Hay bị chuột rút có phải dấu hiệu của bệnh nguy hiểm không?

1. Nguyên nhân gây ra chuột rút là gì?

Trước tiên, cần xác định xem tình trạng của bạn có thực sự là chuột rút hay không? Chuột rút có thể xảy ra ở bất kỳ nhóm cơ nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là ở bắp chân do áp lực từ tư thế làm việc, vận động và trọng lượng cơ thể. Khi chuột rút xảy ra, bạn sẽ cảm thấy cơn co thắt mạnh gây cứng cơ, đôi khi có thể nhìn thấy rõ vùng cơ nổi lên trên bề mặt da.

Chuột rút là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải.

Người bị chuột rút sẽ cảm thấy đau đớn dữ dội ở cơ, khiến họ không thể cử động bộ phận đó. Chuột rút thường kéo dài từ vài giây đến vài phút, sau đó cơn đau sẽ giảm dần và biến mất. Chuột rút có thể xảy ra khi vận động hoặc sau đó, thậm chí khi đang ngủ say, gây tỉnh giấc. Tất cả các lứa tuổi đều có thể bị chuột rút, nhưng người trưởng thành, đặc biệt là người trên 60 tuổi và phụ nữ mang thai, dễ bị nhất.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra cơn co thắt cơ đột ngột này, bao gồm:

Vận động cường độ cao và kéo dài

Vận động đột ngột hoặc cường độ cao kéo dài khiến cơ bắp gắng sức và mệt mỏi. Tình trạng này thường gặp ở vận động viên và người vận động quá sức với các động tác không thường xuyên. Nguyên nhân do vận động quá mức gây mỏi cơ, tích tụ acid lactic trong cơ bắp làm giảm truyền tín hiệu giữa thần kinh và cơ bắp, dẫn đến chuột rút.

Hoạt động quá mức dẫn đến chuột rút

Nếu do nguyên nhân này, chuột rút có thể xảy ra trong hoặc sau khi vận động. Đôi khi, tình trạng chuột rút xuất hiện sau nhiều giờ vận động quá sức. Các nhóm cơ thường bị ảnh hưởng là bắp đùi và bắp chân.

Chấn thương cơ bắp

Khi cơ bắp bị chấn thương, chúng có xu hướng co thắt để giảm thiểu chuyển động và hạn chế tổn thương thêm. Cơ chế tự bảo vệ này của cơ thể là nguyên nhân gây ra chuột rút sau khi chấn thương do vận động hoặc tai nạn.

Cơ mỏi

Khi nằm, đứng hoặc ngồi ở một tư thế quá lâu, bạn cũng có thể bị chuột rút. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng người lớn tuổi dễ gặp hơn. Để cải thiện chuột rút do mỏi cơ, bạn nên thường xuyên thay đổi tư thế, xoa bóp cơ bắp,... sẽ có hiệu quả tốt.

Thiếu hụt Natri

Natri là chất dinh dưỡng quan trọng, có trong dịch cơ thể ngoài tế bào. Thiếu hụt Natri do chế độ ăn hoặc bệnh lý khiến cơ thể mất nước và dễ bị chuột rút. Ngoài ra, các bệnh lý như xơ gan gây tích tụ dịch trong khoang bụng hoặc chạy thận cũng có thể gây chuột rút.

Thiếu hụt Canxi và Magie

Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ mang thai do nhu cầu dinh dưỡng với canxi và magie tăng cao nhưng chế độ ăn lại không đủ cung cấp. Khi hàm lượng canxi và magie trong máu thấp, hoạt động của mô thần kinh và cơ bắp bị ảnh hưởng, dễ dẫn đến chuột rút ở tay, cổ tay và chân.

Chuột rút có thể gây chấn thương cho người mắc phải

Thiếu hụt Kali

Thiếu hụt Kali ảnh hưởng đến hoạt động của cơ, vì thế người có hàm lượng Kali trong máu thấp dễ bị chuột rút hơn.

Mất nước

Mất nước có thể do hoạt động quá lâu dưới thời tiết nóng bức, cơ thể ra nhiều mồ hôi nhưng không bổ sung đủ nước và chất điện giải. Đôi khi, sốt cao, nôn mửa nhiều hoặc tiêu chảy cũng khiến cơ thể mất nước và dẫn đến chuột rút.

Do ảnh hưởng của thai kỳ

Chuột rút rất phổ biến ở phụ nữ mang thai do nhiều thay đổi về hormone, cân nặng và nhu cầu dinh dưỡng cao hơn. Đặc biệt, thiếu hụt các khoáng chất như magie, photpho, canxi,... dễ xảy ra. Thai nhi lớn dần, nhất là trong những tháng cuối, gây chèn ép lên mạch máu ở chi dưới và làm cơ, xương chịu áp lực lớn hơn từ trọng lượng cơ thể, dẫn đến nhức mỏi.

Bệnh lý

Các bệnh gây rối loạn tuần hoàn và lưu thông máu như: thiếu máu, bệnh huyết áp, tiểu đường, tim mạch, suy thận,… có thể gây chuột rút.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc điều trị như thuốc lợi tiểu, thuốc tránh thai, thuốc làm giảm nồng độ Magie và Kali lâu dài,... có thể gây ra chuột rút.

Việc xác định nguyên nhân gây chuột rút giúp người bệnh phòng ngừa và cải thiện tình trạng tốt hơn.

2. Hay bị chuột rút có phải là vấn đề đáng lo?

Nhìn tổng thể, phần lớn trường hợp chuột rút không cần lo lắng, có thể sử dụng biện pháp chăm sóc tại nhà để phòng tránh và giảm bớt bệnh tình. Tuy nhiên, cần chú ý đến những trường hợp chuột rút nặng, là dấu hiệu của các bệnh lý sau đây:

• Vùng bị chuột rút sưng tấy, đỏ, hoặc thay đổi màu da.

• Chuột rút kéo dài kèm theo tình trạng yếu cơ.

• Đau do chuột rút khiến người bệnh không thể chịu đựng và không được cải thiện dù đã được chăm sóc, xoa bóp, chườm ấm,…

• Chuột rút ban đêm thường xuyên gây rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.

Nếu chuột rút xảy ra khi người bệnh đang hoạt động, tham gia các hoạt động như bơi, lái xe, chạy bộ, điều khiển máy móc,… có thể dẫn đến tai nạn. Vì vậy, không nên xem nhẹ khi chuột rút xảy ra thường xuyên, hãy tăng cường hoạt động vận động, khởi động kỹ càng trước khi tập luyện để tránh tai nạn do chuột rút.

Phần lớn các trường hợp chuột rút có thể được cải thiện thông qua chăm sóc và luyện tập

Do đó, việc hay bị chuột rút thường không phải là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại. Nếu các biện pháp chăm sóc tại nhà không giúp bạn cải thiện tình trạng, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị tốt hơn.