thách trong cuộc sống giúp tôi trở nên mạnh mẽ và trưởng thành hơn.
+ Mình biết ơn vì luôn tin tưởng vào bản thân và nỗ lực theo đuổi ước mơ của mình.
Bên cạnh đó, mình cũng tìm hiểu về Phật Pháp, bởi cuộc sống đầy khổ đau. Mình học Phật để tự sửa chữa bản thân, để thay đổi những ham muốn và phiền não, để tìm thấy hạnh phúc và bình an trong lòng mình mà không cần tìm kiếm ở nơi khác. Mọi khó khăn đều bắt nguồn từ tâm trí, hoàn cảnh chỉ là nguyên nhân kích thích. (Bạn có thể tìm hiểu Phật pháp trên YouTube: Giác Lệ Hiếu; Minh Niệm hoặc TikTok: Tuổi trẻ và Phật giáo).
Thay đổi cách suy nghĩ, quan điểm về cuộc sống:
“Trưởng thành là khi chúng ta không cố gắng thay đổi thế giới, mà thay đổi bản thân.”
Hãy mở rộng góc nhìn của bạn:
Ví dụ, khi bạn muốn mua một chiếc xe Vision và bắt gặp nó ở mọi nơi, đó không phải do người khác đang bắt chước bạn, mà vì sự chú ý của bạn đã được hướng vào chiếc xe Vision nên bạn thấy nó ở khắp mọi nơi. Tương tự, khi bạn chỉ nhìn vào khuyết điểm của người khác, điều đó chỉ là dấu hiệu của sự lo lắng về chính bản thân bạn. Khi bạn nhìn nhận những điều tích cực trong cuộc sống, bạn trở nên khoan dung hơn với người khác và bạn nhận ra rằng cuộc sống này cũng đang yêu quý bạn theo cách của riêng nó. Dù thế giới có nhiều điều tồi tệ, nhưng cũng không thiếu những điều tốt đẹp.
Hãy học cách chia sẻ nhiều hơn:
Khi bạn cảm thấy bế tắc trong cuộc sống, hãy thử giúp đỡ, chia sẻ với người khác. Nghe có vẻ ngược đời phải không? Nhưng khi bạn mở lòng ra để cho đi, bạn sẽ cảm thấy mình may mắn hơn nhiều. Nhìn những người khuyết tật sống hết mình với đam mê của họ, những người không đủ điều kiện vẫn sẵn lòng giúp đỡ những người khác, và những người xa lạ vẫn luôn sẵn lòng giúp đỡ, đó chính là động lực lớn cho cuộc sống. Và nhờ tình yêu thương này, tôi đã trở thành một người sống lạc quan, yêu thương người và yêu đời. Bạn không cần phải giàu có mới có thể cho đi, đôi khi chỉ cần một nụ cười, những lời nói và hành động tử tế của bạn cũng đủ.
“Hãy mở rộng cửa lòng, gió lành sẽ tự thổi tới”.
Chúng ta thường sợ rằng nếu mình không vượt trội hơn người khác thì sẽ thua cuộc. Nhưng mỗi người có một mục tiêu và thời gian thành công riêng. Thay vì so sánh với người khác, hãy hành động. Nếu các bước trên quá khó khăn, hãy chia nhỏ chúng ra:
+ Nếu thiền 5 phút làm bạn buồn ngủ, mỏi lưng, hoặc năng động không ngồi yên được, hãy thực hành thiền trong 5 hơi thở. Nếu suy nghĩ lung tung trong thiền, đừng lo, đó chỉ là cách bộ não hoạt động. Hãy tập trung vào hơi thở của bạn. Càng thực hành nhiều, bạn sẽ cảm thấy tập trung hơn, và bạn sẽ có thể kiểm soát được tâm trí, cảm xúc và cuộc sống của mình.
+ Nếu việc lướt mạng xã hội vui hơn việc viết nhật ký biết ơn hàng ngày, hãy bắt đầu từ việc viết 1 lần mỗi tuần, sau đó tăng dần số lần viết. Hãy đọc lại nhật ký khi bạn cảm thấy tâm trạng của mình đã tốt hơn, và bạn sẽ nhận ra rằng mọi chuyện sẽ ổn thôi.
+ Nếu bạn không thể kỹ lưỡng từng trang của một cuốn sách, thì sao? Bật mí một bí mật, mình từng ghét đọc sách. Nhưng khi mình thử đọc một ít, rồi một ít nữa, thì giờ đây mình đã trở thành một người “cuồng sách”. Tin mình đi, sách sẽ mang đến nhiều điều thú vị cho bạn, chứ không chỉ là cảm giác nhàm chán. Nhưng nếu lúc này, bạn đọc những dòng chia sẻ này của mình, thì chúc mừng bạn đã có một thành tựu đáng khen!
Tương tự, nếu bạn đối mặt với những thách thức trong cuộc sống mà không biết phải làm gì hoặc có những kế hoạch chưa thực hiện được, hãy chia nhỏ ra và thực hiện từng bước một. Hãy nhớ rằng, để đạt được số 10 bạn phải bắt đầu từ số 1. Vì vậy, hãy kiên nhẫn với chính mình một chút nhé!
Việc chữa lành cần sự kiên nhẫn và quyết tâm lớn, đặc biệt là hành động. Chữa lành là một hành trình, có những lúc bạn cảm thấy tồi tệ, cô đơn, tiêu cực nhưng cũng có những ngày bạn yêu đời đến lạ thường. Đó chỉ là phản ứng tự nhiên thôi! Nhiệm vụ của bạn là chấp nhận mọi cảm xúc và cho phép bản thân thể hiện chúng. Mình tin rằng trong quá trình chữa lành, bạn sẽ tìm ra những cách phù hợp với bản thân hơn. Nếu bạn gặp những tổn thương khó khăn, hãy tìm đến các chuyên gia tâm lý để có sự hỗ trợ phù hợp.
Với mình, hành trình chữa lành là một cuộc phiêu lưu thú vị vì nó không chỉ giúp làm lành những vết thương mà còn giúp hiểu và khám phá thêm về những điểm mạnh của bản thân; và nhiều điều thú vị khác nữa mà chỉ có bạn mới cảm nhận được.
Hãy cùng nỗ lực nhé!
Tác giả: Mai Ánh