Buzz
Hệ miễn dịch (hay còn gọi là miễn nhiễm) bao gồm tất cả các cơ chế sinh học giúp cơ thể đa bào duy trì sự liên kết giữa các tế bào và mô, bảo vệ sự toàn vẹn của cơ thể bằng cách loại bỏ các thành phần hư hỏng cũng như các chất và vi sinh vật xâm lấn. Hệ miễn dịch có hai loại cơ chế chính, xuất hiện trong quá trình tiến hóa và liên kết chặt chẽ ở động vật bậc cao:
- Miễn dịch tự nhiên (hay còn gọi là miễn dịch không đặc hiệu), phản ứng ngay lập tức.
- Miễn dịch thu được (miễn dịch đặc hiệu), phản ứng sau vài ngày với khả năng 'ghi nhớ' đặc trưng.
Trên cấp độ phân tử, cả hai cơ chế miễn dịch đều có khả năng phân biệt ('nhận diện') các thành phần của cơ thể, nhận biết cái 'ta' so với tất cả các phân tử khác gọi là cái 'không ta'.
Miễn dịch đặc hiệu phát triển vào khoảng thời gian phân kỳ giữa động vật có xương sống và không xương sống cách đây 500 triệu năm. Trong khi đó, miễn dịch tự nhiên có tính chất nguyên thủy hơn và là yếu tố cần thiết cho sự tồn tại của mọi sinh vật.
Ý nghĩa từ ngữ
Thuật ngữ miễn dịch hay miễn nhiễm
Bạch cầu
Có ba loại bạch cầu tham gia vào việc tiêu diệt vi rút khi chúng xâm nhập vào cơ thể người:
- Bạch cầu trung tính và bạch cầu mônô di chuyển ra khỏi mạch máu tới vùng viêm, tạo chân giả để nuốt vi khuẩn vào trong tế bào và tiêu hóa chúng.
- Tế bào B (limpho B) sản xuất kháng thể để vô hiệu hóa vi khuẩn.
- Tế bào T (limpho T) nhận diện, tiếp xúc với vi khuẩn và tiết ra protein đặc biệt để tiêu diệt tế bào bị nhiễm vi rút.
Phân loại hệ miễn dịch
Miễn dịch tự nhiên
Có hai loại chính:
Các bệnh như lở mồm long móng, toi gà,... ở gia súc và gia cầm không thể lây nhiễm sang cơ thể người, điều này được gọi là miễn dịch bẩm sinh.
Người đã từng mắc các bệnh nhiễm khuẩn như sởi, thủy đậu, quai bị,... sẽ không mắc lại bệnh đó trong tương lai, đây là miễn dịch tập nhiễm.
Miễn dịch nhân tạo
Có hai dạng
Khi người được tiêm các loại vắc-xin (như viêm gan B, viêm gan A, ung thư cổ tử cung, thủy đậu, viêm phổi, viêm phế quản, thương hàn,...), khả năng nhiễm các bệnh này sẽ giảm hoặc không xảy ra, đây là miễn dịch chủ động.
Khi mắc các bệnh như cảm cúm, sốt, ho, tiêu chảy, sốt xuất huyết,... người thường đến bệnh viện để điều trị, uống thuốc nhằm tăng cường hệ miễn dịch chống lại vi rút, đây là miễn dịch bị động (miễn dịch khi đã mắc bệnh).
Liên kết ngoài
- Hệ miễn dịch (The Immune System) Lưu trữ ngày 10-12-2005 trên Wayback Machine
- Đái Duy Ban, sách Miễn dịch
