Buzz
1. Bạo lực học đường là gì?
Bạo lực học đường là một vấn đề nghiêm trọng và đáng lo ngại trong xã hội hiện đại. Nó xảy ra ở nhiều góc độ của lớp học, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất và tinh thần của học sinh. Những hành vi này có thể bao gồm đánh đập, chửi bới, lăng mạ, quấy rối, và cần được lên án và loại bỏ. Bạo lực học đường thường xảy ra giữa học sinh và sinh viên trong khuôn viên trường học, và có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Tình trạng bạo lực học đường hiện đang có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp trong môi trường học tập toàn cầu. Theo CDC (Trung tâm kiểm soát chấn thương Hoa Kỳ), bạo lực học đường là một phần của vấn đề bạo lực giới trẻ, ảnh hưởng đến nhóm đối tượng từ 6 đến 24 tuổi. Bạo lực học đường bao gồm các hành vi như bạo lực thể chất (đánh đập, xô đẩy), bạo lực lời nói (đe dọa, vu khống) và bạo lực tinh thần (tẩy chay, xa lánh, nói xấu).
Bạo hành học đường có thể được hiểu đơn giản là hành động cố ý gây tổn thương cho người khác, ảnh hưởng tiêu cực đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của nạn nhân, từ đó tác động sâu sắc đến tâm lý, tính cách và tương lai của họ.
2. Phân loại các hành vi bạo lực học đường
Bạo hành học đường xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào nhóm học sinh cụ thể. Các hình thức bao gồm:
- Bạo lực thể chất: Đánh đập, bứt tóc, xô đẩy, đe dọa, đổ đồ ăn lên người…
- Bạo lực tinh thần: Lăng mạ, bôi nhọ, sỉ nhục, ép buộc người khác làm theo ý mình.
- Bạo lực xã hội: Bao gồm việc phân biệt, cô lập, tẩy chay, phát tán tin đồn xấu, hoặc chỉ trích công khai, cả trên mạng lẫn ngoài đời.
- Bạo lực điện tử: Đe dọa qua các phương tiện điện tử như cuộc gọi, tin nhắn, đe dọa và công khai chỉ trích trên mạng xã hội.
Trẻ em có hành vi bạo lực học đường như bắt nạt người khác thường có thể là những nạn nhân của hành vi bạo lực từ trước. Một lý do có thể là: sau khi bị bắt nạt, trẻ có thể coi việc bắt nạt người khác như cách thể hiện quyền lực của mình, đồng thời dùng hành vi này để che giấu nỗi sợ hãi và cảm giác yếu đuối.
3. Các nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường
Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường có thể bao gồm:
- Ảnh hưởng từ môi trường xung quanh, bạo lực xuất hiện ở khắp nơi từ gia đình đến trường học và xã hội; trẻ em thường bắt chước những hành động và lời nói mà chúng tiếp xúc hàng ngày.
- Một số trẻ muốn khẳng định mình bằng cách trở thành thủ lĩnh nhóm gây hấn và bắt nạt, vì chúng tin rằng làm thủ lĩnh sẽ giúp tránh bị người khác làm tổn thương.
- Một số trẻ có năng lượng dồi dào nhưng kiểm soát bản thân kém, dẫn đến việc dù biết đánh nhau là sai nhưng vẫn không kiểm soát được hành vi gây hấn của mình.
- Những trẻ gây hấn và bắt nạt có thể là nạn nhân của các nhóm khác. Sau khi bị bắt nạt, chúng học rằng bắt nạt là cách thể hiện sức mạnh và dùng hành vi này để che giấu sự yếu đuối của bản thân.
- Trẻ cũng có thể dùng bạo lực để chống đối lại các quy định và luật lệ xã hội.
4. Cách xử lý hành vi bạo lực học đường:
Theo Điều 12 của Bộ luật Hình sự 1999 (bản cập nhật mới nhất: Bộ luật Hình sự năm 2015),
“Người từ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự cho mọi loại tội phạm. Người từ 14 tuổi nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự với các tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.”
'Người nào cố ý gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe của người khác với tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau, sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:a) Sử dụng hung khí nguy hiểm hoặc các phương thức gây nguy hiểm cho nhiều người;c) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc nhiều người;i) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm;”
"Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm” (Điều 121).
"Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý” (Điều 5 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012) với hình thức Cảnh cáo "Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện” (Điều 22 Luật này).
5. Bồi thường thiệt hại dân sự
"Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật nàyNgười từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình” (Điều 586 Bộ luật dân sự 2015).
6. Tình hình bạo lực học đường trên toàn thế giới
Bạo hành học đường không chỉ xảy ra ở một khu vực cụ thể mà lan rộng toàn cầu. WHO ước tính mỗi ngày có khoảng 565 trẻ em và thanh thiếu niên tự tử do không chịu nổi bạo hành học đường. Hơn nữa, hàng ngày có nhiều trường hợp chấn thương phải nhập viện vì lý do này.
Châu Á cũng đối mặt với vấn nạn bạo hành học đường nghiêm trọng, đặc biệt ở các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia và cả Việt Nam.
Đây là con số đáng lo ngại liên quan trực tiếp đến quyền con người. Vấn nạn này đang có xu hướng gia tăng, trở thành một vấn đề lớn trong tương lai nếu không có các biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời.
7. Tình hình bạo lực học đường tại Việt Nam
Tình trạng bạo lực học đường tại Việt Nam đang rất nghiêm trọng và phức tạp. Mỗi ngày có những vụ ẩu đả, xô xát ngay trong trường học, cùng với các bài đăng xúc phạm và đe dọa trên mạng xã hội.
Theo dữ liệu từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong một năm học, cả nước ghi nhận gần 1600 vụ học sinh đánh nhau, một con số đáng báo động. Ước tính rằng tại Việt Nam, cứ khoảng 5.200 học sinh sẽ có một vụ ẩu đả và cứ 11.000 học sinh thì có một em bị đình chỉ học vì lý do đánh nhau. Tình trạng này đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và khó lường.
Dựa trên thông tin từ Tổng cục cảnh sát phòng chống tội phạm, từ năm 2013 đến 2015, hơn 75% các vụ xử lý hình sự liên quan đến học sinh, sinh viên. Tình trạng phạm tội đang ngày càng trẻ hóa và hành vi tội phạm cũng ngày càng đa dạng và nghiêm trọng hơn. Các vụ ẩu đả, cướp giật, quấy rối, và hiếp dâm của học sinh, sinh viên đang gia tăng.
Đáng tiếc, nhiều trường hợp bạo hành học đường bị che giấu bởi nhà trường hoặc chính học sinh để giữ gìn thanh danh. Bạo hành học đường không chỉ là những vụ đánh nhau mà còn bao gồm cả sự bạo hành tinh thần. Một số học sinh còn bị tấn công tinh thần, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý của các em.
