Đặc điểm cấu tạo của các loại ổ cứng HDD chính là thông tin cơ bản nhất mà người dùng cần biết trước khi mua. Đừng lo nếu những khái niệm này còn mới lạ với bạn. Trong bài viết sau đây, Mytour sẽ tổng hợp chi tiết không chỉ về HDD mà còn so sánh với những ổ cứng khác. Hãy cùng khám phá ngay nhé!
Khái niệm về ổ cứng HDD là gì?
Ổ cứng HDD, còn được gọi là Ổ đĩa cứng, là một thiết bị lưu trữ dữ liệu sử dụng công nghệ cơ học. Khác biệt so với ổ cứng SSD hiện đại với công nghệ flash, loại ổ này hoạt động dựa trên các đĩa từ quay và một đầu đọc/ghi di chuyển để truy cập dữ liệu. Mỗi khi cần truy cập dữ liệu, đĩa từ trong HDD sẽ quay và đầu đọc sẽ di chuyển đến vị trí dữ liệu cần thiết.

Cấu trúc bên trong ổ cứng HDD
Phần lõi của thiết bị lưu trữ HDD là một hoặc nhiều đĩa từ. Chúng được chế tạo từ vật liệu cứng, được phủ một lớp từ tính để lưu trữ thông tin. Việc đọc và ghi dữ liệu được thực hiện bởi một đầu đọc/ghi nhỏ gọn, được gắn trên một cánh tay di động nhanh chóng trên bề mặt các đĩa từ. Tất cả các thành phần này được đặt trong một vỏ bọc kín, giúp ngăn bụi và các tạp chất gây hỏng bề mặt đĩa.
Bên cạnh đó, bên trong ổ cứng HDD còn chứa một mạch điều khiển. Nhiệm vụ của nó là thiết lập liên lạc giữa ổ cứng và máy tính, cũng như quản lý thông tin được lưu trữ. Mạch điều khiển thường bao gồm các chip xử lý, bộ nhớ đệm và một số linh kiện điện tử khác, giúp tối ưu hóa hiệu suất của ổ cứng.

Nguyên lý vận hành của ổ cứng HDD
Nguyên lý hoạt động của ổ cứng HDD dựa trên sự kết hợp giữa các thành phần cơ học và điện tử để thực hiện việc ghi và truy xuất dữ liệu. Đầu đọc/ghi hoạt động dựa trên nguyên lý từ tính. Trong quá trình ghi dữ liệu, đầu đọc/ghi thay đổi hướng của các hạt từ trên bề mặt đĩa, tạo ra các bit dữ liệu. Tín hiệu này được truyền đến vi điều khiển để điều phối hoạt động lệnh từ máy tính và điều khiển quá trình đọc/ghi diễn ra một cách mượt mà.

Các dạng ổ cứng HDD
Phân loại dựa trên vị trí và mục đích sử dụng, bạn có thể chia ổ cứng HDD thành Internal và External. Internal HDD, hay còn gọi là ổ cứng bên trong, được thiết kế để lắp đặt cố định bên trong vỏ máy tính. Chúng kết nối trực tiếp với bo mạch chủ qua các cổng giao tiếp như SATA hoặc SAS. Ổ cứng bên trong thường được dùng làm bộ nhớ chính của hệ thống để lưu trữ hệ điều hành, phần mềm và dữ liệu cá nhân. Với thiết kế để hoạt động liên tục, Internal HDD có dung lượng lớn và hiệu năng ổn định. Đây là lựa chọn phổ biến cho cả máy tính để bàn và laptop.
External HDD, hay ổ cứng ngoài, lại được thiết kế để dễ dàng di chuyển và kết nối với nhiều thiết bị khác nhau thông qua các cổng giao tiếp như USB, eSATA, hoặc Thunderbolt. Được bảo vệ bởi một vỏ bọc chắc chắn, ổ cứng ngoài lý tưởng cho việc sao lưu dữ liệu, chuyển đổi thông tin giữa các máy tính, hoặc mở rộng dung lượng lưu trữ mà không cần mở máy. Với sự tiện lợi và tính linh hoạt cao, dạng ổ này rất được ưa chuộng bởi người dùng có nhu cầu lưu trữ di động.

Đặc điểm kỹ thuật của ổ cứng HDD
Trước hết, dung lượng lưu trữ là yếu tố hàng đầu được quan tâm. Đó là tổng số dữ liệu mà ổ cứng có thể chứa. Dung lượng thường được đo bằng gigabyte (GB) hoặc terabyte (TB). Các ổ HDD hiện nay có dung lượng từ vài trăm GB đến hàng chục TB, đáp ứng nhu cầu từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tiếp theo là tốc độ quay của đĩa, đo bằng vòng/phút (RPM). Nó tỷ lệ thuận với khả năng ghi và truy xuất dữ liệu. Cuối cùng là bộ nhớ đệm (cache), được đo bằng megabyte (MB) hoặc gigabyte (GB). Cache lớn hơn thường dẫn đến hiệu suất tốt hơn, giảm thiểu độ trễ khi truy xuất thông tin.

Đặc điểm nổi bật của ổ cứng HDD là gì?
Các thông tin chi tiết vừa được đề cập có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về HDD. Tuy nhiên, bạn có muốn biết những điểm đặc biệt của HDD mà bạn nên quan tâm không? Dưới đây là tổng hợp điểm cần lưu ý từ Mytour.
Về tốc độ
Tốc độ của ổ cứng này chủ yếu phụ thuộc vào tốc độ quay của đĩa từ. Thường dao động từ 5.400 đến 7.200 vòng/phút (RPM). Đối với các phiên bản cao cấp, tốc độ có thể lên đến 10.000 hoặc 15.000 RPM.

Về việc phân tán dữ liệu
Một điều đặc biệt của đĩa cứng là sự dễ dàng phân tán dữ liệu do cách thức ghi dữ liệu lên bề mặt đĩa. Khi dữ liệu được ghi và xóa liên tục, các dữ liệu mới có thể bị chia thành nhiều phần và lưu trữ rải rác trên toàn bộ đĩa. Điều này dẫn đến một vấn đề mà nhiều người dùng cảm thấy phiền phức là thường xuyên phải thực hiện việc chống phân tán dữ liệu (defragmentation) để sắp xếp lại dữ liệu.
Về tuổi thọ
Các đĩa quay liên tục và đầu đọc/ghi di chuyển liên tục có thể làm hỏng đĩa cứng dễ dàng khi chúng bị va chạm hoặc rung lắc. Tuy nhiên, nếu được sử dụng trong điều kiện lý tưởng và bảo quản đúng cách, ổ vẫn có thể hoạt động ổn định trong nhiều năm.

Về mức độ phổ biến
HDD vẫn là sự lựa chọn phổ biến do giá thành hợp lý và dung lượng lưu trữ lớn. Đặc biệt, trong các hệ thống lưu trữ dữ liệu lớn như máy chủ hoặc trung tâm dữ liệu, ổ cứng vẫn được ưa chuộng vì khả năng cung cấp không gian lưu trữ lớn với chi phí phải chăng.
Ưu và nhược điểm của ổ cứng HDD
Một trong những điểm mạnh của ổ cứng HDD là khả năng lưu trữ lớn với giá thành phải chăng. Điều này giúp người dùng dễ dàng lưu trữ nhiều loại dữ liệu mà không tốn kém nhiều chi phí. Ngoài ra, ổ cứng này đã được sử dụng rộng rãi vài năm nay, do đó tính tương thích của nó với các hệ thống máy tính hiện nay là rất cao.
Tuy nhiên, HDD chậm hơn nhiều so với các loại ổ cứng mới hơn, dẫn đến thời gian truy cập và tải dữ liệu lâu hơn. Điều này rõ ràng hơn khi khởi động hệ điều hành hoặc chạy các ứng dụng yêu cầu tốc độ cao. Ngoài ra, vì cấu tạo cơ học với các bộ phận chuyển động, ổ cứng dễ bị hỏng khi gặp tác động vật lý như rung lắc hoặc va chạm. Do đó, độ bền của HDD cũng không cao bằng SSD, làm cho nó ít phù hợp với các thiết bị di động.

Sự khác biệt giữa ổ cứng SSD và HDD là gì?
Sự khác biệt giữa HDD và SSD không chỉ là về công nghệ mà còn là về cách chúng phục vụ các nhu cầu khác nhau. So sánh hai loại ổ cứng này sẽ giúp người dùng có cái nhìn tổng quan và không còn phân vân nữa.
Tiêu chí | Ổ cứng HDD | Ổ cứng SSD |
Chi phí | HDD nổi bật với chi phí thấp hơn. Nó cho phép người dùng sở hữu dung lượng lưu trữ lớn mà không cần chi nhiều tiền. Cấu trúc cơ học bao gồm đĩa từ quay và đầu đọc/ghi. Từ đó giúp giảm giá thành sản xuất và duy trì mức giá hợp lý trên mỗi GB dữ liệu. | SSD có giá thành cao hơn do sử dụng công nghệ chip nhớ flash tiên tiến. Mặc dù giá mỗi GB của SSD đắt hơn, nhưng người dùng lại nhận được hiệu suất và tốc độ vượt trội. |
Hiệu năng | HDD gặp khó khăn khi xử lý các tác vụ đòi hỏi tốc độ cao và dễ bị phân mảnh, làm giảm hiệu suất theo thời gian. | SSD không gặp vấn đề phân mảnh và có khả năng truy cập dữ liệu cực nhanh nhờ công nghệ chip nhớ flash. SSD cũng tiêu thụ ít điện năng hơn. Nó khá lý tưởng cho các thiết bị di động, giúp kéo dài thời lượng pin và giảm chi phí năng lượng. |
Độ bền | HDD có nhiều bộ phận cơ học chuyển động, như đĩa từ và đầu đọc/ghi. Vì vậy, ổ này dễ bị hư hỏng khi gặp va đập hoặc rung lắc. Tuy nhiên, nếu được sử dụng trong môi trường ổn định, HDD vẫn có thể hoạt động ổn định trong nhiều năm. | SSD có tuổi thọ cao hơn với số lần ghi/xóa dữ liệu nhiều trước khi hiệu suất giảm, mang lại sự tin cậy cao hơn cho người dùng. |
HDD và SSD đều có những ưu và nhược điểm, tuy nhiên, chúng vẫn là lựa chọn tốt cho hầu hết nhu cầu sử dụng máy tính. Để tìm kiếm ổ cứng giá tốt, Mytour đề xuất những sản phẩm sau đây:
Bây giờ bạn đã hiểu rõ về cấu tạo của các loại ổ cứng HDD. Điều này sẽ giúp bạn chọn được ổ cứng phù hợp với nhu cầu của mình. Mytour sẽ tiếp tục chia sẻ những mẹo và cách sửa lỗi máy tính mà bạn có thể cần trong những bài viết tiếp theo.