(Mytour) Hầu đồng là một hoạt động tâm linh quen thuộc đối với nhiều người Việt, nhưng không phải ai cũng hiểu đúng về bản chất và ý nghĩa của nghi lễ này.
1. Hầu đồng là gì?

Hầu đồng là nghi lễ đặc trưng trong tín ngưỡng thờ Mẫu, vốn là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt, phản ánh sự tôn kính Mẹ Trái Đất và các thần linh như biểu tượng của sự sống và ánh sáng.
Thờ Mẫu bao gồm nhiều hình thức khác nhau như thờ Mẫu Tam Phủ, Mẫu Tứ Phủ,… Thông qua các ông đồng, bà đồng, những người con tín ngưỡng của đạo Mẫu có thể giao tiếp với thần linh, cầu xin sự phù hộ hoặc nhận sự chỉ dẫn, thông điệp từ thần linh.
Lịch sử lâu dài của tín ngưỡng thờ Mẫu đã phát triển thêm việc thờ Đức Ông - các vị thần nhân, thần thiên, được người dân tôn thờ. Hầu đồng cũng trở thành một nghi lễ tâm linh quan trọng trong các nghi thức thờ Đức Thánh Trần, Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Mười,…
Hầu đồng được thể hiện qua các màn hát chầu văn và múa lễ, với mỗi giá hầu có những bài hát và điệu múa riêng biệt, chủ yếu nhằm ca ngợi công đức của các vị thần linh. Các ông đồng bà đồng đóng vai trò kết nối tâm linh, truyền tải thông điệp của thần linh và nguyện vọng của tín đồ.
2. Hầu đồng có phải là mê tín dị đoan?

Hầu đồng hay lên đồng, đồng bóng là một hình thức tín ngưỡng dân gian sâu sắc. Tín ngưỡng thể hiện niềm tin tâm linh, không phải là mê tín dị đoan. Tuy nhiên, trong quá trình thực hành tín ngưỡng, có thể xuất hiện những hành động sai lệch dẫn đến mê tín dị đoan.
Các giá hầu đồng nhằm mục đích kết nối tâm linh và củng cố niềm tin vào thế giới huyền bí. Tuy nhiên, hiện nay có không ít ông đồng bà đồng giả mạo, lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi và kiếm tiền bất chính.
Người Việt tin rằng thần linh có thể ban phúc và chỉ lối cho con người, nên họ tham gia các giá hầu đồng để nhận sự chỉ dạy. Tuy nhiên, việc tổ chức các giá hầu đồng với mức phí cao để cầu xin thánh hiển linh hay xua đuổi xui xẻo là hoàn toàn sai lệch.
Hầu đồng là một tín ngưỡng dân gian mang đậm tính cộng đồng, vừa là buổi thể hiện niềm tin vào thần linh, vừa là hoạt động văn hóa, vui chơi tập thể. Tuy nhiên, không có cơ sở văn hóa nào cho thấy những buổi hầu đồng có thể thay đổi vận mệnh hay mang lại may mắn như lời đồn đại của một số ông đồng bà đồng.
Hầu đồng mang ý nghĩa tinh thần, như cầu may mắn, nhận lời phán truyền, hay xua đuổi tà ma. Tuy nhiên, nhiều buổi hầu đồng hiện nay đã bị biến tướng, khiến con nhang đệ tử hiểu sai bản chất của nghi thức và bị lợi dụng.
Dù nhìn từ góc độ tâm linh hay văn hóa, lên đồng vẫn là một nghi thức quan trọng cần được bảo tồn và phát triển. Tuy nhiên, việc phát huy đúng cách, một cách tích cực và có tiến bộ, để thể hiện hết giá trị của nghi lễ này không phải là điều đơn giản. Cần phải hiểu rõ hầu đồng là gì để tôn vinh tín ngưỡng một cách chính xác.
Tâm Lan