Hệ thống phun xăng điện tử – Cách khắc phục các sự cố thường gặp

Nhờ vào những ưu điểm vượt trội so với bộ chế hòa khí cổ điển, hệ thống phun xăng điện tử đã trở thành một phần không thể thiếu trên các mẫu xe mô tô phân khối lớn hiện đại. Cùng Mytour khám phá nguyên lý hoạt động của hệ thống này và cách xử lý những lỗi thường gặp nhé!

I. Phun xăng điện tử là gì?

Hệ thống phun xăng điện tử (EFI hoặc FI) là một công nghệ cấp nhiên liệu tiên tiến, được phát triển từ những năm 1970 để thay thế cho bộ chế hòa khí (bình xăng con) truyền thống. Hệ thống này giúp cung cấp lượng nhiên liệu chính xác cho quá trình đốt cháy, từ đó nâng cao hiệu suất động cơ, tiết kiệm nhiên liệu và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Kể từ những năm 1980, hệ thống phun xăng điện tử đã trở thành một phần quan trọng trên các dòng xe ô tô. Hiện nay, nhiều loại xe, đặc biệt là xe tay ga, đã ứng dụng hệ thống này để tối ưu hiệu suất động cơ, ví dụ như:

- Honda Future 125 Fi - Honda Wave RSX Fi - Yamaha Jupiter Fi - Yamaha Sirius Fi - Honda Air Blade - Benelli Leoncino 500 2017 - Benelli 302S 2019 - Benelli TNT 125 2017,…

II. Ưu điểm và nhược điểm của hệ thống phun xăng điện tử

Bộ phun xăng điện tử là hệ thống cung cấp nhiên liệu cho động cơ của xe máy, ô tô và các loại phương tiện khác. So với bộ chế hòa khí truyền thống, hệ thống này có nhiều ưu điểm nổi bật nhưng cũng tồn tại một số nhược điểm cần lưu ý, cụ thể như sau:

- Ưu điểm của hệ thống phun xăng điện tử

Hệ thống phun xăng điện tử có thể điều chỉnh lượng nhiên liệu, thời điểm và chế độ phun thông qua bộ điều khiển trung tâm ECU. Bộ điều khiển này giúp điều tiết chính xác lượng nhiên liệu cần thiết trong suốt quá trình vận hành của xe. Nhờ đó, hệ thống sẽ phun ít nhiên liệu hơn khi xe chạy ở tốc độ thấp để tiết kiệm nhiên liệu, và phun nhiều hơn khi xe đạt tốc độ cao để tăng hiệu suất động cơ.

So với động cơ sử dụng bộ chế hòa khí, hệ thống EFI nổi bật ở khả năng giảm thiểu khí thải ô nhiễm ra môi trường. Động cơ sử dụng hệ thống này có khả năng điều khiển điện tử để cung cấp nhiên liệu và không khí với tỷ lệ chính xác hơn, giúp quá trình đốt cháy nhiên liệu hiệu quả hơn, giảm lượng khí thải thải ra môi trường.

Hệ thống phun xăng điện tử còn giúp động cơ vận hành hiệu quả, tự động điều chỉnh lượng nhiên liệu tùy thuộc vào quãng đường di chuyển. Đặc biệt, động cơ EFI khởi động nhanh chóng ngay cả trong thời tiết lạnh, giúp tiết kiệm thời gian và tăng tuổi thọ cho hệ thống khởi động của xe.

Mặc dù có nhiều ưu điểm, hệ thống phun xăng điện tử cũng gặp phải một số vấn đề về chi phí sản xuất và bảo trì. Vì có nhiều bộ phận phức tạp, việc sửa chữa khi gặp sự cố không phải là việc đơn giản và chi phí cũng không hề rẻ.

Bên cạnh đó, hệ thống này yêu cầu nhiên liệu phải sạch và không có tạp chất. Nếu xăng, dầu bị pha trộn hoặc có các tạp chất, sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất hoạt động của bộ phun xăng. Vì vậy, bạn cần lưu ý cung cấp nhiên liệu đúng chuẩn cho xe, tránh sử dụng xăng dầu kém chất lượng.

III. Cấu tạo của hệ thống phun xăng điện tử

Hệ thống phun xăng điện tử bao gồm ba bộ phận chính, đó là:

- Cảm biến

Hệ thống phun xăng điện tử sử dụng các tín hiệu từ nhiều loại cảm biến như cảm biến nhiệt độ (nhiệt độ động cơ, nhiệt độ khí thải…), cảm biến áp suất, cảm biến tốc độ, cảm biến vị trí bướm ga… được lắp đặt ở nhiều vị trí trên động cơ. Các cảm biến này giúp điều chỉnh chính xác lượng xăng phun vào buồng đốt, từ đó tối ưu hiệu suất động cơ. Chúng giúp hệ thống nắm bắt các thông số hoạt động của động cơ một cách nhanh chóng và chính xác.

Bộ điều khiển điện tử trung tâm (ECU) là bộ phận quan trọng nhất trong hệ thống phun xăng. ECU thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến, sau đó gửi tín hiệu điều khiển tới kim phun để điều chỉnh chính xác thời gian và lượng xăng cần phun. Điều này giúp xe vận hành hiệu quả, tiết kiệm nhiên liệu và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

- Bộ phận phun nhiên liệu

Bộ phận phun xăng bao gồm: bơm áp suất, các đường ống dẫn nhiên liệu và vòi phun (kim phun). Bộ phận này tiếp nhận tín hiệu và thực hiện việc bơm nhiên liệu vào buồng đốt với tỷ lệ chính xác ngay khi có tín hiệu yêu cầu.

Số lượng cảm biến và kim phun có sự khác biệt tùy thuộc vào độ phức tạp của hệ thống, cấu hình động cơ và số lượng xi lanh trong động cơ.

IV. Nguyên lý hoạt động

Với ba bộ phận chính, hệ thống phun xăng điện tử hoạt động theo một quy trình khoa học, giúp phương tiện vận hành hiệu quả và đạt tối ưu hóa. Cụ thể như sau:

Khi xe được khởi động, hệ thống điều khiển điện tử trung tâm sẽ kiểm tra tất cả các cảm biến trong động cơ. Các cảm biến sẽ liên tục thu thập dữ liệu về nhiệt độ, mật độ không khí, áp suất không khí, nhiệt độ và áp suất nhiên liệu, thời gian, tốc độ động cơ,... và truyền thông tin này về bộ ECU.

Bộ ECU sẽ xử lý các thông tin thu thập từ cảm biến và từ đó tính toán, phát tín hiệu cho cơ cấu chấp hành như vòi phun hay kim phun. Bộ điều khiển này xác định thời gian mở kim phun và điều chỉnh lượng nhiên liệu phun vào buồng đốt sao cho phù hợp nhất với tình trạng động cơ.

Nhờ vậy, lượng nhiên liệu sẽ được phun vào buồng đốt với thời gian và lưu lượng tối ưu, giúp động cơ vận hành ổn định, tiết kiệm nhiên liệu và đạt hiệu quả cao.

V. Các lỗi thường gặp với hệ thống phun xăng điện tử trên xe máy

Sau một thời gian sử dụng, các bộ phận của hệ thống phun xăng điện tử cần được vệ sinh, bảo dưỡng và thay thế định kỳ. Nếu không thực hiện đúng, hệ thống có thể gặp phải nhiều sự cố, gây ảnh hưởng đến hoạt động của xe. Mytour sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về các vấn đề này trong phần tiếp theo.

1. Các sự cố thường gặp với hệ thống phun xăng điện tử

- Lỗi liên quan đến bộ cảm biến

Khi bộ cảm biến gặp sự cố, ECU sẽ không nhận được dữ liệu chính xác, dẫn đến việc không thể điều chỉnh lượng xăng cần thiết cho buồng đốt. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất động cơ, khiến xe máy khó khởi động, rung lắc, mất công suất và tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn.

- ECU

Lỗi ECU là một trong những nguyên nhân chính làm giảm hiệu suất và tăng mức tiêu hao nhiên liệu của xe. Khi ECU gặp vấn đề, xe có thể gặp phải các triệu chứng như: không đạt tốc độ tối đa, tăng ga yếu, tăng tốc chậm, khó khởi động hoặc không thể khởi động được.

- Cảm biến nhiệt độ xe

Lỗi cảm biến nhiệt độ xe

- Béc phun xăng

Béc phun xăng là bộ phận quan trọng trong hệ thống phun xăng điện tử của xe, có nhiệm vụ phun xăng vào buồng đốt theo chỉ thị của ECU. Nếu béc phun bị hỏng hoặc bẩn, xe sẽ gặp phải các vấn đề như: rung giật, tiêu hao nhiên liệu nhiều, khó nổ máy, khói đen hoặc chết máy đột ngột.

2. Cách nhận diện các sự cố thường gặp

Với những sự cố phổ biến đã đề cập, bạn có thể dễ dàng nhận diện khi hệ thống cảm biến và phun xăng điện tử của xe máy gặp vấn đề, chẳng hạn như:

- Xe bị hụt ga, khó khởi động hoặc không thể nổ máy. - Xe bị ì, giật cục hoặc hụp ga. - Xe nhanh chóng nóng máy. - Xe yếu, tăng tốc chậm và không đạt được tốc độ tối đa. - Xe dễ chết máy hoặc vòng tua máy cao khi không tải. - Đèn check engine sáng. - Garanti không ổn định, yếu và tăng tốc chậm (đặc biệt đối với xe Honda FI với vòng tua từ 1700-1800 vòng/phút), dòng xe AB125 thường gặp phải vấn đề này.

3. Các biện pháp khắc phục sự cố

Mặc dù những lỗi trên không quá phức tạp, nhưng đối với những người sử dụng xe thông thường, việc tự xử lý là điều khá khó khăn do thiếu kinh nghiệm và kiến thức sửa chữa. Vì vậy, giải pháp tốt nhất là nhờ đến sự trợ giúp từ các thợ có tay nghề và chuyên môn.

Để giảm thiểu các vấn đề liên quan đến hệ thống phun xăng điện tử, người sử dụng xe cần lưu ý những nguyên tắc sau đây:

• Chờ đến khi đèn check tắt hoàn toàn rồi mới khởi động xe.
• Lựa chọn xăng chất lượng cao, có chỉ số octan phù hợp tại các trạm xăng uy tín.
• Thực hiện việc bảo dưỡng và thay thế lọc gió, lọc xăng đúng định kỳ.
• Để đảm bảo hệ thống phun xăng điện tử hoạt động tối ưu, cần thường xuyên bảo dưỡng xe và vệ sinh các bộ phận như kim phun, họng ga, lọc xăng, bơm xăng, dây dẫn cấp điện cho cảm biến... tại các trung tâm uy tín.

Qua bài viết này, Mytour đã tổng hợp đầy đủ thông tin về hệ thống phun xăng điện tử và cách xử lý các vấn đề phổ biến. Hy vọng bài viết đã mang đến những kiến thức hữu ích, và đừng quên bảo dưỡng xe định kỳ để xe luôn hoạt động ổn định và hiệu quả.