Buzz
“Bạn sẽ không bao giờ vượt qua được đại dương trừ khi bạn có đủ can đảm để rời tầm mắt khỏi bờ”
- Christopher Columbus (1451-1506)
“Tôi lên đường tìm Ấn Độ và sẽ tiếp tục cho đến khi nào hoàn thành sứ mệnh đó, với sự giúp đỡ của Chúa.” Bằng niềm tin sắt đá, Columbus đã ra khơi theo hướng Tây Nam từ cảng Palos (Tây Ban Nha) với ba con tàu biển - Nina, Pinta và tàu chỉ huy Santa Maria - để đến với miền đất hứa của mình, cũng là Tân thế giới chưa từng được biết đến trong lịch sử. Chính vào buổi sớm mai ngày 12/10/1492 đó, di sản và danh tiếng của Đô đốc đại dương Columbus đã bắt đầu, xuyên suốt sự nghiệp của ông, vinh quang và tủi nhục luôn luôn song hành, và cho tới tận ngày nay, cuộc đua ấy vẫn đang được những thế hệ sau không ngừng tiếp nối.
Christopher Columbus sinh năm 1451 tại thành phố Genoa của Italy, năm 1476 ông đến sống ở Bồ Đào Nha và lưu lạc đến Tây Ban Nha. Qua các nơi, ông đã tham gia rất nhiều cuộc viễn du với những người đi biển cho đến khi có được chuyến hải hành đầu tiên với sự trợ giúp của triều đình Tây Ban Nha. Thời kỳ này, Ấn Độ và Trung Quốc là hai quốc gia giàu có bậc nhất ở phương Đông, nơi bất cứ lái buôn châu Âu nào cũng muốn được đến để trao đổi hàng hóa. Nhưng người ta phải vượt qua rất nhiều lục địa rộng lớn, vượt qua đường đi dài hiểm trở. Một con đường mới, ngắn hơn sẽ là giải pháp tối ưu để khắc phục những điều đó.
Trên hành trình biển, Columbus trải qua những cuộc phiêu lưu tương tự như Marco Polo khi đến Trung Quốc, tìm kiếm sự giàu có cho bản thân. Ông bước chân vào 'một thế giới khác', nơi không có bản đồ nào dẫn đường. Columbus kinh ngạc khi khám phá ra đế chế mà ông tìm đã lớn và đa dạng hơn nhiều so với ông tưởng. Ông viết: 'Tôi thấy nhiều cây cối rất khác với cây cối của chúng ta... mỗi cành một kiểu riêng, đây là điều kỳ lạ nhất trên thế giới. Sự đa dạng giữa mọi thứ thật là vô cùng lớn!'. Niềm phấn khích tràn ngập trong những ghi chú trong lịch trình đồ sộ của ông.
Tựa như những vần thơ về cuộc phiêu lưu của Odyssey, tôi đắm chìm trong những trang sách, như đang cùng Columbus đi qua những cuộc hành trình trên biển. Ghi chép của ông không chỉ dừng lại ở việc miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên với cát vàng, mây trắng trên bãi biển Caribbean, mà còn là những câu chuyện thám hiểm về những con tàu vật lộn trong gió bão giữa biển khơi: 'Chúng tôi cuộn buồm và đi suốt đêm dưới mấy cột buồm trơ trọi, chỉ còn một mảnh buồm giữa vùng biển động. Đại dương trở nên đáng sợ, với những con sóng chồm lên, dồn ép mấy con tàu'... 'những con sóng cao ngất, bóng tối bao trùm khắp nơi còn đêm đen phủ kín biển cả, chỉ trừ những nơi có ánh sáng lóe lên và tiếng sấm vang.'
Nhưng sau những trải nghiệm và cảm xúc kỳ diệu với cảnh vật và người dân nơi đất mới, lòng tham của Columbus và thủy thủ Tây Ban Nha về vàng, gia vị và nô lệ đã trỗi dậy, hủy hoại họ và cả vùng đất này. Chỉ có vàng mới đánh thức ông, và khi ông phát hiện ra một người đàn ông 'đeo một chiếc khuyên vàng ở mũi', ông đã thay đổi.
Từ chuyến hải hành đầu tiên đến chuyến hải hành cuối cùng lần thứ tư, từ pháo đài La Navidad đến thị trấn La Isabela, Columbus đã thiết lập một chế độ khai thác tàn bạo lượng vàng của hòn đảo. Hệ thống đó, một cách nào đó, còn tệ hơn cả chế độ nô lệ, nó phá hủy mọi cơ hội hợp tác giữa người Anh-điêng và người Ki-tô giáo trong mọi nỗ lực ngoài việc cống nạp vàng đầy vô ích. Trang sử tăm tối của người Anh-điêng cũng bắt đầu khi những con tàu của người Ki-tô giáo thâm nhập bãi biển ngày càng nhiều, mang theo lòng tham vô độ và giấc mơ làm giàu nhanh chóng.
Chỉ trong thời kỳ Columbus, khoảng 50.000 người Anh-điêng bản xứ đã chết vì đói khổ, và còn khủng khiếp hơn là sự tự hủy diệt. Bị đàn áp bởi những yêu cầu cống nạp vàng quá đáng, người Anh-điêng đã buông xuôi và tự tử hàng loạt để tránh bị giết hại hoặc bắt giữ bởi người Ki-tô giáo, để tránh sự chia sẻ đất đai, đồng ruộng, rừng và phụ nữ của họ với người Ki-tô giáo.
Các cuộc thám hiểm của Columbus đã thay đổi Cựu lục địa và Tân thế giới mãi mãi, ảnh hưởng của nó vượt qua cả cuộc chinh phục vì đế chế và thương mại. Sự chuyển giao hai chiều giữa hai lục địa đã mang lại các thay đổi lớn hơn những gì mà họ có thể hình dung. Thời kỳ trao đổi Columbus không bao giờ ngừng lại, và nó tiếp tục với tốc độ luôn tăng lên. Dù tốt hơn hay tệ hơn, đây là di sản kéo dài, không ngừng nghỉ, không tránh được, và bao trùm lên tất cả của Columbus.
Gia sản đáng giá mà Columbus để lại còn là một thư viện khổng lồ gồm 15.000 đầu sách thu hút các học giả từ khắp châu Âu. Tuy Columbus là một nhà hàng hải và được xem như là một người táo bạo, nhưng để chuẩn bị cho những chuyến đi, ông đã nghiên cứu rất chuyên sâu về biển, và trong suốt cuộc đời mình, ông luôn khao khát kiếm tìm và áp dụng những thông tin mới cùng tri thức.
Đã hơn 500 năm kể từ chuyến phiêu lưu đầu tiên của Columbus đi tìm kiếm vùng đất mới, tấm gương và những chuyến đi của ông đã trở thành niềm cảm hứng cho nhân loại và cho nhiều thế hệ tiếp theo. Bốn chuyến hải hành của Christopher Columbus đã làm nên một trong những câu chuyện phiêu lưu vĩ đại nhất của lịch sử, như một câu chuyện cổ tích thần tiên đã thành hiện thực. Và đến lượt chúng ta, hãy cùng nhau giở những trang sách đầu tiên và sẵn sàng phiêu lưu cùng ông nhé!
Hoàng Tùng
